Tại sao nhiệt độ 40 độ C ở sa mạc lại dễ chịu đựng hơn ở các nước nhiệt đới?
Khi nhiệt độ ở một thành phố thuộc một nước nhiệt đới, ví dụ như ở Thủ đô Hà Nội của nước ta, mà lên đến 40 độ C thì người dân sẽ cảm thấy rất mệt mỏi, dễ kiệt sức. Nhưng cùng mức nhiệt độ này ở sa mạc thì con người lại dễ chịu đựng được hơn. Tại sao lại như vậy?
Miền Bắc nước ta đang có một đợt nắng nóng diện rộng, nhiều nơi có nắng nóng gay gắt. Ngày mai, 13/6, nhiệt độ cao nhất ở Hà Nội sẽ lên đến 37oC (nhiệt độ không khí) và nhiệt độ cảm nhận thực tế ngoài trời sẽ lên 46 - 47oC.
Những mức nhiệt độ như trên ở các nước Đông Nam Á vốn được biết đến là gây ra sự căng thẳng (do) nhiệt cho cơ thể con người, có thể rất nguy hiểm, dẫn đến say nắng, kiệt sức, chuột rút… Nhưng cùng mức nhiệt độ như vậy ở sa mạc thì mức độ căng thẳng nhiệt lại không nghiêm trọng như ở các nước vùng nhiệt đới (như ở nước ta).
Đó là vì căng thẳng nhiệt chủ yếu là do nhiệt độ, nhưng còn do các yếu tố liên quan đến thời tiết khác như độ ẩm, gió và bức xạ.

Nhiệt độ cảm nhận ở một số tỉnh thành miền Bắc nước ta vào trưa nay, 13/6. (Ảnh: Zoom Earth, OpenStreetMap).
Cơ thể chúng ta nhận nhiệt từ không khí xung quanh, từ Mặt trời, hay từ chính những quá trình bên trong cơ thể như tiêu hóa, tập thể dục. Để phản ứng với điều này, cơ thể phải mất bớt nhiệt đi. Chúng ta mất bớt một phần nhiệt vào không khí xung quanh và một phần qua việc hít thở. Nhưng phần lớn nhiệt được mất bớt qua việc đổ mồ hôi, vì khi mồ hôi trên bề mặt da bay hơi, nó lấy bớt năng lượng từ da và không khí xung quanh.
Nhưng các yếu tố khí tượng lại ảnh hưởng đến tất cả những điều trên. Ví dụ, độ ẩm cao khiến tốc độ bay hơi của mồ hôi trên da giảm xuống.
Vì vậy, chính độ ẩm cao khiến các đợt nóng ở Đông Nam Á trở nên nguy hiểm hơn, và Đông Nam Á vốn là khu vực cực kỳ ẩm của thế giới.

Đông Nam Á là khu vực có độ ẩm cao trên thế giới. Trong hình là độ ẩm ở một số tỉnh thành miền Bắc vào sáng nay, 13/6. (Ảnh: Zoom Earth, OpenStreetMap).
Nhưng ngay cả mức căng thẳng nhiệt cũng có giới hạn. Tức là, khi mức căng thẳng nhiệt đạt đến một mức độ nhất định thì bất kỳ ai - kể cả những người có sức khỏe tốt và đã quen với trời nóng - cũng bị kiệt sức và thấy khó chịu đựng dù chỉ hoạt động vừa phải. Mức giới hạn này, ở điều kiện trời nắng, là nhiệt độ khoảng 39oC và độ ẩm khoảng 50%. Theo trang The Straits Times, giới hạn này đã bị vượt qua ở một số địa điểm tại Đông Nam Á trong các đợt nắng nóng của các năm gần đây.
Cùng là nhiệt độ cao tương tự như trên nhưng ở những nước có độ ẩm thấp hơn, cách xa vùng nhiệt đới, thì sự căng thẳng nhiệt và mức độ nguy hiểm cũng thấp hơn. Ví dụ, ở Anh đã từng có nhiệt độ kỷ lục là 40oC nhưng độ ẩm chỉ khoảng 20oC nên mức căng thẳng nhiệt lại không nghiêm trọng, người dân không đến nỗi thấy khó chịu đựng.

Cùng mức nhiệt độ có thể có tác động rất khác nhau đối với con người ở những khu vực khác nhau trên thế giới. (Ảnh minh họa: iStock).
Vì vậy, vào những ngày trời nắng nóng, oi bức, người dân luôn cần nhớ uống nhiều nước hơn bình thường và tránh hoạt động lâu ở ngoài trời, bởi khi thời tiết tiến gần đến mức giới hạn sinh lý của con người thì ngay cả những người hoàn toàn khỏe mạnh mà ở ngoài trời lâu cũng rất nguy hiểm.
 
                
                Tại sao muỗi vo ve bên tai?
Chắc hẳn ai cũng từng trải nghiệm cảm giác mỗi khi chuẩn bị đi ngủ, vừa tắt đèn đã nghe thấy tiếng muỗi vo ve quanh tai.
 
                
                Con người thậm chí còn chưa thể đi ra khỏi Hệ Mặt trời, tại sao chúng ta lại có thể đo lường về vũ trụ?
Vũ trụ quá rộng lớn và phức tạp nên ở thời điểm hiện tại, chúng ta vẫn chưa thể quan sát và đo lường nó một cách trực tiếp.
 
                
                Con người đã đi vào vũ trụ từ rất lâu, nhưng tại sao biển sâu vẫn là điều bí ẩn đối với nhân loại?
Có gì ở biển sâu? Con người thậm chí đã đi vào vũ trụ từ rất lâu, tại sao biển sâu trong Trái đất vẫn chứa nhiều bí ẩn đối với nhân loại như vậy?
 
                
                Vì sao giun đầu búa luôn bị coi là nỗi kinh hoàng tại nhiều quốc gia?
Giun đầu búa là một trong những sinh vật kỳ lạ và nó đã nhận được rất nhiều sự chú ý của thế giới trong những năm gần đây.
 
                
                Tại sao con người không tiến hóa để có thể sở hữu nọc độc như loài rắn?
Nọc độc là một loại vũ khí tấn công và phòng thủ rất hiệu quả ở nhiều loài động vật, và do đó, nhiều người đã tự hỏi rằng tại sao con người không đi theo hướng tiên hóa có thể sinh ra nọc độc để có thể bảo vệ bản thân tốt hơn.
 
                
                Vì sao châu Âu lại có một loại tiền giấy tưởng như “vô dụng”: Tờ 0 Euro, thậm chí còn mất chi phí để mua?
Tờ tiền giấy có giá trị bằng 0 có lẽ là độc nhất tại Liên minh Châu Âu. Về đặc điểm an ninh nhằm chống tiền giả, nó y hệt như những tờ tiền có mệnh giá “thực tế” khác.
 
                
                

 
                 
                