“Người khổng lồ 3 khuôn mặt” xuyên không 13,3 tỉ năm đến Trái đất

Ba hình ảnh ma quái thể hiện "dung nhan" 13,3 tỉ năm trước của một vật thể "tổ tiên" đã chạm đến ống kính của James Webb, siêu kính viễn vọng đang hoạt động trên quỹ đạo Trái đất.

Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi TS Guido Roberts-Borsani đến từ Trường ĐH California ở Los Angeles (UCLA), đã sử dụng dữ liệu từ máy quang phổ cận hồng ngoại NIRSpec của kính viễn vọng không gian James Webb (phát triển và điều hành chính bởi NASA) để tìm ra thiên hà lùn cổ đại JD1.


Một trong các "khuôn mặt" của vật thể già nua JD1, được phóng đại bởi Abell 2733 - (Ảnh: NASA/ESA/CSA).

Kết quả nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature cho thấy các hình ảnh mà James Webb ghi nhận từ thiên hà này là hình ảnh khi vũ trụ mới chỉ ra đời 480 triệu năm, tức 480 triệu năm sau vụ nổ Big Bang.

Sự thú vị càng tăng lên khi chúng ta có thể thấy không chỉ 1 mà tới 3 JD1 theo góc nhìn từ Trái đất, do hiệu ứng "thấu kính hấp dẫn", tức các vật thể không gian gần hơn đã bẻ cong không - thời gian, khiến vật thể bị nhân bản.

Một trong những thấu kính hấp dẫn tham gia sự kiện này là thiên hà khổng lồ Abell 2733, có bề ngang tận 350 triệu năm ánh sáng và cách chúng ta khoảng 4 tỉ năm ánh sáng.

Hiệu ứng này cũng đồng thời khiến JD1 trông to, rõ hơn, như nhìn qua một chiếc kính lúp, khiến James Webb phát hiện được dù nó khá trong và mờ.

JD1 một thiên hà cỡ nhỏ so với toàn bộ thiên hà Milky Way chứa Trái đất, nhưng vẫn là một gã khổng lồ đáng nể đối với thiên thể nhỏ bé chúng ta đang sinh sống. Càng đáng nể hơn khi nó hình thành trong một vũ trụ sơ khai nghèo nàn.

Hình ảnh này cũng đã vượt một khoảng cách 13,3 tỉ năm ánh sáng đến Trái đất - tức cũng mất hơn 13,3 tỉ năm về mặt thời gian - một hình ảnh xuyên không thực thụ giúp nhân loại nhìn trực tiếp vào vũ trụ sơ khai.

'"Sự kết hợp giữa James Webb và khả năng phóng đại của thấu kính hấp dẫn là một cuộc cách mạng. Chúng tôi đang viết lại cuốn sách về cách các thiên hà hình thành và phát triển ngay sau vụ nổ Big Bang" - GS Tommaso Treu, đồng tác giả từ UCLA, nói.

Phát hiện mới này hứa hẹn giải đáp nhiều chi tiết về cách vũ trụ đã tiến hóa và cả sự ra đời của hành tinh chúng ta, vốn là sản phẩm của một vũ trụ được làm giàu hóa học nhờ hàng loạt thế hệ sao và hành tinh trong các thiên hà cổ đại hình thành rồi tan vỡ.

TIN CŨ HƠN
Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Kính viễn vọng Hubble của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ lập kỷ lục mới khi tìm ra GN-z11, thiên hà xa xôi nhất ở cách Trái Đất 13,4 tỷ năm ánh sáng.

Đăng ngày: 25/12/2025
Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Nếu giống sao Thổ, Trái Đất sẽ có vành đai bao quanh dọc theo xích đạo. Vành đai này sẽ có hình dáng khác nhau khi nhìn từ những địa điểm khác nhau trên Trái Đất.

Đăng ngày: 24/12/2025
99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

Các nhà khoa học đang dần tự tin khẳng định về sự tồn tại của hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời.

Đăng ngày: 24/12/2025

"Hành tinh chì" nặng hơn 4.000 Trái đất khiến giới khoa học hoang mang

Xuất hiện cùng hàng loạt đặc điểm kỳ lạ đến khó tin trong tầm mắt "thợ săn ngoại hành tinh" TESS của NASA, thế giới cách chúng ta 730 năm ánh sáng làm đảo lộn nhiều lý thuyết thiên văn.

Đăng ngày: 24/12/2025
Trái đất nhận tín hiệu lạ: Quái vật vũ trụ

Trái đất nhận tín hiệu lạ: Quái vật vũ trụ "bảy khuôn mặt" xuất hiện?

Một thứ như ánh đèn flash mạnh từ vũ trụ đã xuất hiện trong tầm nhìn của Kính viễn vọng vô tuyến MeerKAT, đặt tại Nam Phi. Đó có thể là một loại quái vật vũ trụ hoàn toàn mới.

Đăng ngày: 23/12/2025
Tổng quan về sao Thổ

Tổng quan về sao Thổ

Sao Thổ tức Thổ tinh là hành tinh thứ sáu tính theo khoảng cách trung bình từ Mặt Trời và là hành tinh lớn thứ hai về đường kính cũng như khối lượng, sau Sao Mộc trong Hệ Mặt Trời.

Đăng ngày: 23/12/2025
Các nhà thiên văn học vừa tìm thấy 1 lỗ đen siêu lớn đang cố gắng

Các nhà thiên văn học vừa tìm thấy 1 lỗ đen siêu lớn đang cố gắng "chạy trốn" khỏi thiên hà của mình

Một lỗ đen siêu lớn, đang cố gắng di chuyển ra khỏi thiên hà của nó bởi lực hấp dẫn cực mạnh, trên quãng đường của mình, nó đã để lại một vệt khí bị ion hóa và các ngôi sao mới hình thành.

Đăng ngày: 22/12/2025
Khoa Học News