“Gan lì cóc tía": Hóa ra cóc tía là con vật kỳ lạ này

Cóc tía là con vật đã đi vào tiềm thức người Việt qua câu thành ngữ "gan lì cóc tía". Nhưng hiện tại, hầu như không ai có cơ hội bắt gặp chúng trong thực tế.


Trên phương diện khoa học, họ Cóc tía (Bombinatoridae) gồm các loài cóc có đặc trưng là thân hình dẹp, có phần bụng với màu đỏ hay vàng sặc sỡ, phân bố rộng từ châu Âu sang châu Á. (Ảnh: Getty Images).


Việt Nam chỉ có duy nhất một loài cóc tía, đó là cóc tía chân màng nhỏ, có danh pháp là Bombina microdeladigitora. Trong nhiều tài liệu ở nước ta, chúng được gọi ngắn gọn là loài cóc tía. (Ảnh: Luan Thanh Nguyen/ Berkeley.edu).


Thoạt nhìn, loài cóc này trông giống gần cóc nhà, nhưng đi sâu vào giải phẫu học sẽ thấy nhiều sự khác biệt, như lỗ mắt hình tam giác, không có màng nhĩ, lưỡi tròn gắn với thềm miệng. Dài thân của chúng khoảng 70 - 80 mm. (Ảnh: Genus Bombina.)


Mặt lưng cóc tía Việt Nam có màu đồng thau hay xanh lá cây với nhiều mụn lớn có những lỗ nhỏ để tiết nhựa - một dạng nọc độc. Mặt bụng, bàn tay, bàn chân cóc tía có những đốm lớn màu đỏ, vàng sặc sỡ trên nền đen. Cá thể đực có da xù xì hơn cá thể cái. (Ảnh: Phùng Mỹ Trung/ Vncreatures.net).


Sinh cảnh của cóc tía là vùng núi cao từ 1.200 mét trở lên. Chúng sống trong các hốc đá, bọng cây có nước, kiếm ăn chủ yếu vào ban đêm, thức ăn là các loài côn trùng. Rất ít khi thấy các cá thể cái mà chủ yếu gặp con đực. (Ảnh: Luan Thanh Nguyen/Berkeley.edu).


Các loài cóc tía có một phương cách tự vệ rất độc đáo. Khi bị đe dọa, chúng không tìm cách bỏ chạy mà sẽ lật ngửa bụng để khoe ra mảng màu cảnh báo rằng chúng rất độc, kẻ nào dại dột nuốt vào bụng thì sẽ phải "ôm hận". (Ảnh: Wikipedia).


Có lẽ, thái độ lì lợm, đầy thách thức khi đối mặt với những kẻ mạnh hơn đã khiến người Việt xưa kính nể đến mức phải thốt lên là "gan lì cóc tía". Đó cũng là thời mà cóc tía còn hiện ở nhiều nơi và rất dễ bắt gặp. (Ảnh: Jodi Rowley).


Còn ngày nay, cóc tía chân màng nhỏ đã trở thành một loài lưỡng cư rất hiếm, chỉ sinh sống rải rác trên một diện tích hẹp ở phía Nam Trung Quốc và Bắc Việt Nam. (Ảnh: Vnherps).


Ở Việt Nam thế kỷ 20, loài này từng được ghi nhận ở Hà Giang (Tây Côn Lĩnh), Lào Cai (Sapa), Lai Châu, nhưng hiện chỉ còn một quần thể trên dãy Hoàng Liên Sơn. Trong Sách Đỏ Việt Nam, chúng được xếp vào diện Rất nguy cấp. Ảnh: Bombina Facebook).


Nếu không có các biện pháp bảo tồn thích hợp, loài cóc tía của Việt Nam sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị biến mất trong tương lai. Khi đó, chúng chỉ còn để lại một di sản duy nhất là câu "gan lì cóc tía". (Ảnh: Bombina Facebook).

Loading...
TIN CŨ HƠN
Loài chim cổ đại đã tuyệt chủng hồi sinh từ cõi chết

Loài chim cổ đại đã tuyệt chủng hồi sinh từ cõi chết

Hiện tượng tiến hóa lặp lại đã giúp một loài chim cổ đại xuất hiện trở lại ở Ấn Độ Dương và sống sót đến ngày nay.

Đăng ngày: 19/02/2025
Loài rắn độc nhất Việt Nam: Cạp nong, cạp nia hay hổ mang chúa cũng không có

Loài rắn độc nhất Việt Nam: Cạp nong, cạp nia hay hổ mang chúa cũng không có "cửa"

Đây là loài rắn cực độc và có độc tính còn mạnh hơn những loài rắn độc như hổ mang chúa, cạp nong hay cạp nia...

Đăng ngày: 19/02/2025
Những điều thú vị về loài cá sấu

Những điều thú vị về loài cá sấu

Sở hữu thân mình giống những loài bò sát từng sống ở thời tiền sử, cá sấu mang trong mình sức mạnh tiềm ẩn từ thời cổ đại, giúp chúng trở thành vua trên các đầm lầy, sông nước khắp vùng nhiệt đới.

Đăng ngày: 17/02/2025
Chim Dẽ mỏ thìa ở Việt Nam được bảo tồn 3,3 triệu USD

Chim Dẽ mỏ thìa ở Việt Nam được bảo tồn 3,3 triệu USD

Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) cho biết: sắp tới, nhiều loài động vật, trong đó có chim Dẽ mỏ thìa được đưa vào danh sách các dự án bảo tồn với tổng trị giá viện trợ 3,3 triệu USD (2,4 triệu Euro).

Đăng ngày: 16/02/2025
11 loài chó kỳ lạ nhất hành tinh

11 loài chó kỳ lạ nhất hành tinh

Chó luôn được coi là người bạn thân thiết của con người vì vậy có thể bạn cho rằng bạn đã biết hết về loài chó. Tuy nhiên, sự thực không hẳn như vậy.

Đăng ngày: 15/02/2025
Cá Hoàng đế - thảm họa môi trường mới ở hồ Trị An

Cá Hoàng đế - thảm họa môi trường mới ở hồ Trị An

Do nhu cầu kinh tế, một số người dân sống trong vùng lòng hồ Trị An (huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai) đã xây dựng ao thả một số loài cá bản địa và những thảm họa về môi trường bắt đầu xảy ra. Hiện thảm hoạ đáng kể nhất là từ loài cá Hoàng đế (ngư dân lò

Đăng ngày: 15/02/2025
Thế giới động vật - Những điều thú vị bạn chưa biết

Thế giới động vật - Những điều thú vị bạn chưa biết

Thế giới động vật muôn màu với bao điều lý thú. Không ai có thể tự cho mình là hiểu khá rõ về mọi loài tồn tại trên hành tinh của chúng ta.

Đăng ngày: 15/02/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News