Khám phá
Khoa học vũ trụ
Tàu thăm dò Einstein của Trung Quốc phát hiện vật thể không gian bí ẩn nhấp nháy như pháo hoa
Tàu thăm dò Einstein của Trung Quốc phát hiện vật thể không gian bí ẩn nhấp nháy như pháo hoa
Sự kiện này được cho là thách thức đối với các kính viễn vọng tia X và đa bước sóng khác để phát hiện.
Vào tháng Giêng năm 2024, Trung Quốc đã phóng thành công kính viễn vọng không gian Einstein Probe (EP) vào quỹ đạo để khám phá những bí mật sâu kín của vũ trụ. Chỉ sau một thời gian ngắn hoạt động, EP đã mang lại một phát hiện đáng chú ý: sự xuất hiện của một thiên thể thoáng qua với hiện tượng nhấp nháy mạnh mẽ như pháo hoa, có thể là dấu hiệu của một hiện tượng thiên văn hoàn toàn mới.
Đây là một vụ bùng phát tia X ấn tượng sáng lên gấp 300 lần trong thời gian chỉ 12 giây trước khi biến mất. (Ảnh minh họa).
Sự kiện mới này, được ký hiệu là EP240408a, đã gây chú ý lớn khi vệ tinh EP phát hiện vào ngày 8 tháng 4. Với khả năng phát hiện tia X tiên tiến, EP đã ghi lại một vụ bùng phát tia X ấn tượng sáng lên gấp 300 lần trong thời gian chỉ 12 giây trước khi biến mất. Nguồn phát tia X dần mờ đi và hoàn toàn biến mất sau khoảng 10 ngày. Điều này cho thấy đây không phải là một hiện tượng thông thường mà là một hiện tượng mới chưa được xác định trong các nghiên cứu trước đây.
Theo ông Yuan Weimin, điều tra viên chính của sứ mệnh EP và là nhà nghiên cứu tại Đài quan sát thiên văn quốc gia thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS), phát hiện này thách thức cả các kính viễn vọng tia X và công cụ quan sát đa bước sóng khác. "Phát hiện này cho thấy sự hiểu biết hiện tại của chúng ta về các hiện tượng thiên thể thoáng qua có thể chỉ là phần nổi của tảng băng trôi", Yuan nhận xét.
EP sở hữu công nghệ tiên tiến với hai thiết bị chính: Kính viễn vọng tia X trường rộng (WXT) và Kính viễn vọng tia X tiếp theo. WXT được thiết kế lấy cảm hứng từ mắt tôm hùm, cho phép nó quan sát và hình ảnh hóa tia X từ một trường rộng cùng lúc. Nhờ đó, EP đã nhanh chóng trở thành công cụ mạnh mẽ trong việc phát hiện các sự kiện thoáng qua trong vũ trụ.
EP còn ghi nhận một vụ nổ tia gamma khác, được đặt tên là EP240315a.
Từ khi đi vào hoạt động, EP đã xác định được tổng cộng 60 sự kiện thoáng qua được xác nhận, bao gồm cả các hiện tượng như siêu tân tinh, sao lùn trắng, sao neutron, và lỗ đen. Đặc biệt, vệ tinh này đã chụp lại được hình ảnh tia X của mặt trăng vào tháng Chín, minh chứng cho khả năng quan sát tinh vi của nó.
Không chỉ dừng lại ở sự kiện EP240408a, EP còn ghi nhận một vụ nổ tia gamma khác, được đặt tên là EP240315a. Vụ nổ này được phát hiện ở khoảng cách 25,6 tỷ năm ánh sáng, làm sáng tỏ thêm về quá trình hình thành lỗ đen từ sự sụp đổ của sao. Theo Yuan, sự phát hiện này cho thấy EP có thể quan sát các vụ nổ tia gamma từ những giai đoạn rất sớm của vũ trụ, mở ra cơ hội nghiên cứu mới về các quá trình vật lý cực đoan.
Paul O'Brien, trưởng bộ môn vật lý thiên văn tại Trường Vật lý và Thiên văn học, Đại học Leicester, nhận định: "Khả năng khảo sát và theo dõi trường rộng trên bầu trời tia X đã cho phép EP phát hiện nhiều sự kiện thoáng qua mới và theo dõi các nguồn đã biết thường xuyên. Những khám phá này khẳng định tầm ảnh hưởng lớn của EP đối với ngành khoa học".
Vật thể sáng gấp 10 triệu lần Mặt trời, phá vỡ định luật vật lý
Một ngôi sao phát tia X nằm trong thiên hà Messier 82 cách Trái Đất khoảng 12 triệu năm ánh sáng, sáng đến mức phá vỡ định luật vật lý.
NASA sắp hạ cánh xuống Trái đất thứ hai: Tiết lộ đặc biệt
Tàu thăm dò Dragonfly của NASA sẽ trực tiếp đáp xuống thế giới mà họ từng ví von là một Trái dất phiên bản ngoài hành tinh, nơi có cảnh quan rất giống địa cầu và khả năng cao là có sự sống.
Tàu vũ trụ NASA lạc vào không gian lạ ở rìa Hệ Mặt trời
Những gì mà tàu vũ trụ New Horizons của NASA đụng độ có thể gợi ý về một cấu trúc ẩn ở vùng tăm tối, lạnh lẽo nhất Thái Dương hệ.
Phát hiện dấu hiệu sự sống trên đám mây của sao Kim
Các nhà thiên văn học phát hiện dấu hiệu các vi sinh vật không giống bất kỳ loại nào trên Trái Đất có thể đang phát triển mạnh mẽ trong những đám mây trên sao Kim.
Mô hình bị lãng quên của Einstein dự đoán cái kết của vũ trụ
Hồi năm 1931, Albert Einstein đã thực hiện một chuyến đi đến Hoa Kỳ trong vòng 3 tháng. Lấy cảm hứng từ cuộc gặp gỡ với nhà vật lý thiên văn học Edwin Hubble, ông đã bắt đầu có suy nghĩ mới về vũ trụ.
10 ngôi sao sáng nhất trên bầu trời
Vào đầu những đêm trời mùa đông, mùa xuân, khi nhìn lên bầu trời dày đặc những vì sao, ở bầu trời hướng chếch về phía Bắc có một hằng tinh sáng suốt cả ngày, đó chính là sao Thiên Lang
