Các nhà khoa học thường đoạt Nobel khi về già

Công báo của Viện Hàn lâm khoa học Mỹ vừa công bố cho thấy các nhà khoa học đoạt Giải thưởng Nobel thường đạt được những thành tựu khoa học vĩ đại khi tuổi đã xế chiều.

Phát hiện mới này trái với quan điểm lâu nay vẫn cho rằng những bộ óc thiên tài này đạt được hầu hết các thành công khoa học để đời trước tuổi 30.

Công báo cho biết trước năm 1905, khoảng 2/3 số nhà khoa học đoạt giải Nobel đạt được các thành tựu khoa học để đời của họ trước tuổi 40 và khoảng 20% số nhà khoa học này đạt được trước tuổi 30. Nhưng kể từ năm 2000, những thành tựu khoa học vĩ đại hầu như không đạt được trước tuổi 30.

Nghiên cứu này tập trung vào các nhà khoa học đoạt giải Nobel từ năm 1900-2008 về vật lý, hóa học và y tế.


Nhà khoa học lớn tuổi nhất đoạt giải Nobel là Raymond Davis

Nhà bác học vĩ đại Albert Einstein đoạt giải Nobel Vật lý năm 1921 nói rằng ông không phát minh Thuyết tương đối vào độ tuổi 30 thì ông sẽ không thể đạt được thành tựu này sau đó. Tuy nhiên ngày nay, tuổi trung bình để các nhà khoa học đạt được những phát minh để đời về vật lý đã lên tới 50 tuổi.

Hai lý do có thể giải thích cho hiện tượng tuổi già nghiên cứu khoa học của các nhà khoa học đoạt giải Nobel là họ phải cần nhiều thời gian hơn để dành các bằng cấp khoa học cao và những công trình khoa học ít mang tính lý thuyết hoặc ít trừu tượng hơn, ít cần tích luỹ tri thức hơn.

Đa số các nhà khoa học đoạt giải Nobel trước năm 1905 nhận bằng cấp khoa học cao nhất ở độ tuổi 25, nhưng vào cuối thế kỷ 20, các nhà vật lý và hóa học nhận được bằng cấp khoa học cao nhất ở độ tuổi cao hơn rất nhiều.

Trong khi trước năm 1905, tuổi trung bình đoạt giải Nobel của các nhà vật lý là 37, các nhà hóa học là 36, các nhà khoa học y tế là 38 thì sau năm 1985, tuổi trung bình đoạt giải Nobel của các nhà vật lý là 50, các nhà hóa học là 46, các nhà khoa học y tế là 45.

Nhà khoa học trẻ nhất đoạt giải Nobel là Lawrence Bragg, người Anh gốc Australia, khi ông đoạt giải Nobel Vật lý ở tuổi 25 vào năm 1915, với công trình phân tích cấu trúc pha lê bằng tia X. Nhà khoa học lớn tuổi nhất đoạt giải Nobel là Raymond Davis, người Mỹ, khi ông đoạt giải cũng về vật lý vào năm 2002, ở tuổi 88.

TIN CŨ HƠN
Những nhà khoa học lỗi lạc nhất trong lịch sử

Những nhà khoa học lỗi lạc nhất trong lịch sử

Các nhà khoa học là những người rất quan trọng đối với nhân loại. Nhờ có những phát minh, công trình nghiên cứu của học mà thế giới mới phát triển như ngày nay.

Đăng ngày: 11/12/2025
Thomas Edison – nhà sáng chế 10.000 lần thất bại

Thomas Edison – nhà sáng chế 10.000 lần thất bại

Thomas Alva Edison sinh ngày 11 tháng 2 năm 1847 tại Milan – một thị trấn nhỏ bên dòng sông Huron thuộc tiểu bang Ohio, Mỹ.

Đăng ngày: 10/12/2025
Top 11 phát minh làm rạng danh người Việt

Top 11 phát minh làm rạng danh người Việt

Người Việt ở khắp nơi trên thế giới luôn mang lại niềm tự hào cho dân tộc bằng nhiều phát minh khoa học có ý nghĩa to lớn với nhân loại.

Đăng ngày: 09/12/2025
19 nhà toán học vĩ đại nhất trong lịch sử

19 nhà toán học vĩ đại nhất trong lịch sử

Đây đều là những tên tuổi nổi tiếng mà chúng ta đã từng tiếp xúc ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường bởi họ là cha đẻ của những công thức toán học cực kỳ quen thuộc.

Đăng ngày: 07/12/2025
Acsimet - nhà bác học vĩ đại của Hy Lạp cổ

Acsimet - nhà bác học vĩ đại của Hy Lạp cổ

Archimedes của Syracuse là một nhà toán học, nhà vật lý, kỹ sư, nhà phát minh, và một nhà thiên văn học người Hy Lạp. Dù ít chi tiết về cuộc đời ông được biết, ông được coi là một trong những nhà khoa học hàng đầu của thời kỳ cổ đại.

Đăng ngày: 04/12/2025
Những thiên tài tự học

Những thiên tài tự học "đỉnh" nhất mọi thời đại

Họ đều có điểm chung là không có điều kiện để được học hành đầy đủ nhưng bằng chính sự đam mê, ham học hỏi đã giúp họ thành công và nổi danh.

Đăng ngày: 01/12/2025
Chuyện thú vị về những phát minh

Chuyện thú vị về những phát minh

Từ thuyết tương đối, hình học tọa độ đến chiếc lò vi sóng hay miếng giấy ghi nhớ... đều mang trong nó một câu chuyện thú vị về hành trình "tìm ra rồi" của các nhà khoa học.

Đăng ngày: 01/12/2025
Khoa Học News