Phương pháp ngăn muỗi bằng cách vô hiệu hóa tinh trùng của chúng

Một nghiên cứu mới về hồ sơ protein của muỗi Culex cho thấy con người có thể tạo ra những phương pháp thân thiện với môi trường và kiểm soát được quần thể muỗi.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các bệnh do muỗi lây truyền là nguyên nhân gây ra hơn 700.000 ca tử vong hàng năm. Tuy nhiên, dựa trên kết quả nghiên cứu của Đại học California, Riverside (UCR), con người cũng có thể kiểm soát sự sinh sản ở quần thể muỗi bằng cách vô hiệu hóa tinh trùng của chúng, The Indian Express dẫn lại thông tin.


Việc thay đổi tỷ lệ muỗi đực có khả năng sinh sản và vô sinh sẽ giúp kiểm soát quần thể muỗi hiệu quả. (Ảnh: PLOS).

Cách vô hiệu hóa tinh trùng muỗi

Cụ thể, trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLOS ONE, các nhà khoa học đã mô tả chi tiết về tất cả protein trong tinh trùng của muỗi Culex. Đây là giống muỗi có khả năng truyền bệnh nguy hiểm như viêm não Nhật Bản.

Nghiên cứu này cho thấy các protein chịu trách nhiệm kích hoạt tinh trùng của muỗi đực có thể bị vô hiệu hóa, ngăn chúng bơi đến và thụ tinh với trứng muỗi cái.

"Trong quá trình giao phối, phần bụng của muỗi nối với nhau và con đực sẽ chuyển tinh trùng vào đường sinh sản con cái. Một loại protein chuyên biệt được tiết ra trong quá trình xuất tinh sẽ kích hoạt 'flagella' hoặc đuôi của tinh trùng. Điều này thúc đẩy sự di chuyển của tinh trùng và đóng vai trò rất quan trọng cho quá trình thụ tinh cùng trứng", nhà sinh học tế bào Cathy Thaler - tác giả của nghiên cứu nói.

Giáo sư Richard Cardullo - đồng tác giả của nghiên cứu - nhận định tinh trùng không thể xâm nhập vào trứng nếu không có những protein nêu trên, nghĩa là chúng sẽ không di chuyển, cuối cùng chỉ phân hủy và hòa tan.

Tuy nhiên, việc nghiên cứu tinh trùng của muỗi không diễn ra dễ dàng như nhiều người tưởng tượng. Nhóm nghiên cứu, bao gồm cả sinh viên đã tốt nghiệp và chưa tốt nghiệp đã phải cách ly 200 con muỗi đực khỏi một quần thể lớn. Sau đó, họ bắt đầu trích xuất một lượng tinh trùng vừa đủ từ những đường sinh sản nhỏ để thiết bị khối phổ phát hiện và xác định các protein.


Muỗi Culex là trung gian truyền bệnh viêm não Nhật Bản. (Ảnh: Greater Shepparton).

Cách ngăn chặn thân thiện với môi trường

Theo The Indian Express, các nhà nghiên cứu bắt đầu trích xuất tinh trùng muỗi thay vì dùng thuốc diệt côn trùng là bởi họ muốn tìm ra một phương pháp ngăn chặn muỗi an toàn, thân thiện với môi trường hơn.

Bà Thaler cho biết thuốc trừ sâu rất nguy hiểm vì chúng có thể giết chết bừa bãi, thậm chí xóa sổ cả côn trùng tốt lẫn côn trùng xấu, cũng như gây hại cho các động vật và vi khuẩn khác.

Bên cạnh đó, việc trích xuất tinh trùng để nghiên cứu còn giúp các nhà khoa học tạo ra một phương pháp kiểm soát quần thể muỗi thay vì tiêu diệt chúng hoàn toàn. Mặc dù con người không thích loài muỗi mỗi khi bị đốt, chúng vẫn đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái. Ví dụ, muỗi giúp việc thụ phấn cho nhiều loài thực vật diễn ra thuận lợi hơn.

Trang The Indian Express đánh giá công nghệ mới này có thể được sử dụng để thay đổi tỷ lệ sinh sản của muỗi đực trong một quần thể muỗi nhất định. Từ đó, giúp kiểm soát chúng thay vì phải tiêu diệt hoàn toàn.

Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng hy vọng rằng những kết quả họ thu được từ muỗi Culex có thể áp dụng rộng rãi cho các loài muỗi khác. Theo UCR, song song với biến đổi khí hậu, muỗi đang có xu hướng di chuyển đến khu vực mới hơn - những nơi mà trước đây thường quá lạnh đối với chúng. Điều này nghĩa là ngày càng nhiều người sẽ phải đối mặt với mối đe dọa của các bệnh do muỗi lây truyền như sốt rét.

TIN CŨ HƠN
Dế đực phải chọn giữa mạng sống và tình yêu

Dế đực phải chọn giữa mạng sống và tình yêu

Kêu hay không kêu, đó luôn là một câu hỏi khó đối với các con dế đực. Bởi vì tiếng kêu có thể mang lại cho chúng tình yêu, nhưng cũng có thể là cái chết.

Đăng ngày: 01/12/2025
Tìm thấy loài bọ cạp mới ở Việt Nam

Tìm thấy loài bọ cạp mới ở Việt Nam

Loài bọ cạp mới thuộc họ Euscorpiidae, được nhóm nghiên cứu mô tả dựa trên các mẫu vật thu thập được trong hang Hua Ma, xã Quảng Khê (huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn).

Đăng ngày: 30/11/2025
Cây tuế cô đơn nhất thế giới

Cây tuế cô đơn nhất thế giới

Là cá thể duy nhất còn lại trên Trái Đất từ thời khủng long, cây tuế ở Vườn thực vật Durban tại Nam Phi được mệnh danh là loài cây cô đơn nhất thế giới.

Đăng ngày: 28/11/2025
“Rùng mình” loài cây chảy máu giống con người!

“Rùng mình” loài cây chảy máu giống con người!

Mẹ thiên nhiên ban cho con người muôn vàn những điều tuyệt vời và cũng không thiếu những thứ kì lạ.

Đăng ngày: 23/11/2025
Loài hoa tuyệt đẹp nhưng khi tàn biến thành đầu lâu đáng sợ

Loài hoa tuyệt đẹp nhưng khi tàn biến thành đầu lâu đáng sợ

Những bông hoa rực rỡ sắc màu ấy chỉ đẹp khi còn tươi nhưng một khi chúng đã tàn lụi, vẻ ngoài càng trở nên hơi đáng sợ...

Đăng ngày: 22/11/2025
Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Giá thành cho 1kg của loại quả này tới hàng triệu đồng nhưng giới nhà giàu Trung Quốc vẫn săn lùng đặt mua cho bằng được.

Đăng ngày: 20/11/2025
Loài sâu róm độc nhất thế giới

Loài sâu róm độc nhất thế giới

Trong các khu rừng nhiệt đới miền Nam Brazil có một loài sâu róm được người dân địa phương gọi là “chú hề lười biếng”, tên khoa học là Lonomia.

Đăng ngày: 20/11/2025
Khoa Học News