Khám phá
Tại sao? Vì sao?
Tại sao độ ẩm cao gây cảm giác nóng hơn vào mùa Hè nhưng lại lạnh hơn vào mùa Đông?
Tại sao độ ẩm cao gây cảm giác nóng hơn vào mùa Hè nhưng lại lạnh hơn vào mùa Đông?
Thời tiết miền Bắc đang nóng và ẩm, chính độ ẩm cao lại khiến nhiệt độ cảm nhận thực tế ngoài trời cao hơn nhiệt độ không khí, tức là con người cảm thấy nóng hơn. Nhưng vào mùa Đông, độ ẩm cao ở miền Bắc lại gây cảm giác lạnh hơn. Tại sao cùng là độ ẩm cao mà lại tạo những hiệu ứng trái ngược như vậy?
Miền Bắc đang có những ngày nóng và độ ẩm cao. Độ ẩm cao chính là một yếu tố quan trọng khiến nhiệt độ cảm nhận thực tế ngoài trời cao hơn nhiệt độ không khí, có khi cao hơn đến 5 - 7oC.
Chẳng hạn, sáng nay, 17/4, độ ẩm ở Hà Nội là 91% (rất cao), nhiệt độ không khí là 27oC nhưng nhiệt độ cảm nhận thực tế (mức nhiệt độ mà chúng ta thực sự cảm thấy khi ra ngoài trời, trên các ứng dụng thời tiết ghi là Feels like hoặc Real feel) là 30oC. Đến chiều nay, có lúc nhiệt độ không khí ở Hà Nội sẽ khoảng 33oC nhưng nhiệt độ cảm nhận thực tế ngoài trời sẽ là 39 - 40oC.
Nhiệt độ không khí (trái) và nhiệt độ cảm nhận thực tế ngoài trời (phải) ở một số tỉnh thành miền Bắc vào giữa giờ sáng đến trưa nay, 17/4. (Ảnh: Zoom Earth, OpenStreetMap).
Tiến sĩ Deepak Chandon ở Khoa Vật lý, ĐH Toronto (Canada), đã đưa ra lời giải thích.
Vào mùa Hè, cơ thể con người cố “điều chỉnh” hơi nóng và duy trì nhiệt độ tối ưu thông qua quá trình toát mồ hôi. Rồi mồ hôi bốc hơi vào không khí, mang theo hơi nóng đã được loại ra khỏi cơ thể. Nhưng khi độ ẩm cao, không khí xung quanh cũng không thể nhận thêm chút hơi nước nào nữa, tức là mồ hôi không thể bốc hơi, hoặc ít nhất là không thể bốc hơi một cách hiệu quả, khiến con người cảm thấy nóng hơn. Trong trường hợp này, nhiệt độ cảm nhận thực tế cao hơn nhiệt độ không khí.
Kiểu thời tiết nóng và ẩm ở Đông Nam Á khiến nhiều người phải làm việc ngoài trời rất dễ mệt mỏi. (Ảnh: Andre Malerba/ Bloomberg via Getty Images).
Còn vào mùa Đông thì độ ẩm cao lại khiến nhiệt độ cảm nhận thực tế thấp hơn nhiệt độ không khí, nhưng các lý do của việc này ít rõ ràng hơn. Một lý do có thể là không khí ẩm vào mùa Đông khiến cơ thể con người mất nhiệt nhanh hơn là không khí khô. Cũng có thể là sự ngưng tụ hơi nước (do độ ẩm cao) trên quần áo vào mùa Đông ảnh hưởng đến khả năng giữ ấm của quần áo (ví dụ, làm giảm khả năng cách nhiệt của quần áo), gây cảm giác lạnh hơn.
Tại sao mắt người lại có nhiều màu khác nhau?
Màu mắt là độc nhất và riêng biệt như vân tay của mỗi người. Bạn có thể thấy người xung quanh cùng có màu mắt nâu hoặc đen như mình, nhưng chắc chắn màu mắt ấy hoàn toàn khác biệt.
Tại sao cá voi sát thủ chỉ ăn gan của cá mập trắng lớn?
Lý do cá voi sát thủ nhắm vào gan của cá mập trắng lớn là vì nó chứa một lượng lớn hợp chất gọi là squalene. Squalene rất quan trọng trong việc tổng hợp một số hóa chất trong cơ thể cá voi sát thủ.
Sinh sống cùng thời với khủng long, tại sao cá sấu không tuyệt chủng?
Cá sấu là loài bò sát ăn thịt cỡ lớn rất cổ xưa. Chúng đã sống trên Trái đất 230 triệu năm.
Tại sao tế bào ung thư giết chết vật chủ của chúng trong khi vật chủ chết thì chúng cũng chết?
Việc tạo ra tế bào ung thư là một quá trình rất phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp của nhiều yếu tố và sự tích lũy của nhiều đột biến để cuối cùng hình thành ung thư.
Tại sao một số người có thể ngủ trong tiếng ồn ào, trong khi những người khác thì không?
Sự khác biệt tưởng chừng như khó tin này khơi dậy sự tò mò vô tận trong con người.
Tại sao lại có tận 1,2 tỷ con thỏ pika sinh sống trên cao nguyên cao nhất thế giới?
Pika cao nguyên là loài động vật có vú nhỏ sống ở vùng cao nguyên và được biết đến với khả năng sinh sản lớn.
