Tại sao vệ tinh phát nổ của Nga đe dọa trạm ISS?
Mảnh vỡ vệ tinh bay với tốc độ hàng chục nghìn kilomet mỗi giờ có thể biến thành những quả "bom nổ chậm", đe dọa làm thủng trạm ISS bất cứ lúc nào.
Hôm 15/11, Nga phá hủy một trong những vệ tinh đã ngừng sử dụng trên quỹ đạo, tạo ra hơn 1.500 mảnh rác vũ trụ bay ở tốc độ siêu thanh, trở thành mối đe dọa lớn đối với các nhà khoa học và phi hành gia trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Sau đó, NASA thông báo về sự cố, xác nhận tất cả thành viên phi hành đoàn đều an toàn. Với khoảng 7.500 vệ tinh trên quỹ đạo tính đến tháng 9/2021, gần 1.500 vệ tinh đã phóng trong năm nay, những sự cố tương tự có thể lặp lại.
Mô phỏng rác vũ trụ trên quỹ đạo Trái đất. (Ảnh: Đại học MIami)
Rất khó hình dung những mảnh vỡ siêu nhỏ của vệ tinh trên quỹ đạo có thể trở thành mối nguy hiểm lớn đối với trạm vũ trụ đồ sộ. Nếu tất cả vật thể gây lo ngại di chuyển ở tốc độ tương đối giống nhau để duy trì quỹ đạo, mảnh vỡ vệ tinh có thể đạt tốc độ đủ lớn để làm thủng thành trạm ISS như thế nào? Phần lớn vệ tinh sử dụng động cơ đẩy điện hiện đại trang bị Máy đẩy hiệu ứng Hall, sử dụng bình nhiên liệu đẩy áp suất cao. Khi bị đâm bởi vật thể tốc độ cao như tên lửa Nga, chúng phát nổ, bắn ra hàng nghìn mảnh vỡ theo mọi hướng.
Những vệ tinh sử dụng Máy đẩy hiệu ứng Hall, hệ thống lực đẩy điện được sử dụng phổ biến nhất hiện nay, rất rủi ro bởi chúng dùng bình nhiên liệu đẩy áp suất cao. Nếu bình bị vỡ, vô số mảnh rác nguy hiểm sẽ rải rác khắp mặt phẳng quỹ đạo, theo giám đốc điều hành Peter Kant của Accion Systems. Mọi thử nghiệm bắn vệ tinh đều có khả năng tạo ra mảnh rác vũ trụ bởi nó sẽ làm nổ tung bất kỳ mục tiêu nào trang bị nhiên liệu đẩy áp suất cao.
Mảnh rác có thể va chạm với tàu vũ trụ khác, tạo ra ngày càng nhiều mẩu vụn hơn theo phản ứng dây chuyền mang tên Hội chứng Kessler. Trong sự cố mới nhất, trạm ISS không bị thiệt hại lớn do thử nghiệm phá vệ tinh của Nga. Nhưng mối đe dọa trở nên trầm trọng do số lượng vệ tinh khổng lồ chứa đầy nhiên liệu. "Hãy tưởng tượng 3.700 quả bom bay trong không gian và tăng lên 7.000 vào năm sau", Kant nói.
Giới chuyên gia vẫn đang tìm hiểu mảnh vỡ vệ tinh bay nhanh di chuyển như thế nào trong không gian. Giáo sư Andrew Higgens khoa Kỹ thuật cơ khí ở Đại học McGill từng công bố nghiên cứu vào năm 2017 mô tả chi tiết về những mảnh vỡ siêu thanh bay nhanh hơn 36.000km/h. Các thử nghiệm bắn phá vệ tinh mới có thể gây tai họa toàn cầu, thúc đẩy ngừng sử dụng trạm ISS sớm hơn thời hạn và thay đổi quỹ đạo thấp của Trái đất.

Tại sao người này bị muỗi cắn nhiều hơn người kia?
Rất nhiều người đã phàn nàn cùng ngồi trong đám đông nhưng họ thường xuyên bị muỗi đốt trong khi những người khác thậm chí chẳng biết có muỗi vo ve bên cạnh.

Vì sao nhà khoa học thường dùng chuột làm thí nghiệm?
Chuột bạch được sử dụng phổ biến trong nghiên cứu khoa học, nhưng trên thực tế đây là một sự lựa chọn ngẫu nhiên hay có yếu tố nào gì đặc biệt ở chúng?

Vì sao con người sợ bóng tối?
Bạn có thói quen khi đi ngủ phải để đèn sáng không? Hay thường xuyên bị mất ngủ do bị ám ảnh, sợ hãi bởi bóng đêm?

Tại sao điều hòa không đủ mát khi trời nóng gay gắt?
Trong hoàn cảnh nắng nóng gay gắt, giải pháp của nhiều người là không đi ra ngoài vào giờ nắng cao điểm và ở trong phòng sử dụng điều hòa nhiệt độ để “tránh nóng”.

Lý giải “tướng phu thê” theo góc độ khoa học: Vì sao nhiều người yêu nhau trông giống nhau một cách kỳ lạ?
Theo quan niệm dân gian, những cặp vợ chồng chung sống với nhau sẽ có tướng phu thê tức là có những điểm tương đồng trên khuôn mặt. Vậy tướng phu thê có thật hay không và tại sao lại các cặp vợ chồng lại có tướng phu thê?

Vì sao bò tót "nổi điên" với màu đỏ?
Liệu màu đỏ đã "gây thù chuốc oán" gì với bò tót mà mỗi khi nhìn thấy màu này, chúng lại nổi điên lên như vậy?
