Thiên hà già bằng 97% vũ trụ lần đầu hiện hình trước mắt người Trái đất

Xuyên không hơn 13,4 tỉ năm, hệ thống kính viễn vọng siêu đẳng ALMA đặt tại sa mạc tử thần Atacama của Chile đã chụp được hình ảnh của một trong những thiên hà cổ xưa nhất vũ trụ dưới ánh sáng vô tuyến.

Một nghiên cứu dẫn đầu bởi Đại học Nagoya và Đài quan sát thiên văn quốc gia Nhật Bản đã đo tuổi của một thiên hà cực kỳ xa xôi mà họ ghi nhận nhờ tín hiệu vô tuyến thông qua Mảng kính viễn vọng vô tuyến ALMA - một trong những hệ thống kính viễn vọng mặt đất siêu đẳng nhất thế giới.

Sự tồn tại của thiên hà này đã được xác định trước đó bởi siêu kính viễn vọng không gian James Webb. Do là một tàu vũ trụ nên James Webb có tầm quan sát rộng hơn, nhưng khi cần soi cụ thể một vật thể xa xôi nào dưới ánh sáng vô tuyến, "mắt thần" của ALMA phát huy thế mạnh.


Hình ảnh vô tuyến của vùng vũ trụ sơ khai và thiên hà cổ xưa nhất từng được tìm thấy - (Ảnh: ALMA).

Bài công bố trên Monthly Notices of the Royal Astronomical Society cho biết thiên hà được đặt tên GHZ2/GLASS-z12 này xa xưa hơn mọi vật thể từng được quan sát và định tuổi trước đó. Khoảnh khắc mà ALMA chụp được nó là lúc vụ nổ Big Bang (13,8 tỉ năm trước) mới chỉ diễn ra được 367 triệu năm.

Cụ thể hơn, ánh sáng vốn mất một thời gian để có thể đến được các thiết bị của người Trái đất, do vậy một vật thể cách xa 13,4 tỉ năm ánh sáng như thiên hà này cũng có nghĩa là ánh sáng để tạo nên hình ảnh của nó cũng mất chừng ấy năm để di chuyển.

Nói cách khác, ALMA đã thành công trong việc nhìn xuyên vào quá khứ, quan sát một vật thể cổ đại vào lúc nó còn trẻ trung, giữa một vũ trụ đang định hình.

"Sự phát xạ vạch sáng cho thấy thiên hà này đã nhanh chóng làm giàu các bể chứa khí của nó bằng các nguyên tố nặng hơn hydro và heli. Điều này cho chúng ta một số manh mối về sự hình thành và tiến hóa của thế hệ sao đầu tiên, cũng như thời gian tồn tại của chúng" - đồng tác giả Jorge Zavala từ Đài quan sát thiên văn quốc gia Nhật Bản cho biết.

Phát hiện đặc biệt này cũng cung cấp nhiều dữ liệu thú vị khác về thế giới luôn bí ẩn với nhân loại - vũ trụ sơ khai - và sẽ còn được các nhóm nghiên cứu quốc tế "chăm sóc đặc biệt".

TIN CŨ HƠN
Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Kính viễn vọng Hubble của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ lập kỷ lục mới khi tìm ra GN-z11, thiên hà xa xôi nhất ở cách Trái Đất 13,4 tỷ năm ánh sáng.

Đăng ngày: 25/12/2025
Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Nếu giống sao Thổ, Trái Đất sẽ có vành đai bao quanh dọc theo xích đạo. Vành đai này sẽ có hình dáng khác nhau khi nhìn từ những địa điểm khác nhau trên Trái Đất.

Đăng ngày: 24/12/2025
99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

Các nhà khoa học đang dần tự tin khẳng định về sự tồn tại của hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời.

Đăng ngày: 24/12/2025
Trái đất nhận tín hiệu lạ: Quái vật vũ trụ

Trái đất nhận tín hiệu lạ: Quái vật vũ trụ "bảy khuôn mặt" xuất hiện?

Một thứ như ánh đèn flash mạnh từ vũ trụ đã xuất hiện trong tầm nhìn của Kính viễn vọng vô tuyến MeerKAT, đặt tại Nam Phi. Đó có thể là một loại quái vật vũ trụ hoàn toàn mới.

Đăng ngày: 23/12/2025
Tổng quan về sao Thổ

Tổng quan về sao Thổ

Sao Thổ tức Thổ tinh là hành tinh thứ sáu tính theo khoảng cách trung bình từ Mặt Trời và là hành tinh lớn thứ hai về đường kính cũng như khối lượng, sau Sao Mộc trong Hệ Mặt Trời.

Đăng ngày: 23/12/2025
NASA lần đầu chụp được 4 vật thể xuyên không 13,4 tỉ năm, cổ nhất vũ trụ

NASA lần đầu chụp được 4 vật thể xuyên không 13,4 tỉ năm, cổ nhất vũ trụ

Siêu kính viễn vọng James Webb vừa lập một kỷ lục mới khi vươn tới nơi vũ trụ mới chỉ bằng 2% tuổi của hiện tại và chụp được những thiên hà cổ xưa nhất từng được biết đến.

Đăng ngày: 22/12/2025
Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Mặt Trăng - vật thể lớn nhất và sáng nhất trên bầu trời đêm đã làm mê hoặc và là nguồn cảm hứng vô tận cho loài người trong nhiều thế kỷ qua.

Đăng ngày: 22/12/2025
Khoa Học News