Phát hiện cặp "quái vật bóng tối" nặng gấp 28 tỉ lần Mặt trời

Nhiều "trái tim quái vật" của các thiên hà cổ đại đã hợp nhất thành cặp vật thể khủng khiếp nhất mà giới thiên văn từng quan sát được.

Cặp "quái vật bóng tối" nằm cách chúng ta khoảng 750 triệu năm ánh sáng, được nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà vật lý thiên văn Tirth Surti từ Đại học Stanford (Mỹ) xác định từ dữ liệu của Đài thiên văn Gemini North (đặt tại Hawaii - Mỹ).

Chúng là cặp lỗ đen siêu khối to lớn nhất, nặng nhất mà giới thiên văn từng ghi nhận, với lịch sử hình thành cực kỳ hoang dã, theo Science Alert.


"Trái tim đôi" của thiên hà khổng lồ B2 0402+379 - (Ảnh: SCITECH DAILY).

Lỗ đen siêu khối, hay được biết đến với biệt danh "lỗ đen quái vật", là dạng lỗ đen khổng lồ ở trung tâm của các thiên hà.

Sagittarius A* nằm giữa thiên hà Milky Way (Ngân Hà) của chúng ta là một ví dụ. Nó cũng là một "quái vật của các quái vật" với khối lượng khoảng 4,3 triệu lần Mặt trời. Nhưng nó vẫn quá nhỏ bé so với những gì Gemini North vừa ghi nhận.

Cặp lỗ đen mà nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học The Astrophysical Journal đề cập là "trái tim" của thiên hà B2 0402+379 già cỗi, to lớn.

Dù mỗi cái đơn lẻ không phải là các lỗ đen siêu khối nặng nhất từng được biết đến, nhưng cách chúng xuất hiện "có đôi" là một điều hiếm gặp và thú vị.

Với tổng khối lượng gấp 28 tỉ lần Mặt trời, nó là "trái tim đôi" vĩ đại nhất từng được ghi nhận trong một thiên hà.

"Trái tim đôi" có một ý nghĩa quan trọng trong vũ trụ học: Nó là bằng chứng về một vụ hợp nhất vừa mới xảy ra. Bởi lẽ, hợp nhất lỗ đen thường là giai đoạn cuối cùng trong cuộc hợp nhất hai thiên hà.

Thú vị hơn, các dữ liệu về B2 0402+379 cho thấy nó là tàn tích của cả một cụm thiên hà.

Điều này có nghĩa B2 0402+379 từng là một khu vực nơi nhiều thiên hà già cỗi tụ tập lại với nhau, dần nuốt nhau, cho đến khi chỉ còn lại một cơ thể duy nhất, là thiên hà chúng ta đang quan sát được.

Như vậy, lỗ đen quái vật đôi mà các nhà khoa học ghi nhận là sản phẩm của vô số lỗ đen quái vật cổ xưa, đang trên đà sáp nhập thành một siêu quái vật duy nhất.

Hiện hai lỗ đen siêu khối này đang nằm rất gần nhau - chỉ 24 năm ánh sáng - là khoảng cách ngắn so với các vật thể vũ trụ khổng lồ này.

Nhưng có lẽ sự sáp nhập cuối cùng này đã bị "mắc kẹt" khoảng 3 triệu năm qua, khi các tín hiệu cho thấy sự phân rã quỹ đạo của 2 lỗ đen đã dừng lại từ lâu.

Có thể quá trình phân rã quỹ đạo của 2 quái vật này trước đó quá mạnh mẽ tới mức đã đẩy hết các ngôi sao ra khỏi vùng lân cận của chúng, đến nỗi giờ đây không còn ngôi sao nào để chúng truyền động lượng quỹ đạo của mình lên đó.

Như vậy, có thể cặp đôi này sẽ không bao giờ có thể sáp nhập hoàn toàn như phần còn lại của thiên hà.

Nhưng cũng có thể tương lai sẽ xuất hiện một yếu tố nào đó thúc đẩy hai quái vật này sáp nhập, ví dụ một thiên hà nào khác lao về phía B2 0402+379, sáp nhập và gửi lỗ đen thứ 3 đến cả nhóm.

TIN CŨ HƠN
Phát hiện 25 nguồn bí ẩn liên tục phát tín hiệu vô tuyến đến Trái đất

Phát hiện 25 nguồn bí ẩn liên tục phát tín hiệu vô tuyến đến Trái đất

25 nguồn bí ẩn phát ra cái gọi là "chớp sóng vô tuyến" cực mạnh, lặp đi lặp lại, đã được xác định bởi các nhà khoa học Canada.

Đăng ngày: 14/10/2025
Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Trăng Trung thu là mặt trăng gần nhất ngày Thu phân. Quay quanh Trái đất tại một góc thấp của chân trời trong thời gian này của năm, mặt trăng mọc sau khi mặt trời lặn trong nhiều ngày liên tiếp.

Đăng ngày: 14/10/2025
Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Các nhà khoa học lần đầu tiên quan sát được hiện tượng 3 thiên hà cùng va vào nhau, đặt những siêu hố đen tại trung tâm của chúng vào quỹ đạo để hợp nhất.

Đăng ngày: 14/10/2025
Phát hiện hai lỗ đen gần Trái đất nhất, thuộc loại chưa từng thấy

Phát hiện hai lỗ đen gần Trái đất nhất, thuộc loại chưa từng thấy

Hai lỗ đen ẩn nấp ở sân sau của Trái đất với khoảng cách chỉ 1.560 và 3.800 năm ánh sáng, đại diện cho một loại mà các nhà thiên văn học chưa từng thấy

Đăng ngày: 13/10/2025
Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Thiên thạch là gì? Một câu hỏi nghe rất quen thuộc, tưởng chừng dễ ấy thế mà nó đã và đang đánh đố không ít người.

Đăng ngày: 12/10/2025
Những điều bạn chưa biết về sao băng

Những điều bạn chưa biết về sao băng

Sao băng là gì mà có khả năng tạo nên những trận mưa sao băng đình đám? Và sự thật về những ngôi sao băng có huyền bí như chúng ta tưởng…

Đăng ngày: 12/10/2025
Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Hệ Mặt trời (hay Thái Dương Hệ) là hệ hành tinh gồm có Mặt Trời ở trung tâm và các vật quay xung quanh.

Đăng ngày: 11/10/2025
Khoa Học News