Tại sao con người không nhìn rõ màu sắc trong bóng tối?
Trong bóng tối, màu sắc rực rỡ dường như ngả sang màu xám và rất khó phân biệt do hoạt động của hai loại thụ thể cảm quang trong mắt.
Xác định màu sắc có thể trở thành thách thức với con người trong bóng tối. Ngay cả khi có ít ánh sáng, những màu sắc khác biệt có thể trông cực giống nhau. Phân biệt màu sắc trong bóng tối khó hơn so với ban ngày bởi khả năng nhận thức màu sắc của con người thay đổi theo cách chúng ta nhìn dưới những điều kiện ánh sáng khác nhau.
Con người rất khó nhìn rõ màu sắc vào ban đêm. (Ảnh: Dmitri T).
Mắt người chứa hai loại thụ thể cảm quang, hay tế bào thần kinh phát hiện ánh sáng, đó là tế bào hình que và hình nón. Mỗi loại thụ thể cảm quang chứa phân tử hấp thụ ánh sáng gọi là sắc tố không ổn định, trải qua thay đổi hóa học khi tiếp xúc với ánh sáng. Điều này kích hoạt một chuỗi tác động ở thụ thể cảm quang, thôi thúc nó truyền tín hiệu tới não.
Tế bào hình que chịu trách nhiệm về tầm nhìn trong bóng tối, gọi là thị giác ban đêm hay thị giác thích nghi tối. Chúng bao gồm nhiều lớp sắc tố không ổn định, theo Sara Patterson, nhà khoa học thần kinh ở Đại học Rochester, New York. Loại tế bào đặc biệt này thu thập tốt ánh sáng ngay cả khi trời tối do khả năng hấp thụ photon. Photon là hạt bức xạ điện từ, tạo thành ánh sáng khả kiến. Tế bào hình que có thể được kích hoạt khi tiếp xúc với tương đối ít photon.
Mặt khác, tế bào hình nón chịu trách nhiệm cho thị giác ban ngày, hay thị giác thích nghi sáng. Phần lớn mọi người có 3 loại tế bào hình nón, mỗi loại nhạy cảm với một dải bước sóng ánh sáng khả kiến khác nhau, tương ứng với những màu sắc khác nhau. Thay đổi nhỏ trong phân tử hấp thụ ánh sáng ở tế bào nón khiến chúng chuyên phát hiện ánh sáng màu đỏ, xanh lá cây hoặc xanh dương.
Tuy nhiên, tế bào hình nón riêng lẻ không thể phân biệt các màu sắc, theo A. P. Sampath, nhà khoa học thần kinh ở Đại học California, Los Angeles (UCLA). Khi một phân tử bên trong tế bào hình nón hấp thụ photon, nó chỉ kích hoạt tế bào hình nón. Ở điểm khác, không có thông tin nào về màu sắc hoặc cường độ ánh sáng được xử lý. Khả năng nhìn màu phát sinh khi não kết hợp phản ứng từ cả ba loại tế bào hình nón trong mắt. Những mạch sinh học nhỏ li ti biến đổi phản ứng đó thành màu sắc chúng ta nhìn thấy.
Tế bào hình nón thống trị tầm nhìn trong điều kiện nhiều ánh sáng do tế bào hình que nhanh chóng bị bão hòa hay choáng ngợp bởi photon và bộ não không chú ý tới hoạt động của tế bào hình que. Đó là lý do chúng ta có thể dễ dàng thấy các màu sắc vào ban ngày. Nhưng khi trời tối hơn hay tắt đèn phòng, tế bào hình que bắt đầu chiếm ưu thế bởi chúng nhạy cảm với ánh sáng hơn tế bào hình nón. Tế bào hình que thống trị thị giác ban đêm trong khi tế bào hình nón chỉ hoạt động yếu ớt. Tuy nhiên, khác với tế bào hình nón, tế bào hình que chỉ có một loại. Khả năng nhìn màu đến từ việc so sánh phản ứng của 3 loại tế bào hình nón. Điều này không xảy ra với thị giác do tế bào hình que chi phối. Vì vậy, trong bóng tối, chúng ta không thể phân biệt rõ màu sắc.
Vì sao tổ của hầu hết loài chim đều hướng lên trời?
Trong môi trường của tự nhiên, chim là một nhóm sinh vật luôn phải đương đầu với sự thay đổi khắc nghiệt của thời tiết và kẻ thù, nhưng chúng luôn biết cách để sinh tồn.
Vì sao "người bẩn nhất thế giới" qua đời sau khi tắm?
Cụ Amou Haji qua đời sau khi "nhịn" tắm 67 năm. Dường như cụ thực sự không phù hợp với sự sạch sẽ.
Xác ướp có mùi vị khủng khiếp, tại sao người châu Âu lại muốn ăn?
Xác ướp là một loại thuốc được kê đơn ở châu Âu hơn 500 năm trước. Tại sao người Châu Âu nghĩ rằng ăn thịt xác ướp rất tốt cho sức khỏe?
Thời nhà Thanh có hình phạt kỳ lạ chỉ bắt ăn 2 bát mỳ: Vì sao phạm nhân thà chết không ăn?
Sự thật về hình phạt ăn 2 bát mỳ hóa ra đáng sợ đến nỗi phạm nhân thà bị chém đầu cũng không ăn.
Vì sao Nga bán Alaska cho Mỹ với giá rẻ mạt?
Vì sao Nga hoàng lại phải bán đi Alaska, miền đất giàu có tài nguyên của mình với cái giá rẻ mạt như vậy?
Vì sao loài chim này lại được gọi là “Chiến đấu cơ có lông”?
Sở hữu tốc độ lên đến 322 km/giờ, chim Cắt lớn chính là loài động vật nhanh nhất hành tinh. Sau khi được chiêm ngưỡng cách loài chim này ra đòn chớp nhoáng trên không, bạn sẽ hiểu tại sao nó lại được gọi là “Chiến đấu cơ có lông”.
