Kinh ngạc hành tinh Astrolábos có các đám mây bằng đá

Với sức mạnh quan sát của siêu kính viễn vọng James Webb, thế giới y như phim giả tưởng ở "hành tinh địa ngục" Astrolábos được vén màn.

Astrolábos, còn gọi là WASP-43b, được phát hiện vào năm 2011, là "Sao Mộc nóng" có quỹ đạo gần nhất được phát hiện vào thời điểm đó.

Tuy nhiên, những gì thực sự xảy ra trên thế giới bí ẩn đó vẫn là một câu đố, cho đến khi "mắt thần" của James Webb bắt đầu soi vào không gian sâu từ giữa năm 2022, nhìn sâu vào bầu khí quyển các ngoại hành tinh.


Ngoại hành tinh Astrolábos quay cực gần sao mẹ của nó - (Ảnh đồ họa: PHYS).

Sao Mộc nóng là loại hành tinh có kích thước, khối lượng bằng hoặc hơn sao Mộc, nhưng lại quay quá gần ngôi sao mẹ.

Trong đó, Astrolábos là một phiên bản đối lập hoàn hảo của sao Mộc, với kích cỡ y hệt nhưng lại nóng như địa ngục bởi chu kỳ quanh sao mẹ chỉ 19,2 ngày.

Nhà thiên văn học Laura Kreidberg thuộc Viện Thiên văn học Max Planck (MPIA - Đức) và các cộng sự đã phân tích chi tiết dữ liệu James Webb về hành tinh này, xác nhận đó là một kiểu hành tinh bị khóa thủy triều với sao mẹ.

Khóa thủy triều là hiện tượng hai thiên thể ở quá gần nhau nên tương tác hấp dẫn khiến thiên thể nhỏ hơn luôn hướng một mặt duy nhất về phía thiên thể lớn.

Ví dụ gần gũi nhất là Mặt trăng luôn chỉ cho người Trái đất thấy một mặt duy nhất.

Còn đối với một ngoại hành tinh, điều này khiến cho một nửa hành tinh luôn là ban ngày, một nửa luôn là ban đêm.

Chênh lệnh nhiệt độ giữa hai bán cầu ngày - đêm cực cao: Ở Astrolábos, nhiệt độ trung bình của mặt ban ngày là 1.250 độ C, mặt ban đêm là 600 độ C.

Nhưng 600 độ C vẫn là quá nóng. Mặt ban đêm vẫn có mây - không đến nỗi trần trụi như mặt ban ngày vốn quá nóng để mây hình thành - nhưng mây ở đó bằng... đá.

Tất nhiên đó không phải những tảng đá treo lơ lửng trên không trung, mà là đá bị nhiệt độ cực cao làm cho bốc hơi, tạo thành những đám mây đá bốc hơi không thể tồn tại trong điều kiện của bất kỳ đâu trên Trái đất.

Sự chênh lệch nhiệt độ ngày - đêm giữa hai mặt, gọi là "độ dốc nhiệt độ", cũng tạo ra những cơn gió mạnh tới 9.000 km/giờ, đánh bay nhiều yếu tố trong bầu khí quyển mong manh của mặt ban đêm, khiến nó thiếu đi methane.

Các nhà khoa học cũng phát hiện dấu hiệu của nước trong bầu khí quyển của hành tinh này. Nước vốn là một dấu hiệu sự sống tiềm năng. Nhưng đối với hành tinh quá nóng này, khó có cơ hội nào cho sự sống.

TIN CŨ HƠN
Hành tinh chứa được 1.321 Trái đất bên trong đâm vào Mặt trời, chuyện gì sẽ xảy ra?

Hành tinh chứa được 1.321 Trái đất bên trong đâm vào Mặt trời, chuyện gì sẽ xảy ra?

Chúng ta đều biết hậu quả khủng khiếp khi một ngôi sao chổi va vào Trái đất. Thế nhưng, nếu sao Mộc đâm vào Mặt trời thì chuyện gì sẽ xảy ra?

Đăng ngày: 11/12/2025
Bằng chứng sốc: Con người ra đời từ thứ kinh khủng nhất vũ trụ?

Bằng chứng sốc: Con người ra đời từ thứ kinh khủng nhất vũ trụ?

Siêu máy tính mạnh nhất thế giới và kỹ thuật trí tuệ nhân tạo (AI) đã mô phỏng thành công cách carbon-12 - hạt mầm của con người, muôn loài và cả người ngoài hành tinh - được tạo nên từ các môi trường cực đoan nhất vũ trụ.

Đăng ngày: 10/12/2025
Tìm ra

Tìm ra "thế giới người khổng lồ" 13 tỉ năm tuổi

Theo tờ Space, ngày nay những "người khổng lồ" vĩ đại nhất trong thế giới các vì sao cũng chỉ nặng gấp chục lần Mặt trời của chúng ta.

Đăng ngày: 10/12/2025
Cánh buồm Mặt trời giúp tàu vũ trụ tới sao Hỏa trong 26 ngày

Cánh buồm Mặt trời giúp tàu vũ trụ tới sao Hỏa trong 26 ngày

Một nhóm nhà khoa học mô phỏng chuyến đi tới sao Hỏa và không gian liên sao bằng cánh buồm Mặt Trời làm từ aerographite với kết quả ấn tượng.

Đăng ngày: 10/12/2025
Đây chính là nơi nóng nhất trong vũ trụ

Đây chính là nơi nóng nhất trong vũ trụ

Nơi nóng nhất trong vũ trụ có thể là chuẩn tinh 3C273 với nhiệt độ ước tính khoảng 10 nghìn tỷ độ C.

Đăng ngày: 09/12/2025
Tàu Mặt trăng của Nga chụp ảnh từ ngoài không gian

Tàu Mặt trăng của Nga chụp ảnh từ ngoài không gian

Luna-25, tàu đổ bộ Mặt Trăng đầu tiên của Nga phóng lên không gian hôm 11/8 gửi về những hình ảnh đầu tiên ngoài vũ trụ.

Đăng ngày: 09/12/2025
Sự sống Trái đất bắt nguồn từ vi khuẩn vũ trụ

Sự sống Trái đất bắt nguồn từ vi khuẩn vũ trụ

Loài người trên Trái đất từ lâu vẫn nghĩ rằng mình cô đơn trong vũ trụ và hiện vẫn đang cố gắng một cách vô vọng tìm kiếm những nền văn minh ngoài hành tinh. Trong khi đó có thể chính họ là những người ngoài hành tinh thứ thiệt.

Đăng ngày: 08/12/2025
Khoa Học News