Nguồn gốc của oxy trên Trái Đất
Hàng tỷ năm trước, thạch anh vỡ vụn phản ứng với nước, cung cấp điều kiện cần thiết cho tiến hóa của vi sinh vật quang hợp sản sinh phần lớn oxy trong khí quyển ngày nay.
Thạch anh là dạng khoáng chất silicate phổ biến nhất. (Ảnh: Inverse).
Động đất và nhiều quá trình địa chất khác tạo điều kiện cho những phản ứng sản xuất oxy, ảnh hưởng tới quá trình tiến hóa của một số tổ chức sinh vật xuất hiện sớm nhất trên Trái đất. Nhà nghiên cứu Mark Thiemens ở Đại học California, San Diego, và đồng nghiệp nghiền đá thạch anh và để nó tiếp xúc với nước trong điều kiện hóa học tương tự như trên Trái đất trước khi nồng độ oxy tăng cao. Họ sử dụng thạch anh bởi đây là khoáng chất silicate đơn giản và phổ biến nhất, New Scientist hôm 20/3 đưa tin.
Nhóm nghiên cứu nhận thấy tinh thể bị vỡ trên bề mặt thạch anh có thể phản ứng với nước để hình thành phân tử oxy và nhiều hợp chất chứa oxy khác như hydrogen peroxide. Còn gọi là gốc tự do, những phân tử này rất quan trọng đối với quá trình tiến hóa thuở sơ khai bởi chúng có thể phá hủy ADN và các bộ phận khác của tế bào, theo nhà nghiên cứu Timothy Lyons ở Đại học California, Riverside. Theo ông, sự sống có thể phát triển enzyme từ rất sớm để đối phó với ảnh hưởng có hại của gốc tự do.
Trong tự nhiên, thạch anh và một số khoáng chất silicate khác có thể bị mài xát bởi động đất, xói mòn hoặc băng dịch chuyển. Sau đó, chúng có thể tương tác với nước và tạo ra phân tử oxy. Thiemens và cộng sự ước tính chỉ riêng quá trình địa chấn có thể sản sinh lượng hydrogen peroxide nhiều hơn gấp 100 tỷ lần phản ứng trong khí quyển, một nguồn oxy tiềm năng khác.
Những thích nghi với nguồn oxy từ hoạt động địa chấn có thể giúp một số tổ chức sinh vật sống sót qua thay đổi lớn trong điều kiện hóa học trên Trái đất, đi kèm với Thảm họa oxy. Các nhà nghiên cứu cho biết quá trình địa chất tương tự xảy ra ở thiên thể khác như bão cát trên sao Hỏa hoặc biến động thủy triều trên mặt trăng Enceladus của sao Thổ cũng có thể tạo ra oxy.
Ngày nay, oxy chiếm khoảng 1/5 khí quyển Trái đất, phần lớn do thực vật và vi sinh vật tạo ra. Có rất ít oxy trong khí quyển cho tới khi nồng độ tăng vọt trong sự kiện Thảm họa oxy cách đây 2,3 - 2,4 tỷ năm do sự lan rộng nhanh chóng của vi sinh vật giải phóng oxy thông qua quang hợp.
Bí ẩn thác nước chảy vào "Chiếc ấm của Quỷ dữ"
Thác nước đôi Devil’s Kettle, thuộc bang Minnesota, Hoa Kỳ, có một dòng chảy vào hồ Superior; tuy nhiên, điểm đến của dòng kia đến bây giờ vẫn còn là một ẩn số của thiên nhiên…
Khu rừng dưới nước tuyệt đẹp ở Kazakhstan
Hồ nước Kaindy dài 400m ở Kazakhstan có một vẻ đẹp rất đặc biệt với một khu rừng kỳ lạ mọc dưới đáy hồ.
Vì sao nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa?
Khí hậu nước ta rất độc đáo: khí hậu nóng nhưng không khô hạn như Tây Nam Á, Bắc Phi. Nóng ẩm nhưng không nóng ẩm quanh năm như các quần đảo ở Đông Nam Á.
Sự thật về những chiếc cốc giấy dùng 1 lần
Các loại cốc giấy dùng 1 lần đang được rất nhiều người ưa dùng vì tính tiện dụng và nhanh gọn. Song sự thật về chúng không phải ai cũng biết.
6 hiện tượng thiên nhiên tuyệt đẹp chỉ có vào mùa đông
Sấm tuyết, hoa sương đá, sương băng cứng... là những hiện tượng thiên nhiên kỳ thú đến không ngờ.
7 điều ít biết về cầu vồng
Hai người cùng quan sát không thể nhìn thấy sắc màu giống nhau từ cùng một chiếc cầu vồng hay có thể dùng kính phân cực để làm "cầu vồng" biến mất, là hai trong số nhiều điều thú vị về hiện tượng thiên nhiên đẹp mắt này.
