Nghiên cứu mới cho thấy: Mưa có thể làm dịch chuyển núi

Các nhà nghiên cứu sử dụng kỹ thuật mới để tính toán chính xác tác động của những giọt mưa tới địa hình vùng núi.

Ảnh hưởng của lượng mưa đối với sự biến đổi địa hình vùng núi từ lâu đã là vấn đề gây tranh cãi giữa các nhà địa chất học. Tuy nhiên, nghiên cứu công bố hôm 15/10 trên tạp chí Science Advances của Đại học Bristol tính toán rõ tác động của lượng mưa, giúp tăng cường hiểu biết của chúng ta về quá trình những đỉnh núi và thung lũng phát triển qua hàng triệu năm. Nghiên cứu tập trung vào Himalaya, dãy núi hùng vĩ nhất, mở đường cho việc dự đoán ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới địa hình và đời sống con người.


Dãy Himalaya ở Nepal vào mùa mưa. (Ảnh: Getty).

Theo tiến sĩ Byron Adams, nghiên cứu sinh ở Viện Môi trường Cabot thuộc Đại học Bristol, trưởng nhóm nghiên cứu, có nhiều mô hình khoa học lý giải cách Trái đất hoạt động nhưng thách thức lớn hơn cả là tiến hành quan sát tốt để kiểm tra mô hình nào chính xác nhất. Nghiên cứu của Adams và cộng sự đến từ Đại học Arizona (ASU) và Đại học Louisiana, Mỹ, dựa trên vùng trung tây và phía tây dãy Himalaya ở Bhutan và Nepal, bởi vì khu vực này là một trong những nơi được lấy mẫu vật nhiều nhất thế giới để tìm hiểu tốc độ xói mòn. Nhóm chuyên gia sử dụng "đồng hồ vũ trụ" bên trong các hạt cát để đo tốc độ dòng sông làm xói mòn lớp đá bên dưới.

"Khi một hạt vũ trụ từ ngoài không gian tới Trái đất, nó chắc chắn va đập vào những hạt cát trên sườn đồi trong lúc dịch chuyển về phía dòng sông. Trong quá trình đó, một số nguyên tử bên trong mỗi hạt cát có thể biến đổi thành nguyên tố hiếm. Bằng cách đếm bao nhiêu nguyên tử thuộc nguyên tố này tồn tại trong túi cát, chúng tôi có thể tính toán hạt cát đã ở đó bao lâu, từ đó suy ra địa hình bị xói mòn nhanh tới mức nào", Adams giải thích. "Sau khi tính tốc độ xói mòn trên khắp dãy núi, chúng tôi có thể so sánh với các biến số về độ dốc của dòng sông và lượng mưa. Tuy nhiên, việc so sánh vô cùng rắc rối bởi rất khó tạo ra mốc dữ liệu và diễn giải dữ liệu thống kê khá phức tạp".

Adams vượt qua vấn đề này bằng cách kết hợp nhiều kỹ thuật phân tích hồi quy với mô hình số về cách sông ngòi xói mòn. Điều đó cho phép nhóm nghiên cứu định lượng ảnh hưởng của lượng mưa tới tốc độ xói mòn ở địa hình gồ ghề.

Nghiên cứu có nhiều ý nghĩa quan trọng đối với công tác quản lý sử dụng đất, duy trì cơ sở hạ tầng và những nguy cơ ở Himalaya. Trên dãy núi, nguy cơ hiện nay là tốc độ xói mòn cao có thể làm tăng đáng kể lượng trầm tích phía sau các con đập, đe dọa những dự án thủy điện quan trọng. Kết quả phát hiện cũng cho thấy lượng mưa có thể làm xói mòn sườn đồi, tăng nguy cơ lở đất và lũ lụt tràn bờ.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Vì sao có những miếng thịt bò lại ánh lên màu 7 sắc cầu vồng?

Vì sao có những miếng thịt bò lại ánh lên màu 7 sắc cầu vồng?

Gần đây, một cô gái đã đăng lên trang Facebook cá nhân của mình bức ảnh về một miếng thịt bò "lạ" trong tô phở mua tại sân bay. Lạ ở chỗ, miếng thịt bò của cô sáng lấp lánh màu cầu vồng.

Đăng ngày: 10/04/2025
Khám phá 32 lá quốc kỳ độc đáo nhất trên thế giới

Khám phá 32 lá quốc kỳ độc đáo nhất trên thế giới

Có 197 quốc gia được công nhận trên thế giới và mỗi quốc gia đều có quốc kỳ riêng. Cũng giống như quần áo nói rất nhiều về tính cách một người, lá cờ quốc gia cũng thể hiện nhiều điều về đất nước đó.

Đăng ngày: 10/04/2025
Những thiết kế vượt thời gian của Leonardo da Vinci

Những thiết kế vượt thời gian của Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci thường được mọi người biết đến là một họa sĩ thiên tài thời Phục hưng với những tác phẩm hội họa nổi tiếng như “Mona Lisa”.

Đăng ngày: 10/04/2025
Trước khi có bàn chải đánh răng, người xưa đã làm sạch răng như thế nào?

Trước khi có bàn chải đánh răng, người xưa đã làm sạch răng như thế nào?

Bàn chải đánh răng là 1 vật dụng không thể thiếu - khi ta cần dùng chúng ít nhất 2 lần trong ngày cơ mà.

Đăng ngày: 10/04/2025
Chuyến bay làm nên lịch sử ngành hàng không

Chuyến bay làm nên lịch sử ngành hàng không

Ngày 17/12/1903 đã mở ra kỷ nguyên mới cho lịch sử hàng không thế giới.

Đăng ngày: 09/04/2025
Tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội và Sài Gòn có gì khác nhau?

Tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội và Sài Gòn có gì khác nhau?

Được kì vọng sẽ góp phần thay đổi bộ mặt thành phố đồng thời giải quyết một cách hiệu quả tình trạng ách tắc giao thông, hiện nay, cả 2 tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. HCM đang được người dân vô cùng mong ngóng.

Đăng ngày: 09/04/2025
12 loại gỗ quý hiếm và đắt nhất trên thế giới

12 loại gỗ quý hiếm và đắt nhất trên thế giới

Dưới đây là danh sách 12 loại gỗ quý và đắt đỏ nhất thế giới. Trong đó có những loại gỗ không bao giờ bị mọt, chịu được nước, tỏa ra hương thơm dễ chịu và chịu va đập cực tốt.

Đăng ngày: 08/04/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News