Tàu vũ trụ khôi phục sau khi bị thiên thạch đâm trúng

Tàu Gaia của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) hoạt động trở lại sau khi chịu cuộc tấn công kép hiếm hoi từ thiên thạch và bão Mặt trời.

Tàu vũ trụ Gaia quay quanh Trái đất ở độ cao khoảng 1,5 triệu km tại Điểm Lagrange L2, nơi lực hấp dẫn kết hợp giữa Trái đất và Mặt trời tạo ra một quỹ đạo ổn định. Mục tiêu của con tàu là lập bản đồ 3D từng ngôi sao trong dải Ngân Hà.


Mô phỏng tàu vũ trụ Gaia của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) đang lập bản đồ dải Ngân Hà. (Ảnh: ESA/ATG medialab/ESO/S. Brunier).

Nhưng vào tháng 4, một thiên thạch nhỏ hơn hạt cát đâm vào Gaia và làm hỏng tấm chắn bảo vệ xung quanh bộ thiết bị của tàu. Sau đó, ánh sáng Mặt trời lọt qua vết nứt nhỏ này đã cản trở các cảm biến hoạt động. Đến tháng 5, trục trặc xảy ra với một phần của hệ thống giúp Gaia xác thực những ngôi sao mới phát hiện, dẫn đến hàng nghìn phát hiện sai. Theo ESA, trục trặc thứ hai này có thể bắt nguồn từ cơn bão Mặt trời từng khiến cực quang lan rộng trên bầu trời thế giới hồi tháng 5.

"Gaia thường truyền hơn 25 gigabyte dữ liệu về Trái đất mỗi ngày, nhưng dữ liệu sẽ cồng kềnh hơn rất nhiều nếu phần mềm trên tàu không loại bỏ trước những phát hiện sao sai. Cả hai sự cố gần đây đều làm gián đoạn quá trình này. Kết quả là con tàu bắt đầu tạo ra một lượng lớn phát hiện sai khiến hệ thống của chúng tôi quá tải", Edmund Serpell, kỹ sư vận hành tàu Gaia tại Trung tâm Điều hành Vũ trụ châu Âu, cho biết hôm 17/7.

Dù nhóm phụ trách Gaia không thể làm gì nhiều với phần cứng, họ đã sửa chữa phần mềm để con tàu tiếp tục hoạt động. Cụ thể, họ thay đổi ngưỡng mà Gaia xếp loại một vật thể là ngôi sao.

Gaia phóng lên không gian năm 2013, ban đầu được thiết kế để hoạt động 6 năm nhưng đến nay đã tồn tại hơn một thập kỷ. Con tàu dự kiến tiếp tục thu thập dữ liệu đến cuối năm 2025, khi hệ thống đẩy cạn kiệt nhiên liệu.

Gaia từng giúp các nhà thiên văn phát hiện những ngôi sao cổ xưa nhất trong dải Ngân Hà, hình thành cách đây hơn 12,5 tỷ năm. Con tàu cũng phát hiện những "bạn đồng hành" mờ nhạt của các ngôi sao lớn và một hệ sao đôi, trong đó đĩa của ngôi sao này che khuất ngôi sao kia. Dữ liệu từ Gaia thậm chí giúp giới khoa học ước tính thời điểm dải Ngân Hà va chạm và hợp nhất với thiên hà "hàng xóm" Andromeda - khoảng 4,5 tỷ năm nữa.

TIN CŨ HƠN
Những điều thú vị về trạm vũ trụ quốc tế đắt tiền nhất trong lịch sử nhân loại

Những điều thú vị về trạm vũ trụ quốc tế đắt tiền nhất trong lịch sử nhân loại

Cuộc sống của các phi hành gia trên ISS cũng rất khác biệt so với cuộc sống trên địa cầu vì thiếu đi trọng lực và các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Đăng ngày: 23/11/2025
Quỹ đạo kỳ lạ của một ngôi sao quanh lỗ đen một lần nữa chứng minh Einstein đã đúng

Quỹ đạo kỳ lạ của một ngôi sao quanh lỗ đen một lần nữa chứng minh Einstein đã đúng

Thuyết tương đối rộng của Albert Einstein tiếp tục chứng minh giá trị của mình, 108 năm sau thời điểm được công bố chính thức.

Đăng ngày: 22/11/2025
Sự sống có thực sự đang tồn tại trong mắt bão của sao Mộc không?

Sự sống có thực sự đang tồn tại trong mắt bão của sao Mộc không?

Mắt bão có lẽ là điểm bí ẩn nhất trên sao Mộc, nó nằm trong một trong những cơn bão nổi tiếng nhất của Hệ Mặt trời.

Đăng ngày: 22/11/2025
Nguyên nhân sao Hải Vương và Thiên Vương có màu khác nhau

Nguyên nhân sao Hải Vương và Thiên Vương có màu khác nhau

Sao Hải Vương và Thiên Vương giống nhau đến mức các nhà khoa học đôi khi gọi các hành tinh xa xôi này là “song sinh”. Tuy nhiên, hai hành tinh băng khổng lồ này có một điểm khác biệt lớn về màu sắc.

Đăng ngày: 21/11/2025
Tổng quan về sao Thiên Vương

Tổng quan về sao Thiên Vương

Sao Thiên Vương là hành tinh thứ bảy tính từ Mặt Trời; là hành tinh có bán kính lớn thứ ba và có khối lượng lớn thứ tư trong hệ.

Đăng ngày: 21/11/2025
Vùng đen trong vũ trụ đáng sợ đến mức nào?

Vùng đen trong vũ trụ đáng sợ đến mức nào?

Vùng đen, hiện tượng bí ẩn và đáng sợ này luôn là cơn ác mộng đối với các phi hành gia. Vậy chính xác thì vùng đen là gì? Tại sao nó lại đáng sợ như vậy?

Đăng ngày: 20/11/2025
Vợ chồng phi hành gia cùng lên vũ trụ: Có

Vợ chồng phi hành gia cùng lên vũ trụ: Có "chuyện ấy" xảy ra không? Các nhà khoa học cũng tò mò!

NASA có một luật bất thành văn là chồng và vợ không được làm phi hành gia cùng lúc, điều này nhằm tránh việc phi hành gia bị xúc động trong quá trình làm nhiệm vụ, ảnh hưởng đến các sứ mệnh không gian.

Đăng ngày: 20/11/2025
Khoa Học News