Thiên hà già bằng 97% vũ trụ lần đầu hiện hình trước mắt người Trái đất

Xuyên không hơn 13,4 tỉ năm, hệ thống kính viễn vọng siêu đẳng ALMA đặt tại sa mạc tử thần Atacama của Chile đã chụp được hình ảnh của một trong những thiên hà cổ xưa nhất vũ trụ dưới ánh sáng vô tuyến.

Một nghiên cứu dẫn đầu bởi Đại học Nagoya và Đài quan sát thiên văn quốc gia Nhật Bản đã đo tuổi của một thiên hà cực kỳ xa xôi mà họ ghi nhận nhờ tín hiệu vô tuyến thông qua Mảng kính viễn vọng vô tuyến ALMA - một trong những hệ thống kính viễn vọng mặt đất siêu đẳng nhất thế giới.

Sự tồn tại của thiên hà này đã được xác định trước đó bởi siêu kính viễn vọng không gian James Webb. Do là một tàu vũ trụ nên James Webb có tầm quan sát rộng hơn, nhưng khi cần soi cụ thể một vật thể xa xôi nào dưới ánh sáng vô tuyến, "mắt thần" của ALMA phát huy thế mạnh.


Hình ảnh vô tuyến của vùng vũ trụ sơ khai và thiên hà cổ xưa nhất từng được tìm thấy - (Ảnh: ALMA).

Bài công bố trên Monthly Notices of the Royal Astronomical Society cho biết thiên hà được đặt tên GHZ2/GLASS-z12 này xa xưa hơn mọi vật thể từng được quan sát và định tuổi trước đó. Khoảnh khắc mà ALMA chụp được nó là lúc vụ nổ Big Bang (13,8 tỉ năm trước) mới chỉ diễn ra được 367 triệu năm.

Cụ thể hơn, ánh sáng vốn mất một thời gian để có thể đến được các thiết bị của người Trái đất, do vậy một vật thể cách xa 13,4 tỉ năm ánh sáng như thiên hà này cũng có nghĩa là ánh sáng để tạo nên hình ảnh của nó cũng mất chừng ấy năm để di chuyển.

Nói cách khác, ALMA đã thành công trong việc nhìn xuyên vào quá khứ, quan sát một vật thể cổ đại vào lúc nó còn trẻ trung, giữa một vũ trụ đang định hình.

"Sự phát xạ vạch sáng cho thấy thiên hà này đã nhanh chóng làm giàu các bể chứa khí của nó bằng các nguyên tố nặng hơn hydro và heli. Điều này cho chúng ta một số manh mối về sự hình thành và tiến hóa của thế hệ sao đầu tiên, cũng như thời gian tồn tại của chúng" - đồng tác giả Jorge Zavala từ Đài quan sát thiên văn quốc gia Nhật Bản cho biết.

Phát hiện đặc biệt này cũng cung cấp nhiều dữ liệu thú vị khác về thế giới luôn bí ẩn với nhân loại - vũ trụ sơ khai - và sẽ còn được các nhóm nghiên cứu quốc tế "chăm sóc đặc biệt".

TIN CŨ HƠN
Chòm sao Song tử - Gemini

Chòm sao Song tử - Gemini

Chòm sao Song tử nằm ở phía Đông Bắc của chòm Liệp hộ, đối chọi với chòm sao Kim ngưu nằm ở phía Tây dải Ngân hà. Đây là một trong 12 chòm sao Hoàng đạo. Trong chòm này có 2 ngôi sao sáng Song tử alpha (Trung Q

Đăng ngày: 19/12/2025
Ở NASA có một vị trí chỉ cần tốt nghiệp cấp 3 đã làm được, ấy vậy mà nó rất quan trọng

Ở NASA có một vị trí chỉ cần tốt nghiệp cấp 3 đã làm được, ấy vậy mà nó rất quan trọng

Geogre Aldrich, người chịu trách nhiệm cho sức khỏe của phi hành gia tại NASA trong mấy chục năm qua bằng cách... ngửi mùi.

Đăng ngày: 19/12/2025
NASA phát hiện hành tinh có sự sống như trái đất

NASA phát hiện hành tinh có sự sống như trái đất

Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) ngày 5/12 thông báo rằng chương trình không gian Kepler đã khẳng định một hành tinh nằm trong vùng "có thể có sự sống".

Đăng ngày: 19/12/2025
Xem mưa sao băng đẹp nhất năm vào sáng 14/12

Xem mưa sao băng đẹp nhất năm vào sáng 14/12

Trận mưa sao băng đẹp nhất trong năm Geminids (Song Tử) sẽ có thời điểm cực đại vào ngày 13 và 14/12 và đây sẽ là thời điểm lý tưởng nhất để người yêu thiên văn Việt Nam quan sát.

Đăng ngày: 18/12/2025
Chiều nay, Trái đất đi đến điểm viễn nhật,

Chiều nay, Trái đất đi đến điểm viễn nhật, "bỏ rơi" sao mẹ

Các tính toán cho thấy thời điểm chính xác mà Trái đất đi vào điểm viễn nhật là 7 giờ sáng theo giờ GMT, tương ứng với 14 giờ chiều 4-7 theo giờ Việt Nam.

Đăng ngày: 18/12/2025
Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng

Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng

Khác với các hiện tượng thiên văn khác như Nhật thực, Nguyệt thực hay sao chổi - Mưa sao băng là một hiện tượng xảy ra với tần suất khá nhiều và dễ gây hứng thú cho những người chưa từng được quan sát.

Đăng ngày: 18/12/2025
Vì sao thiên hà của chúng ta có tên gọi Milky Way?

Vì sao thiên hà của chúng ta có tên gọi Milky Way?

Chúng ta có rất nhiều tên gọi không chính thức cho các cảnh quan vũ trụ. Thỉnh thoảng chúng được đặt tên theo hình dạng mà ta nhìn thấy, ví dụ Tinh vân Đầu Ngựa.

Đăng ngày: 17/12/2025
Khoa Học News