Lộ diện một hành tinh lùn mới ngay trong Hệ Mặt trời

Một tảng đá không gian bấy lâu bị lầm tưởng là tiểu hành tinh có thể thực sự là một hành tinh lùn giống Ceres hay sao Diêm Vương.

Nhóm khoa học gia đứng đầu bởi nhà thiên văn Pierre Vernazza từ Phòng thí nghiệm Vật lý thiên văn Marseille (Pháp) đã đưa ra các bằng chứng mới cho thấy Hygiea, thứ được coi là tiểu hành tinh lớn thứ tư trong Hệ Mặt trời thật ra là thứ gì đó "cao cấp" hơn: một hành tinh lùn.

Nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu chi tiết về Hygiea mà hệ thống Kính viễn vọng Very Large của Đàu thiên văn Southern European (VLT) ghi nhận được.


Hành tinh lùn Hygiea - (ảnh: PA).

Các tác giả đã sử dụng mô phỏng máy tính để tái hiện lại vụ va chạm nảy lửa giữa 2 thiên thể lớn xảy ra 2 tỉ năm trước trong Hệ Mặt trời, tạo nên vành đai tiểu hành tinh nằm giữa Sao Hỏa và Sao Mộc cho đến ngày nay. Một số mảnh vỡ từ vụ va chạm đã kết lại thành những vật thể lớn hơn, bao gồm Hygiea, trước khi trọng lực của Sao Mộc non trẻ kế bên bắt đầu đủ mạnh để chấm dứt quá trình kết tụ, khiến không vật thể lớn nào khác có thể hình thành từ đống hỗn độn đó.

Tuy nhiên Hygiea rất khác so với các tiểu hành tình được tạo nên từ vụ va chạm đó. Nó như một khối tròn khá nhẵn, thiếu đi các miệng hố va chạm. Kết hợp nhiều dữ liệu khác, họ nhận ra rằng Hygiea không hề có hình dạng đó một cách ngẫu nhiên, do các vụ va chạm đẽo gọt thành. Nó có hình tròn nhờ lực hấp dẫn của chính mình!

Đối chiếu với định nghĩa của Liên minh Thiên văn Quốc tế (IAU), nó phải là một hành tinh lùn. Định nghĩa đó cho biết hành tinh lùn là những thiên thể quay quanh một ngôi sao đủ lớn để được bao quanh bởi lực hấp dẫn của chính nó, nhưng không có sự thống trị hấp dẫn mạnh mẽ để có thể dọn sạch khu vực xung quanh quỹ đạo của nó bằng cách "nuốt" hoặc đẩy đi các vật thể nhỏ hơn trên đường đi của nó.

Nếu được công nhận, Hygiea sẽ trở thành hành tinh lùn nhỏ nhất được biết đến trong Hệ Mặt trời, đúng ngang hàng với Ceres, Haumea, Makemake, Eris và cả sao Diêm Vương – thứ vẫn còn bị coi là hành tinh lùn kể từ khi bị IAU "giáng cấp" năm 2006.

TIN CŨ HƠN
Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Kính viễn vọng Hubble của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ lập kỷ lục mới khi tìm ra GN-z11, thiên hà xa xôi nhất ở cách Trái Đất 13,4 tỷ năm ánh sáng.

Đăng ngày: 25/12/2025
Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Nếu giống sao Thổ, Trái Đất sẽ có vành đai bao quanh dọc theo xích đạo. Vành đai này sẽ có hình dáng khác nhau khi nhìn từ những địa điểm khác nhau trên Trái Đất.

Đăng ngày: 24/12/2025
99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

Các nhà khoa học đang dần tự tin khẳng định về sự tồn tại của hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời.

Đăng ngày: 24/12/2025
Tổng quan về sao Thổ

Tổng quan về sao Thổ

Sao Thổ tức Thổ tinh là hành tinh thứ sáu tính theo khoảng cách trung bình từ Mặt Trời và là hành tinh lớn thứ hai về đường kính cũng như khối lượng, sau Sao Mộc trong Hệ Mặt Trời.

Đăng ngày: 23/12/2025
Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Mặt Trăng - vật thể lớn nhất và sáng nhất trên bầu trời đêm đã làm mê hoặc và là nguồn cảm hứng vô tận cho loài người trong nhiều thế kỷ qua.

Đăng ngày: 22/12/2025
Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Trong bài viết dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu xem hiện tượng Nhật Thực, Nguyệt Thực là gì? Tại sao nó lại được những người yêu thích thiên văn học quan tâm đến vậy.

Đăng ngày: 22/12/2025
Chòm sao Song tử - Gemini

Chòm sao Song tử - Gemini

Chòm sao Song tử nằm ở phía Đông Bắc của chòm Liệp hộ, đối chọi với chòm sao Kim ngưu nằm ở phía Tây dải Ngân hà. Đây là một trong 12 chòm sao Hoàng đạo. Trong chòm này có 2 ngôi sao sáng Song tử alpha (Trung Q

Đăng ngày: 19/12/2025
Khoa Học News