Phát hiện thiên hà cách Trái đất 8 tỷ năm ánh sáng

Các chuyên gia tìm thấy thiên hà có khả năng là vật thể phát tín hiệu vô tuyến yếu nhất từng ghi nhận nhờ phương pháp thấu kính hấp dẫn.

Kính viễn vọng vô tuyến là những bộ thu nhận tín hiệu vô tuyến nhạy nhất thế giới, có thể dò tìm các sóng cực yếu phát ra từ vật thể xa xôi trong vũ trụ. Nhờ Đài quan sát Karl G. Jansky Very Large Array (VLA) của Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ (NSF), các nhà thiên văn phát hiện một thiên hà có khả năng là vật thể phát ra tín hiệu vô tuyến yếu nhất từng ghi nhận, SciTechDaily hôm 20/3 đưa tin. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Astrophysical.


Thiên hà cách Trái đất 8 tỷ năm ánh sáng (hình phóng to). (Ảnh: Sophia Dagnello, NRAO/AUI/NSF).

Phát hiện mới nằm trong chương trình VLA Frontier Fields Legacy Survey do nhà thiên văn Eric Murphy tại Đài thiên văn Vô tuyến Quốc gia Mỹ (NRAO) đứng đầu. Chương trình sử dụng các cụm thiên hà xa xôi như những thấu kính tự nhiên để nghiên cứu vật thể xa hơn. Cụm thiên hà đóng vai trò là thấu kính hấp dẫn, dùng lực hấp dẫn của các thiên hà trong cụm để bẻ cong, khuếch đại sóng vô tuyến và ánh sáng phát ra từ những vật thể phía xa.

Trong hình tổng hợp mới, ảnh vô tuyến VLA được đặt chồng lên ảnh chụp dưới ánh sáng khả kiến của Kính viễn vọng Không gian Hubble. Các vật thể màu đỏ cam là nguồn vô tuyến trong cụm thiên hà MACSJ0717.5+3745. Cụm này cách Trái đất hơn 5 tỷ năm ánh sáng.

Ảnh chụp còn giúp các nhà khoa học phát hiện một thiên hà ở phía xa, cách Trái đất tới 8 tỷ năm ánh sáng. Thiên hà này mang tên VLAHFF-J071736.66+374506.4. Ánh sáng và sóng vô tuyến của nó bị bẻ cong bởi hiệu ứng thấu kính hấp dẫn của cụm thiên hà phía trước.

Hình ảnh vô tuyến của VLAHFF-J071736.66+374506.4 được thấu kính hấp dẫn khuếch đại hơn 6 lần. Điều này giúp các nhà khoa học có thể tìm ra nó. "VLAHFF-J071736.66+374506.4 có khả năng là vật thể phát tín hiệu vô tuyến yếu nhất từng ghi nhận. Đây cũng chính là lý do chúng tôi muốn sử dụng các cụm thiên hà như thấu kính vũ trụ để hiểu thêm về những vật thể phía sau chúng", Ian Heywood, chuyên gia tại Đại học Oxford, cho biết.

"Sự khuếch đại của thấu kính hấp dẫn kết hợp với hình ảnh VLA siêu nhạy mang tới cho chúng tôi những quan sát hoàn toàn mới về cấu trúc của một thiên hà chỉ nặng bằng 1/300 dải Ngân Hà trong thời kỳ vũ trụ trẻ hơn hiện tại rất nhiều. Điều này giúp chúng tôi thu được thông tin quý giá về sự hình thành sao ở những thiên hà khối lượng nhỏ thời xa xưa và quá trình chúng tập hợp thành thiên hà khối lượng lớn hơn", Eric Jimenez-Andrade, nhà khoa học tại NRAO, chia sẻ.

TIN CŨ HƠN
Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Kính viễn vọng Hubble của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ lập kỷ lục mới khi tìm ra GN-z11, thiên hà xa xôi nhất ở cách Trái Đất 13,4 tỷ năm ánh sáng.

Đăng ngày: 25/12/2025
Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Nếu giống sao Thổ, Trái Đất sẽ có vành đai bao quanh dọc theo xích đạo. Vành đai này sẽ có hình dáng khác nhau khi nhìn từ những địa điểm khác nhau trên Trái Đất.

Đăng ngày: 24/12/2025
99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

Các nhà khoa học đang dần tự tin khẳng định về sự tồn tại của hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời.

Đăng ngày: 24/12/2025
Tổng quan về sao Thổ

Tổng quan về sao Thổ

Sao Thổ tức Thổ tinh là hành tinh thứ sáu tính theo khoảng cách trung bình từ Mặt Trời và là hành tinh lớn thứ hai về đường kính cũng như khối lượng, sau Sao Mộc trong Hệ Mặt Trời.

Đăng ngày: 23/12/2025
Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Mặt Trăng - vật thể lớn nhất và sáng nhất trên bầu trời đêm đã làm mê hoặc và là nguồn cảm hứng vô tận cho loài người trong nhiều thế kỷ qua.

Đăng ngày: 22/12/2025
Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Trong bài viết dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu xem hiện tượng Nhật Thực, Nguyệt Thực là gì? Tại sao nó lại được những người yêu thích thiên văn học quan tâm đến vậy.

Đăng ngày: 22/12/2025
Chòm sao Song tử - Gemini

Chòm sao Song tử - Gemini

Chòm sao Song tử nằm ở phía Đông Bắc của chòm Liệp hộ, đối chọi với chòm sao Kim ngưu nằm ở phía Tây dải Ngân hà. Đây là một trong 12 chòm sao Hoàng đạo. Trong chòm này có 2 ngôi sao sáng Song tử alpha (Trung Q

Đăng ngày: 19/12/2025
Khoa Học News