Nhà khoa học tạo ra cừu Dolly qua đời ở tuổi 79

Giáo sư Sir Ian Wilmut, nhà khoa học người Anh, đứng đầu nhóm nhân bản cừu Dolly, vừa qua đời ở tuổi 79.

Cái chết của nhà nghiên cứu được mệnh danh "người khổng lồ trong giới khoa học" xảy ra vào thời điểm 5 năm sau khi ông tiết lộ mình bị chẩn đoán mắc bệnh Parkinson. Trớ trêu thay, đây cũng chính là căn bệnh mà cừu nhân bản Dolly - thành tựu cuộc đời ông - được kỳ vọng sẽ mang lại phương pháp chữa trị.


Giáo sư Sir Ian Wilmut, nhà khoa học tạo ra cừu Dolly, qua đời ngày 10/9/2023, ở tuổi 79. (Ảnh: Guardian).

Dẫu vậy, bước đột phá từ cừu Dolly vẫn tiếp tục chứng minh giá trị khi thúc đẩy nhiều tiến bộ trong lĩnh vực y học tái tạo mà chúng ta được thấy ngày nay.

"Ông ấy là một người khổng lồ trong thế giới khoa học", giáo sư Sir Peter Mathieson, hiệu trưởng Đại học Edinburgh, cho biết. "Thí nghiệm của Wilmut đã làm thay đổi toàn bộ tư duy khoa học vào thời điểm ấy".

Giáo sư Bruce Whitelaw, giám đốc Viện Roslin, thì nói rằng: "Với tin buồn hôm nay về sự ra đi của Ian Wilmut, giới khoa học đã mất đi một cái tên quen thuộc".

"Cừu Dolly, di sản của ông ấy, đã thúc đẩy rất nhiều ứng dụng thú vị xuất hiện từ nghiên cứu sinh học động vật và con người", giáo sư Whitelaw chia sẻ trong một bài đăng trên Twitter.


Ian Wilmut tại Viện Roslin, Edinburgh, năm 1999. (Ảnh: Guardian).

Dolly là con cừu đầu tiên được nhóm nghiên cứu do giáo sư Sir Ian Wilmut dẫn đầu tạo ra từ tế bào vú nuôi cấy vào ngày 5/7/1996. Trước giai đoạn đó, cừu chỉ có thể được nhân bản từ tế bào phôi.

Phương pháp này kết hợp tuyến vú của một con cừu 6 tuổi thuộc giống Finn Dorset với tế bào trứng lấy từ con cừu thuộc giống Blackface Scotland.

Bước đột phá trên đã đánh dấu đỉnh cao trong sự nghiệp của giáo sư Wilmut, người đã cống hiến cả cuộc đời cho khoa học trong lĩnh vực động vật và bảo quản lạnh từ cuối những năm 1960.

Dẫu vậy, giáo sư Wilmut chưa bao giờ che giấu sự thật rằng việc tạo ra cừu Dolly phần nhiều là do may mắn, khi nó là con cừu duy nhất còn sống sót sau 277 lần thử nhân bản.

Năm 1973, ông tiếp tục là thành viên của nhóm nghiên cứu tại Đại học Cambridge đã tạo ra Frostie, chú bê con đầu tiên được sinh ra từ phôi đông lạnh.


Cừu Dolly - thành tựu đã làm thay đổi toàn bộ tư duy khoa học. (Ảnh: Getty).

Lại nói về Dolly, con cừu được đặt tên theo ca sĩ nhạc đồng quê Dolly Parton, nó đã sinh hạ 6 con cừu con và dành phần lớn cuộc đời giữa một đàn cừu nhân bản tại Viện Roslin, Anh.

Cừu Dolly qua đời vào năm 2003, khi mới 6 tuổi, do mắc chứng viêm khớp và bệnh phổi do virus gây ra.

Đến nay, di sản quan trọng nhất của giáo sư Ian Wilmut và cừu Dolly là sự thúc đẩy to lớn cho việc nghiên cứu tế bào gốc.

Sự thành công trong việc tạo ra cừu Dolly cho thấy các gene trong nhân của tế bào trưởng thành vẫn có thể quay trở lại trạng thái phôi thai toàn năng, nghĩa là tế bào có thể phân chia để tạo ra tất cả các tế bào khác biệt ở động vật.

Năm 2006, kỹ thuật tương tự cho việc tạo ra cừu Dolly đã được các nhà khoa học áp dụng để tạo ra "tế bào gốc đa năng cảm ứng" (tế bào iPS) từ tế bào da người trưởng thành.

TIN CŨ HƠN
Thiên tài của nhân loại và chuyện

Thiên tài của nhân loại và chuyện "bác học không ngừng học"

Dù có nhiều cống hiến vĩ đại cho nhân loại, trở thành nhà khoa học đại tài, được nể trọng, Charles Darwin vẫn không ngừng học. Chuyện đời của ông là bài học bổ ích cho hậu thế.

Đăng ngày: 27/12/2025
Người phụ nữ phát hiện virus corona đầu tiên trên cơ thể người vào năm 1964

Người phụ nữ phát hiện virus corona đầu tiên trên cơ thể người vào năm 1964

June Almeida sinh năm 1930, chính là người phụ nữ đã phát hiện ra coronavirus gây bệnh ở người đầu tiên trên thế giới.

Đăng ngày: 24/12/2025
Michael Faraday - Sự bình thường vĩ đại

Michael Faraday - Sự bình thường vĩ đại

Khi Faraday nhận làm giáo sư ở Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia, mỗi kỳ nghỉ hàng năm ông đều tổ chức giảng phổ cập khoa học cho thiếu niên nhi đồng. Mỗi lần ông tổ chức cứ nhộn nhịp như tết vậy, mọi người đều hết sức vui vẻ. Hình thức giảng về khoa học như vậy ông đã thự

Đăng ngày: 24/12/2025
Galilê - “ Cha đẻ của khoa học cận đại”

Galilê - “ Cha đẻ của khoa học cận đại”

Galilê là nhà khoa học nổi tiếng thời Cổ đại, Ông là người đầu tiên dùng kính viễn vọng quan sát các thiên thể, chứng minh và phát triển thuyết mặt trời là trung tâm vũ trụ của Côpecnich. Suốt đời ông theo đuổi chân lý, hiến th&a

Đăng ngày: 23/12/2025
Sai lầm của một số vĩ nhân

Sai lầm của một số vĩ nhân

Sự thay đổi nhanh chóng trong cuộc sống và sự nghiệp của Newton đương nhiên trở thành chủ đề đàm tiếu của người đương thời. Nhân vật anh hề trong một vở kịch đương thời đã nói: Ai chẳng biết đại danh của ngài Isaac! Thợ đúc tiền! Vĩ đại thật!...

Đăng ngày: 18/12/2025
Những nhà khoa học lỗi lạc nhất trong lịch sử

Những nhà khoa học lỗi lạc nhất trong lịch sử

Các nhà khoa học là những người rất quan trọng đối với nhân loại. Nhờ có những phát minh, công trình nghiên cứu của học mà thế giới mới phát triển như ngày nay.

Đăng ngày: 11/12/2025
Thomas Edison – nhà sáng chế 10.000 lần thất bại

Thomas Edison – nhà sáng chế 10.000 lần thất bại

Thomas Alva Edison sinh ngày 11 tháng 2 năm 1847 tại Milan – một thị trấn nhỏ bên dòng sông Huron thuộc tiểu bang Ohio, Mỹ.

Đăng ngày: 10/12/2025
Khoa Học News