Khám phá
Tại sao? Vì sao?
Vì sao biến thể SARS-CoV-2 mà nữ công nhân Hải Dương nhiễm được gọi là “chìa khóa chủ”?
Vì sao biến thể SARS-CoV-2 mà nữ công nhân Hải Dương nhiễm được gọi là “chìa khóa chủ”?
Trong số các biến thể của SARS-CoV-2 đã được phát hiện tính đến thời điểm này, thì biến thể của Anh mà nữ công nhân Hải Dương nhiễm đang gây lo ngại nhất. Không phải do nó nguy hiểm nhất, mà bởi nó đang lây lan nhanh chóng, trên diện rộng nhất so với các biến thể khác. Thậm chí, nó được gọi là “chìa khóa chủ” (master key), vì sao lại có cách gọi này?
Dựa trên các bằng chứng tính đến nay, các nhà nghiên cứu tin rằng biến thể B.1.1.7, được phát hiện đầu tiên ở Anh, có khả năng lây nhiễm cao hơn 70% so với các biến thể khác.
Mặc dù tất cả các loại virus đều biến đổi là chuyện bình thường, nhưng biến thể SARS-CoV-2 của Anh dường như biến đổi một cách rất “khôn khéo”.
Về mặt sinh học, những đột biến nhất định khiến cho protein gai - vốn chịu trách nhiệm xâm nhập thế bào - của biến thể B.1.1.7 có “sức hút” cao hơn đối với thụ thể trên màng tế bào khỏe mạnh. Điều này có nghĩa là biến thể sẽ bám vào tế bào trong cơ thể người một cách hiệu quả hơn.
Một protein gai của SARS-CoV-2 (màu xanh trong hình minh họa) "tra" vào thụ thể trên màng tế bào. (Ảnh: Global News).
Levon Abrahamyan, nhà virus học của ĐH Montreal (Canada), nói với trang Global News: “Khi một virus gắn vào thu thể một cách hiệu quả hơn, thì biến thể này có thể nhanh chóng nhiễm ra nhiều tế bào hơn. Điều đó giải thích tại sao biến thể mới lây nhiễm dễ hơn”.
Colin Furness, một nhà dịch tễ học và trợ lý giáo sư ở ĐH Toronto, thì nói rằng, biến thể của SARS-CoV-2 giống như một chiếc “chìa khóa chủ” (master key), sẵn sàng “mở” nhiều tế bào khác nhau khắp cơ thể người bệnh.
“Nó phát tín hiệu cho tế bào mở ra và cho nó vào” - ông Furness giải thích - “bạn cứ tưởng tượng là, thay vì phải tra chìa vào ổ, xoay hay lắc vài cái để mở khóa, thì biến thể “chìa khóa chủ” này dễ dàng mở cửa, dù nó không được thiết kế cụ thể cho đúng ổ khóa đó. Giống như “chìa khóa chủ” có thể mở bất kỳ phòng nào trong tòa nhà vậy”.
Protein gai bám chặt vào tế bào như chiếc chìa khóa tra vào trong ổ khóa. (Ảnh: Global News).
Và rồi, Furness nói, nó “dính” tốt hơn, như thể “có lớp keo dính tốt hơn vậy”.
Ngoài ra, việc virus lan ra rộng hơn ngay bên trong cơ thể lại có thể là lý do khiến người bệnh nhiễm B.1.1.7 ho nhiều hơn so với những người nhiễm chủng virus ban đầu. Mà khi người bệnh ho nhiều hơn thì lại khiến nhiều giọt bắn văng ra môi trường hơn, nên đây cũng có thể là một trong những lý do khiến biến thể B.1.1.7 lây nhiễm nhanh hơn.
Biến thể của SARS-CoV-2 dễ dàng "yêu cầu" tế bào trong cơ thể người "mở ra" để nó vào hẳn bên trong và gây bệnh. (Ảnh: Global News).
Nhiều phòng thí nghiệm và nhiều chuyên gia trên khắp thế giới đang tích cực nghiên cứu các biến thể của SARS-CoV-2. Điều này bao gồm việc giải trình tự bộ gene - một quá trình phức tạp, tốn kém và mất nhiều thời gian.
Tại sao người này bị muỗi cắn nhiều hơn người kia?
Rất nhiều người đã phàn nàn cùng ngồi trong đám đông nhưng họ thường xuyên bị muỗi đốt trong khi những người khác thậm chí chẳng biết có muỗi vo ve bên cạnh.
Vì sao nhà khoa học thường dùng chuột làm thí nghiệm?
Chuột bạch được sử dụng phổ biến trong nghiên cứu khoa học, nhưng trên thực tế đây là một sự lựa chọn ngẫu nhiên hay có yếu tố nào gì đặc biệt ở chúng?
Vì sao con người sợ bóng tối?
Bạn có thói quen khi đi ngủ phải để đèn sáng không? Hay thường xuyên bị mất ngủ do bị ám ảnh, sợ hãi bởi bóng đêm?
Tại sao điều hòa không đủ mát khi trời nóng gay gắt?
Trong hoàn cảnh nắng nóng gay gắt, giải pháp của nhiều người là không đi ra ngoài vào giờ nắng cao điểm và ở trong phòng sử dụng điều hòa nhiệt độ để “tránh nóng”.
Lý giải “tướng phu thê” theo góc độ khoa học: Vì sao nhiều người yêu nhau trông giống nhau một cách kỳ lạ?
Theo quan niệm dân gian, những cặp vợ chồng chung sống với nhau sẽ có tướng phu thê tức là có những điểm tương đồng trên khuôn mặt. Vậy tướng phu thê có thật hay không và tại sao lại các cặp vợ chồng lại có tướng phu thê?
Vì sao bò tót "nổi điên" với màu đỏ?
Liệu màu đỏ đã "gây thù chuốc oán" gì với bò tót mà mỗi khi nhìn thấy màu này, chúng lại nổi điên lên như vậy?
