Các nhà thiên văn phát hiện ngôi sao nhanh nhất trong dải Ngân Hà

Một nhóm nhà thiên văn học ở Đại học Harvard phát hiện cụm sao bay siêu nhanh, trong đó có một ngôi sao lập kỷ lục với tốc độ 8.226.967km/h.

Các nhà thiên văn học phát hiện ngôi sao chạy trốn nhanh nhất từng thấy trong dải Ngân Hà. Nó phóng với tốc độ khó tin từ một vụ nổ khổng lồ. Ngôi sao lùn trắng mang tên J0927 lao qua không gian ở 8.226.967 km/h. Được gọi là sao siêu tốc vì tốc độ của ngôi sao sẽ cho phép nó hoàn toàn thoát khỏi lực hấp dẫn của dải Ngân Hà một ngày nào đó, J0927 bay cùng 3 ngôi sao di chuyển nhanh khác. Chúng được cho là kết quả của vụ nổ siêu tân tinh loại Ia, một trong những vụ nổ dữ dội nhất trong vũ trụ. Nhóm nghiên cứu đứng đầu là Kareem El-Badry ở Trung tâm vật lý thiên văn Harvard - Smithsonian công bố phát hiện trên trang dữ liệu arXiv, Live Science hôm 15/6 đưa tin.


Mô phỏng sao lùn trắng bắn ra từ vụ nổ siêu tân tinh. (Ảnh: Mark Garlick/Science Photo Library).

Vụ nổ siêu tân tinh loại Ia xảy ra khi hai ngôi sao rơi vào quỹ đạo xoay tròn quanh nhau, một trong số chúng là sao lùn trắng. Quá trình khiến sao lùn trắng lấy đi hydro từ ngôi sao nó xoay xung quanh, tạo ra phản ứng dẫn tới vụ nổ nhiệt hạt nhân cực lớn. Nhưng một vụ nổ sao đơn giản không đủ để ngôi sao bắn ra ở tốc độ trên. Các nhà thiên văn học nghi ngờ sao siêu tốc văng ra do một dạng đặc biệt của siêu tân tinh loại Ia gọi là siêu tân tinh D6.

Trong siêu tân tinh D6, hai sao lùn trắng xoay quanh nhau, một ngôi sao lấy đi lớp heli còn sót lại trên bề mặt ngôi sao cùng hệ. Quá trình đó tạo ra nhiều năng lượng trên bề mặt sao lùn trắng "ăn thịt" đồng loại đến mức kích hoạt phản ứng nhiệt hạch lần nữa, đưa sóng xung kích vào sâu trong lõi khiến ngôi sao phát nổ.

Dù những vụ nổ siêu tân tinh mạnh như vậy có rất nhiều, bằng chứng về chúng và sao lùn trắng bị bắn ra vẫn khó tìm. Để tìm kiếm một số ứng viên, El-Badry và cộng sự xem xét danh mục sao Gaia, dự án với mục tiêu tạo ra bản đồ sao chi tiết nhất của dải Ngân Hà. Từ dữ liệu Gaia, nhóm nghiên cứu phát hiện các sao lùn trắng. Thông qua quan sát kỹ hơn thành phần hóa học của chúng (chủ yếu là oxy và carbon), họ xác nhận sao lùn trắng chạy trốn là kết quả của vụ nổ khiến chúng mất đi heli và hydro.

Các phép đo sao lùn trắng hé lộ J0927 là ngôi sao lùn trắng bỏ trốn nhanh nhất từng được quan sát trong dải Ngân Hà, đánh bại kỷ lục trước đó là 7.919.904km/h thuộc về ngôi sao D6-1. Nhóm nghiên cứu ước tính siêu tân tinh D6 có thể chiếm một nửa số siêu tân tinh loại Ia. Nhưng để chắc chắn, họ sẽ cần tìm thêm những ngôi sao bỏ trốn bay qua không gian.

TIN CŨ HƠN
Khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời là bao nhiêu?

Khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời là bao nhiêu?

Trái Đất và các hành tinh hàng xóm, cùng các tiểu hành tinh, hành tinh lùn, thiên thạch, sao chổi... thuộc hệ Mặt Trời (Thái Dương hệ) với Mặt Trời là trung tâm của hệ này.

Đăng ngày: 30/12/2025
4 điểm đen bí ẩn

4 điểm đen bí ẩn "năm 59" trên Mặt trăng là gì? Tàu Hằng Nga 4 tiết lộ sự thật bất ngờ

4 điểm đen bí ẩn trên bề mặt Mặt Trăng lần đầu được phát hiện vào năm 1959, khiến nhiều người nghi ngờ là căn cứ của người ngoài hành tinh. Sự thật là gì?

Đăng ngày: 29/12/2025
Đêm nay

Đêm nay "Trái đất ngược đời" có sự sống hiện hình, quan sát như thế nào?

Trong một dịp hiếm hoi khi hành tinh mẹ rơi vào điểm xung đối, chỉ cần một chiếc ống nhòm đủ tốt bạn có thể quan sát được Europa, thế giới có khả năng đang có sự sống gần chúng ta nhất.

Đăng ngày: 28/12/2025
Phát hiện nguồn gốc vật thể nặng nhất vũ trụ

Phát hiện nguồn gốc vật thể nặng nhất vũ trụ

Theo Live Science, thông qua mô phỏng giả lập, nhóm nghiên cứu thuộc Trung tâm Vật lý thiên văn Harvard-Smithsonian tạo ra một lỗ đen khối lượng gấp 300 tỷ lần Mặt trời của chúng ta.

Đăng ngày: 27/12/2025
Mỹ truyền thành công điện Mặt trời từ vũ trụ về Trái đất

Mỹ truyền thành công điện Mặt trời từ vũ trụ về Trái đất

Một nhóm nghiên cứu ở Viện Công nghệ California (Caltech) tiến hành thí nghiệm truyền điện không dây trong vũ trụ đầu tiên trên thế giới.

Đăng ngày: 27/12/2025
Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Kính viễn vọng Hubble của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ lập kỷ lục mới khi tìm ra GN-z11, thiên hà xa xôi nhất ở cách Trái Đất 13,4 tỷ năm ánh sáng.

Đăng ngày: 25/12/2025
Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Nếu giống sao Thổ, Trái Đất sẽ có vành đai bao quanh dọc theo xích đạo. Vành đai này sẽ có hình dáng khác nhau khi nhìn từ những địa điểm khác nhau trên Trái Đất.

Đăng ngày: 24/12/2025
Khoa Học News