Giới khoa học tuyên bố hố đen có thể quay
Một nhóm các nhà khoa học đã phát hiện ra bằng chứng quyết định đầu tiên cho thấy hố đen có thể quay.
Theo báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, sau hơn 20 năm sàng lọc dữ liệu quan sát từ mạng lưới kính thiên văn vô tuyến toàn cầu, nhóm nghiên cứu phát hiện, hố đen khổng lồ trong thiên hà M87 đã phóng ra dòng tia chuyển động lắc lư như một con quay.
Hình ảnh mô phỏng các dòng tia phóng từ hố đen. (Ảnh: Handout).
Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên Tạp chí Nature cho thấy phải mất khoảng 11 năm để các dòng tia này mới hoàn thành một chu kỳ.
Nhà vật lý thiên văn Gou Lijun tại Đài quan sát Thiên văn Quốc gia Trung Quốc, người không tham gia nghiên cứu, bình luận: “Đây là bằng chứng quan sát đầu tiên cho thấy các hố đen không chỉ quay mà còn quay nghiêng. Khám phá này có thể thực hiện nhờ quá trình tích lũy lâu dài và phân tích kỹ lưỡng dữ liệu quan sát, cho thấy tầm quan trọng của kính thiên văn và các nhà thiên văn học trong việc hợp tác cùng nhau để nâng cao hiểu biết của con người về vũ trụ”.
Theo ông Gou, chuyển động quay của con quay hồi chuyển thường bao gồm 2 phần – chuyển động quay của chính con quay hồi chuyển và sự thay đổi liên tục về hướng của trục quay quanh một điểm trung tâm. Quá trình này được gọi là chu kỳ tuế sai.
Chẳng hạn, Trái đất quay 24 giờ mỗi lần để tạo thành một ngày và đêm. Trong khi đó, Trái đất hoàn thành một chu kỳ tuế sai trong khoảng 26.000 năm. Hiện nay trục Trái đất quay nghiêng khoảng 23 độ so với quỹ đạo quanh Mặt trời.
Các nhà khoa học đã tận dụng một vòng xoáy khí nóng xung quanh các lỗ đen để nghiên cứu vòng quay của chúng. Ông Gou cho biết hầu hết các hố đen quay vô cùng nhanh, thậm chí một số hố đen quay gần bằng tốc độ ánh sáng.
Hình ảnh minh hoạ hố đen trong thiên hà M87. (Ảnh: AP)
Năm 2019, con người lần đầu có cơ hội chụp ảnh trực tiếp hố đen siêu lớn ở thiên hà M87 – cách Trái đất khoảng 55 triệu năm ánh sáng và nặng gấp 6,5 tỷ lần Mặt trời.
Phân tích chi tiết về hố đen M87, bà Cui Yuzhu, nhà nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Chiết Giang (Hàng Châu) và các đồng nghiệp nhận thấy rằng dòng tia của hố đen này, được tạo thành từ các hạt hố đen phóng ra từ các cực, dường như đang hướng theo một hướng khác vào năm 2017 so với những quan sát trước đó.
Hãng Tân Hoa xã dẫn lời bà Cui cho biết sau đó, các nhà nghiên cứu đã tổng hợp dữ liệu thu thập được từ năm 2000 đến năm 2022 từ 20 kính viễn vọng vô tuyến đặt tại Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Italy và Nga. Kết quả phân tích cho thấy các dòng tia này chuyển động theo chu kỳ, với chu kỳ định kỳ khoảng 11 năm và góc nghiêng khoảng 10 độ.
Để tìm hiểu điều gì đã tạo thành chu kỳ tuế sai của dòng tia này, nhóm nghiên cứu đã tiến hành phân tích lý thuyết và mô phỏng số với sự trợ giúp của siêu máy tính tại Đài quan sát Thiên văn Quốc gia Nhật Bản. Họ phát hiện ra rằng vì trục quay thực sự của hố đen không thẳng hàng hoàn toàn với trục quay của vòng xoay bao quanh nó, nên tình trạng lệch trục này đã khiến các luồng tia chuyển động lắc lư. Hiện tượng này cũng từng được dự đoán trong thuyết tương đối rộng của Albert Einstein.
“Phát hiện tuế sai này cung cấp bằng chứng rõ ràng cho thấy hố đen siêu lớn ở M87 thực sự đang quay”, các nhà nghiên cứu viết.
Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn cần tìm hiểu tốc độ quay của hố đen M87 và cách tận dụng những hiểu biết sâu sắc này để làm rõ quá trình hình thành của các hố đen siêu lớn. Đây cũng là câu hỏi đã tồn tại từ lâu trong lĩnh vực này.
Tổng quan về sao Hải Vương
Sao Hải Vương là hành tinh thứ tám và xa nhất tính từ Mặt Trời trong Hệ Mặt Trời. Nó là hành tinh lớn thứ tư về đường kính và lớn thứ ba về khối lượng.
Phải chăng Trái đất chỉ là một trong 36 nền văn minh ngoài hành tinh trong thiên hà?
Khi công nghệ tiến bộ, chúng ta bắt đầu nhận ra sự hiện diện tầm thường của mình trong vũ trụ. Và rất có thể chúng ta chỉ là một trong số rất nhiều nền văn minh đang tồn tại trong thiên hà.
11 vụ núi lửa phun trào kinh hoàng nhất trong lịch sử
Tambora, Krakatoa,Yellowstone... là những cái tên rất nổi bật trong số 11 đợt núi lửa phun trào dữ dội nhất lịch sử này.
Tổng quan về sao Thủy
Sao Thủy hay Thủy Tinh là hành tinh nhỏ nhất và gần Mặt Trời nhất trong tám hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời, với chu kỳ quỹ đạo bằng 88 ngày Trái Đất.
Phát hiện mới về "quái vật khổng lồ" cách Trái đất 55 triệu năm ánh sáng
Hình ảnh đầu tiên về lỗ đen nằm ở trung tâm của thiên hà M87 cho thấy các xung từ trường cực lớn phát ra xung quanh "con quái vật" khổng lồ.
NASA phát hiện siêu lỗ đen đang bắn thẳng vào Trái đất
Đó là một tia năng lượng cao chứa các vật chất mà lỗ đen quái vật này "không nuốt nổi".
