Sự thật có thể bạn chưa biết: Kiến về tổ bằng cách đếm bước chân
Bạn có từng thắc mắc rằng loài kiến làm thế nào có thể trở về đúng tổ của nó mà không bị lạc đường không? Tại sao kiến thường di chuyển theo một đường thẳng mà không phải đường xiên hay quẹo sang phía nào khác trên đường đi của chúng?
Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Ulm đã tiến hành một thí nghiệm với yêu cầu về độ “chi tiết, cẩn thận, tỉ mỉ” khá cao, từ đó rút ra được kết luận rằng, loài kiến đã áp dụng cách thức “đếm số bước chân” để rời khỏi tổ và trở về mà không bị lạc đường, thông qua một tế bào trong não của chúng đóng vai trò như một “thiết bị đo số liệu” cực kỳ hiệu quả.
Loài kiến làm cách nào để không bị lạc khỏi tổ?
Hầu hết các loài kiến đều để lại “dấu hiệu” trên những quãng đường chúng đi qua.
Hầu hết các loài kiến đều để lại “dấu hiệu” trên những quãng đường chúng đi qua để những con kiến khác có thể dựa theo đó để di chuyển khi rời khỏi tổ và khi trở về. Chúng sử dụng mùi hương hoặc những chất dịch tiết ra từ các “tuyến lệ/ tuyến mồ hôi” trải khắp cơ thể để “đánh dấu” ở mọi cung đường chúng đi qua, và cũng chính những “tuyến” đó có chứa giác quan cảm thụ, nhờ đó, bản thân chúng và những con kiến cùng tổ có thể di chuyển khắp nơi mà không lo bị lạc.
Tuy nhiên, điều này chỉ có tác dụng với những loài “kiến nhà” hoặc các loài sống ở rừng rậm. Đối với các loài kiến sống ở sa mạc khô cằn đất cát, cách trên không thể áp dụng vì cát không có tác dụng “giữ mùi”, nếu là dịch tiết thì sẽ dễ bay hơi, khi có gió thì mùi hương lại mau chóng bị phân tán.
Vậy, các loài kiến sống ở sa mạc dùng cách nào để “định vị”?
Việc kiến xác định phương hướng nhờ “khả năng thiên phú” đã được chứng minh, nhưng làm cách nào chúng có thể “đếm” được chính xác số bước chân để có thể theo đó mà đi đúng hướng dẫn về tổ của chúng?
Kiến có khả năng đếm bước chân để về đúng tổ của mình.
Các nhà nghiên cứu đã thực hiện một thí nghiệm trên nhóm kiến mà họ bắt gặp đang di chuyển thành hàng ở một lối mòn trên sa mạc. Khi chúng đang ăn, họ bẫy chúng và tách chúng thành 3 nhóm:
- Nhóm 1: Không làm gì cả (chân bình thường)
- Nhóm 2: Dùng keo siêu dính để “dán” vào chân chúng những cọng lông cứng, dễ hiểu là đeo cà kheo vào chân kiến (chân dài hơn)
- Nhóm 3: Cắt bớt chân đi (chân ngắn hơn)
Nhóm kiến sau khi ăn xong thì lại tiếp tục hành trình về tổ.
Kết quả thu được về “khả năng đo bước chân”
- Nhóm 1 (chân bình thường): Về đúng vị trí tổ và đi vào
- Nhóm 2 (chân dài hơn – gắn cà kheo): Đi qua vị trí tổ, dừng lại và nhìn quanh để tìm tổ của chúng
- Nhóm 3 (chân ngắn hơn – bị cắt bớt chân): Thiếu một chút nữa là đến tổ, dừng lại và tìm kiếm tổ của chúng
Dựa vào thí nghiệm trên, chúng ta có thể kết luận được rằng cả 3 nhóm kiến đều bước chính xác số bước khi rời tổ để trở về tổ, nhưng đối với nhóm 2 và nhóm 3 (chân đã bị tác động khiến chiều dài chân bị thay đổi) thì không thể về đúng ngay vị trí tổ của chúng được. Đó là do khi chiều dài chân bị thay đổi, “sải chân” chúng sẽ dài hơn (nhóm 2) hoặc ngắn hơn (nhóm 3) -> Quãng đường bị thay đổi (do sải chân thay đổi) -> Việc “đếm” bước chân không còn hiệu quả.
Thông qua thí nghiệm trên, chúng ta có thể kết luận rằng loài kiến thực sự có khả năng "đếm bước chân" để về đúng vị trí tổ của chúng, bên cạnh đó thì cũng biết thêm là “lập trình sẵn và cố định” đôi khi cũng có mặt hại của nó.
8 loại cỏ dại tưởng "vô thường" lại có giá trị không tưởng
Có những loài cỏ dại mọc vất vưởng ở khắp nơi, được tận dụng một cách khôn ngoan lại trở thành món ăn hay vị thuốc có giá trị bậc nhất
Sự tiến hóa kỳ lạ của loài cây ăn thịt
Khoảng 70 triệu năm về trước, khủng long còn lang thang trên Trái đất, một sự bất thường về di truyền đã cho phép một số loài thực vật biến thành loài ăn thịt.
"Cơn bão châu chấu kinh hoàng" mù trời giữa ban ngày ở Ấn Độ
Vùng thủ đô Delhi chuẩn bị đối phó với nạn châu chấu, trong khi nông dân ở miền bắc Ấn Độ mở nhạc lớn và bóp còi xe hơi để đuổi đàn châu chấu sa mạc hàng triệu con đến phá hoại các cánh đồng của họ.
Tại sao đôi cánh mỏng manh của ve sầu lại là cơn ác mộng đối với mọi loài vi khuẩn?
Soi quá trình này dưới kính hiển vi, các nhà khoa học phát hiện những con vi khuẩn có màng đàn hồi đã bị lún xuống lớp chông nano, cánh ve sầu đâm thủng lớp màng của vi khuẩn với các cột axit béo trên bề mặt của nó. Quá trình xảy ra giống như một quả bóng hơi được thả xuống một cái bàn cắm đầy đi
Phát hiện thấy vi khuẩn mới trong mũi
Dựa trên kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đến từ Bỉ phát triển loại thuốc xịt mới dành cho bệnh nhân viêm xoang và đang thử nghiệm ở 20 người.
Công bố phát hiện một số loài côn trùng mới tại Việt Nam
Côn trùng mới được công bố là 1 loài cánh cứng, tên khoa học Rhyparus vietnamicus Ochi, Kusui, Pham, 2018; 2 loài ve sầu thuộc giống Sogana, họ Tropiduchidae, phân bộ Auchenorrhyncha, bộ Hemiptera.
