Linh cẩu con kế thừa vị trí xã hội của mẹ

Một nhóm các nhà khoa học thuộc Viện nghiên cứu vườn thú và động vật hoang dã Leibniz (IZW) tại Bec-lin, Đức và Đại học Sheffield, Anh Quốc đã tìm ra câu trả lời cho câu hỏi bằng cách nào mà vị trí xã hội được kế vị trong quần thể của một trong những loài động vật có vú có quan hệ xã hội phức tạp nhất – loài linh cẩu đốm.

Trong một nghiên cứu đăng tải trực tuyến trên tờ Behavioral Ecology, các nhà khoa học dựa vào các quan sát trong suốt 20 năm gần đây về các trường hợp nuôi dưỡng hiếm có ở loài linh cẩu tại Serengeti và Ngorongoro tại Tanzania kết hợp với các kỹ thuật phân tử tiên tiến nhất để nhận diện linh cẩu mẹ di truyền, từ đó cho thấy kinh cẩu mẹ truyền lại địa vị xã hội của chúng bằng cách hỗ trợ con non trong các tương tác xã hội với các thành viên khác trong nhóm.

Trong xã hội con người và xã hội của nhiều loài động vật khác, địa vị mang tính chất quyết định. Nó quy định con đường tiếp cận đối với các nguồn lợi, sự thành công trong tồn tại và sinh sản. Giáo sư Heribert Hofer thuộc IZW cho biết: “Trong các xã hội phát triển cao của động vật có vú, ví dụ như linh cẩu đốm, địa vị xã hội thậm chí còn quan trọng hơn là yếu tố môi trường, kẻ thù hay mầm bệnh, quyết định sự thành công tồn tại hoặc sinh sản”. Kết quả là linh cẩu bố mẹ cố gắng để truyền lại địa vị xã hội của cho của chúng. Hiện tượng kế vị này có thể quan sát được ở rất nhiều loài động vật có vú, trong đó có nhiều loài linh trưởng và loài linh cẩu đốm.

Các nhà khoa học đã chứng minh rằng linh cẩu mẹ truyền lại địa vị xã hội cho con bằng cách hỗ trợ cho con của chúng trong các mối tương tác xã hội với các thành viên khác trong nhóm. (Ảnh: iStockphoto)

Tiến sĩ Marion East thuộc IZW phát biểu: “Ở linh cẩu đốm, linh cẩu mẹ thay thế nuôi con non ngay sau khi nó được sinh ra. Linh cẩu con được “nhận nuôi” sẽ có ngay một bậc nhất định khi nó trưởng thành tương đương hoặc ngay dưới vị trí của “mẹ nuôi”. Ngược lại, vị trí của “con nuôi” không hề liên quan đến vị trí của mẹ di truyền. Điều này phù hợp với quan điểm rằng sự hỗ trợ trong hành vi của người mẹ sẽ quyết định đến vị trí thừa hưởng”.

Kết quả của nghiên cứu mâu thuẫn với hai giả thuyết trước đó. Hai giả thuyết này giải thích sự thừa hưởng địa vị ở các loài động vật có vú sống theo xã hội như sau: (i) con mẹ có thể truyền lại gen khiến con cháu của nó cũng có tính cạnh tranh giống nó; (ii) địa vị của con mẹ có thể quyết định nồng độ hoocmon con đực mà bào thai tiếp xúc với, điều này khiến con non mang tính cạnh tranh giống con mẹ. Tiến sĩ Oliver Höner nói: “Các giả thuyết này dự đoán rằng có tồn tại mối quan hệ giữa địa vị của con nuôi và địa vị của mẹ di truyền, nhưng chúng tôi lại không hề phát hiện ra bằng chứng nào cho mối quan hệ đó”.

Nghiên cứu cho thấy ở linh cẩu đốm, con non học trong giai đoạn đang lớn khi mà mẹ của chúng giúp chúng giành thằng lợi trong các cuộc cạnh tranh trước các thành viên ở cấp dưới của mẹ chúng. Khi chúng trưởng thành, chúng bảo vệ vị trí này và được lợi từ tác động của nó bởi ưu thế xã hội mang lại các lợi ích trong xã hội linh cẩu. Chúng sẽ có những lợi ích gắn liền với địa vị của chúng.

Tham khảo:
East et al. Maternal effects on offspring social status in spotted hyenas. Behavioral Ecology, 2009; DOI: 10.1093/beheco/arp020

Loading...
TIN CŨ HƠN
6 loài động vật sở hữu trái tim

6 loài động vật sở hữu trái tim "kì quặc" nhất quả đất

Mực ống có ba tim, tim gián đập chung nhịp với con người, tim cá ngựa vằn biết hồi sinh... và những điều thú vị khác bạn chỉ có thể thấy trong thế giới động vật.

Đăng ngày: 01/06/2025
Sinh vật độc lạ hệt như miếng sushi, nhưng chớ có đụng vào nhé...

Sinh vật độc lạ hệt như miếng sushi, nhưng chớ có đụng vào nhé...

Mỗi khi nhìn thấy con vật nào đó dễ thương, chúng ta thường nghĩ rằng: "Mang về nhà nuôi!".

Đăng ngày: 01/06/2025
Xem động vật

Xem động vật "phát điên" mỗi khi trăng tròn

Có không ít câu chuyện ly kỳ xảy ra xung quanh những đêm trăng tròn mà đến nay, các nhà khoa học vẫn không ngừng đưa ra tranh luận.

Đăng ngày: 27/05/2025
Giới tính của thằn lằn phụ thuộc vào kích cỡ trứng

Giới tính của thằn lằn phụ thuộc vào kích cỡ trứng

Trên tờ Current Biology ra ngày 4/6, một báo cáo cho biết vấn đề giới tính của thằn lằn con hoá ra phức tạp hơn nhiều so với những suy đoán trước đây của giới khoa học. Chí ít là đối với một loài thằn lằn, kích cỡ của trứng đóng vai trò quyết định trong chuyện này.

Đăng ngày: 19/05/2025
Những điều thú vị về loài cá sấu

Những điều thú vị về loài cá sấu

Sở hữu thân mình giống những loài bò sát từng sống ở thời tiền sử, cá sấu mang trong mình sức mạnh tiềm ẩn từ thời cổ đại, giúp chúng trở thành vua trên các đầm lầy, sông nước khắp vùng nhiệt đới.

Đăng ngày: 19/05/2025
Loài chim nguy hiểm nhất thế giới được sách kỷ lục Guiness ghi nhận

Loài chim nguy hiểm nhất thế giới được sách kỷ lục Guiness ghi nhận

Chim đà điểu đầu mèo Australia được sách kỷ lục Guiness ghi nhận là loài chim nguy hiểm nhất thế giới. Chúng sở hữu một chiếc móng sắc như dao và một lực đá mạnh nhất trong các loài.

Đăng ngày: 19/05/2025
Loài chim lạ xấu như sứ giả địa ngục: Mắt to như quỷ, mồm rộng như hố bom

Loài chim lạ xấu như sứ giả địa ngục: Mắt to như quỷ, mồm rộng như hố bom

Với tài ngụy trang hoàn hảo và ngoại hình xấu xí, chim potoo thường được gọi là "sứ giả địa ngục".

Đăng ngày: 15/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News