"Bóng ma sa mạc" đang ăn thủng tầng Ozone, làm địa cầu "khó thở"?
Bụi sa mạc - mịn và có khả năng vươn cao lên bầu trời như những bóng ma - có khả năng phá hủy nhiều chất gây ô nhiễm, nhưng cũng âm thầm gây những tác động đáng sợ.
Nghiên cứu vừa công bố trên Science Advances giúp các nhà khoa học đánh giá toàn diện hơn về mối liên quan giữa chu trình đất và khí quyển, từ đó có những chiến lược chuẩn xác hơn trong nỗ lực làm sạch không khí địa cầu, chống lại biến đổi khí hậu.
Sa mạc Atacama, nơi mà I-ốt trong bụi sa mạc hóa khí một cách khó hiểu, như "bóng ma" bay lên và phá hủy tầng Ozone - (Ảnh: Sam Hall)
Nhóm khoa học gia từ Đại học Colorado ở Boulder (Mỹ) nhận ra rằng I-ốt (Iodine), một hóa chất phổ biến trong đất và dễ dàng bay lên khí quyển theo bụi sa mạc, có khả năng tẩy sạch nhiều dạng khí ô nhiễm, trong đó có Ozone, thứ mà nếu ở trên mặt đất thì cực kỳ độc hại với con người.
Nhưng ngược lại, nó lại khiến nhiều khí nhà kính khác tồn tại lâu hơn, đồng nghĩa với việc tuy tẩy bớt những thứ có độc khi chúng ta hít vào, nhưng lại góp phần làm nóng lên toàn cầu.
Phát hiện này còn đưa đến một lời cảnh báo khác: nếu nó bốc lên đủ cao, không phải từ bụi sa mạc, mà khi đã bị biến đổi và ẩn trong các phân tử khí, có thể là thông qua một số hoạt động công nghiệp của con người, nó sẽ ăn mòn tầng Ozone, là lớp bảo vệ quan trọng cho Trái Đất khỏi bức xạ gây hại, theo tờ SciTech Daily.
"Do vậy, cần tránh bổ sung I-ốt vào tầng bình lưu" - giáo sư Rainer Volkamer, tác giả chính của nghiên cứu, cảnh báo.
Trước đó, qua bộ dữ liệu thu được từ các chuyến bay khảo sát ngoài khơi Chile và Costa Rica, các nhà khoa học nhận thấy bụi thổi ở vùng này giàu I-ốt đến kinh ngạc. Quan sát khác từ nguồn bụi sa mạc từ Atacama và Schura ở Chile và Peru cho thấy I-ốt trong đó bị biến thành dạng khí nhanh chóng.
Vì sao chúng biến đổi, đó là một câu hỏi cần phân tích thêm nhưng các nhà khoa học, như đã nói ở trên, nghi ngờ là do tác động từ một hoạt động nào đó của con người.
Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử
Trong quá khứ có không ít cơn bão với sức gió mạnh kỷ lục nhưng lại không gây ra nhiều thiệt hại.
Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?
Có nhiều người nhận xét sương mù những năm gần đây dày đặc hơn so với trước. Vậy sương mù là gì? Nó có liên quan gì đến ô nhiễm môi trường không?
Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính
Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã nghiên cứu ảnh hưởng của các đại dương trên thế giới trong việc hấp thụ khí nhà kính.
Cố đô Campuchia suy tàn vì hạn hán
Những đợt hạn hán nghiêm trọng là một trong những nguyên nhân khiến Angkor, thành phố lớn nhất thế giới trong thời kỳ trước cách mạng công nghiệp, suy tàn và biến mất.
Dùng vật liệu nào lợp mái để phòng tránh mưa đá tốt nhất?
Mới đây, mưa đá tại các tỉnh phía Bắc như Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Cao Bằng và Yên Bái khiến người chết, hàng nghìn nhà cửa bị hư hại.
Nhà khoa học tìm ra cách tái chế chai nhựa thành dầu diezel
Các nhà khoa học vừa tìm ra phương pháp mới để biến chất thải nhựa thành nhiên liệu lỏng. Đây là cách sử dụng ít nhiên liệu hơn so với các phương pháp trước đó và tạo ra sản phẩm cuối cùng có chất lượng tốt hơn.
