Tìm thấy hộp sọ bị khoan lỗ 3.200 năm trước ở Thổ Nhĩ Kỳ
Hộp sọ bị khoan lỗ có thể vì lý do tôn giáo hoặc y học, nhưng chưa rõ người này có sống sót sau phẫu thuật hay không.
Các nhà nghiên cứu Thổ Nhĩ Kỳ phát hiện hộp sọ bị khoan lỗ trong chuyến khai quật tại một nghĩa địa tỉnh Van, miền đông nước này. Cơ quan Khai quật và Nghiên cứu thuộc Ban Di sản Văn hóa và Bảo tàng thuộc Bộ Văn hóa và Du lịch Thổ Nhĩ Kỳ chia sẻ phát hiện này trên mạng xã hội Twitter hôm 12/11.
Hộp sọ khoan lỗ từ thời Đồ Sắt được phát hiện ở Thổ Nhĩ Kỳ. (Ảnh: Bộ Văn hóa và Du lịch Thổ Nhĩ Kỳ).
Tiến sĩ Gulan Ayaz tại Khoa Khảo cổ thuộc Đại học Van Yüzüncü Yıl cho biết, phát hiện này là một ví dụ đặc biệt về thủ thuật khoan sọ 3.200 năm trước. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu vẫn chưa xác định được lý do tại sao hộp sọ bị khoan.
Theo một nghiên cứu năm 2011, việc khoan sọ trong thế giới cổ đại nhằm điều trị các vấn đề từ thể chất đến sức khỏe tâm thần. Nhóm nghiên cứu liệt kê ba lý do chính dẫn đến việc khoan sọ vào thời kỳ Đồ Đá Mới. Thứ nhất, đây có thể là nỗ lực ma thuật hoặc tôn giáo để giải phóng linh hồn tiêu cực ra khỏi cơ thể. Lý do thứ hai là nghi thức khai sáng. Lý do cuối cùng và ít phổ biến nhất là trị liệu, điều trị chấn thương, khối u, co giật, động kinh, đau nửa đầu, mất ý thức và thay đổi hành vi.
Một bí ẩn khác về hộp sọ niên đại 3.200 năm ở tỉnh Van là người này có sống sót sau cuộc phẫu thuật hay không. Dù phần bị loại bỏ ngày nay trông khá sạch sẽ, không phải bệnh nhân nào cũng sống sót qua quá trình khoan, cắt, cưa và khoét lỗ trên hộp sọ. Tuy nhiên, bằng chứng từ Peru cho thấy nhiều người đã vượt qua được, bao gồm hơn 100 cư dân của Đế chế Inca.
Năm 2018, một nhóm nhà khoa học Mỹ nghiên cứu tỷ lệ thành công của phẫu thuật khoan sọ trong các nền văn hóa và thời kỳ khác nhau. Họ phân tích hàng trăm hộp sọ từ khắp Peru, tồn tại từ năm 400 trước Công nguyên đến giữa những năm 1500. Họ kết luận, nếu xương xung quanh lỗ phẫu thuật không có dấu hiệu lành lại thì bệnh nhân đã chết trong hoặc ngay sau khi phẫu thuật. Tuy nhiên, khi xương quanh lỗ nhẵn mịn, bệnh nhân đã sống thêm nhiều năm. Với các mẫu ở Peru, tỷ lệ sống sót ngày càng tăng có vẻ cho thấy phương pháp phẫu thuật ngày càng được cải tiến, theo Corey Ragsdale, nhà khảo cổ sinh học từ Đại học Nam Illinois.
Các nhà nghiên cứu cần thêm thời gian để xác định xem liệu người bị khoan sọ ở tỉnh Van cách đây 3.200 năm có sống sót sau phẫu thuật hay không. Tuy nhiên, có thể họ sẽ không bao giờ xác định được mục đích của cuộc phẫu thuật này liên quan đến ma thuật hay y học.
Bóng ma bộ lạc trẻ em khác loài hiện ra sau 296.000 năm ở châu Âu
Bóng ma của những cá thể người chưa trưởng thành in trên vách đá El Asperillo ở Công viên Quốc gia Doñana (Tây Ban Nha) vừa được xác định là không thuộc của loài người tinh khôn chúng ta.
Nghề "đào xác động vật cổ đại" cho thu nhập cao nhưng không phải ai cũng dám làm
Giá trị của một chiếc ngà có thể bằng tiền lương 5 năm cộng lại của một người. Đây quả nhiên là công việc “biến ước mơ thành hiện thực” của người bình thường.
Phát hiện bộ sưu tập tượng đồng cổ có giá trị đặc biệt tại Italy
Những bức tượng được phát lộ cách đây hai tuần, trong lúc các nhà khảo cổ đang tiến hành khai quật cơ sở tắm khoáng nóng cổ đại tại khu vực hiện nay là làng San Casciano dei Bagni thuộc vùng Tuscany.
Lộ diện loài quái thú mới: Đầu cá sấu, chân như người, mình khủng long
Một quái thú 227 triệu năm tuổi với những đặc điểm không giống với bất cứ gì từng hiện diện trên Trái đất vừa được tìm thấy ở miền Nam Brazil.
Phục dựng gương mặt xác ướp Ai Cập mang thai
Các nhà khoa học pháp y phục dựng gương mặt của người phụ nữ Ai Cập mang thai 28 tuần tuổi chết cách đây 2.000 năm.
Cuộc đại tuyệt chủng xảy ra với sự sống đầu tiên trên Trái đất ra sao?
Thời kỳ Ediacara, sự sống đã xuất hiện. Hai cuộc đại tuyệt chủng đã quét sạch các sinh vật thời kỳ này, song nó có thể đã mở đường cho sự tiến hóa của nhiều loài động vật.
