Virus đầu tiên được giới khoa học phát hiện là gì?
Các virus đã tồn tại hàng tỷ năm nhưng mới được mô tả khoa học khoảng cuối thế kỷ 19, trong đó virus đầu tiên là virus khảm thuốc lá.
Bước đầu tiên dẫn đến sự phát hiện virus xảy ra vào năm 1876, khi Adolf Mayer, nhà hóa học nông nghiệp Đức, giám đốc Trạm Thí nghiệm Nông nghiệp ở Wageningen, miêu tả một căn bệnh đốm lá kỳ lạ trên cây thuốc lá. Ông tin rằng căn bệnh do vi khuẩn hoặc nấm gây ra, nhưng quá trình kiểm tra bằng kính hiển vi và các xét nghiệm không phát hiện bất cứ sinh vật nào.
Virus khảm thuốc lá dưới kính hiển vi điện tử truyền qua (TEM). (Ảnh: Research Gate).
Một bước đột phá xảy ra vào năm 1892 với nhà thực vật học Nga Dmitri Ivanovsky. Ông phát hiện nhựa cây nhiễm bệnh vẫn có tính lây nhiễm sau khi đi qua bộ lọc giữ vi khuẩn. Ivanovsky biết rằng mình đã tìm thấy thứ gì đó mới.
Năm 1898, nhà vi sinh vật học người Hà Lan Martinus Beijerinck lặp lại thí nghiệm của Ivanovsky một cách độc lập và đưa ra cách giải thích có phần rõ ràng hơn. Beijerinck lập luận rằng thí nghiệm cho thấy bệnh khảm thuốc lá không phải bắt nguồn từ vi khuẩn, mà từ "chất lỏng truyền nhiễm sống". Ông bắt đầu sử dụng thuật ngữ "virus" để miêu tả bản chất "không phải vi khuẩn" của mầm bệnh.
Trong thời gian này, giới chuyên gia phát hiện vài mầm bệnh khác cũng vượt qua được bộ lọc vi khuẩn, bao gồm tay chân miệng, bệnh nấm da ở thỏ, bệnh ngựa châu Phi, bệnh dịch gà. Tuy nhiên, bản chất chính xác của mầm bệnh "vô hình" này vẫn chưa được hiểu rõ.
Xác định nguyên nhân sốt vàng là một cột mốc quan trọng trong lịch sử virus học. Trong Chiến tranh Tây Ban Nha - Mỹ năm 1898, quân đội Mỹ bị căn bệnh này tấn công khi tới bờ biển Cuba. Nhờ nghiên cứu của Walter Reed, James Carroll, Aristides Agramonte, và Jesse William Lazear, người ta biết rằng căn bệnh có thể truyền nhiễm qua huyết thanh đã lọc từ một bệnh nhân. Phát hiện này khiến sốt vàng trở thành bệnh truyền nhiễm ở người đầu tiên được xác định do virus gây ra.
Đến năm 1931, khi kính hiển vi điện tử được phát minh, các nhà khoa học mới có thể nhìn thấy virus. Một lần nữa, virus khảm thuốc lá trở thành virus đầu tiên được chụp ảnh.
Một khoảnh khắc quan trọng khác xảy ra vào những năm 1950 với nghiên cứu của Rosalind Franklin. Bà sử dụng phương pháp tinh thể học tia X để xác định cấu trúc của virus khảm thuốc lá là phân tử ARN chuỗi đơn với màng protein bao bọc. Một nghiên cứu khác của bà giúp chứng minh rằng ADN là phân tử gồm hai chuỗi, dẫn đến những phát hiện nổi tiếng về cấu trúc xoắn kép của ADN.
Hơn một thế kỷ sau phát hiện này, các virus vẫn khiến giới khoa học bối rối, kinh ngạc và vẫn có thể gây ra thảm họa. Ngày nay, vẫn còn nhiều tranh cãi xung quanh việc virus có phải thực thể "sống" hay không.
Virus là sinh vật ký sinh hiệu quả. Chúng cần một tế bào sống để sinh sản và không thể phát triển độc lập bên ngoài vật chủ như vi khuẩn và các vi sinh vật sống tự do khác. Tuy nhiên, chúng hình thành từ ADN hoặc ARN - các thành phần đóng vai trò then chốt với sự sống. Đa số nhà khoa học hiện nay tin rằng virus đủ điều kiện để được coi là "sống", dù chúng vẫn không ngừng gây ngạc nhiên với những phát hiện mới.
Độc đáo loài xương rồng tự chết để tiếp tục tồn tại và lan rộng khắp sa mạc
Không giống các loại xương rồng khác trên thế giới thường phát triển theo chiều dọc, Creeping Devil phát triển theo chiều ngang và nằm trên mặt đất.
Top 4 loại nấm cực độc thường gặp ở Việt Nam
Ngộ độc nấm có thể từ các triệu chứng lành tính của rối loạn tiêu hóa tổng quát đến biểu hiện có khả năng tàn phá bao gồm suy gan, suy thận và di chứng thần kinh.
Nguyên nhân biến chuồn chuồn từ vàng thành đỏ
Cân bằng hoá học giữa các sắc tố trong bụng chuồn chuồn xác định màu sắc của chúng. Khi có chất oxi hoá, những tế bào này vàng và khi có mặt chất khử, chúng trở thành đỏ.
Giải mã được lý do kiến đạn "đốt đau nhất thế giới"
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện loài kiến 'đốt đau nhất thế giới' là do các độc tố của chúng đi thẳng đến dây thần kinh gây đau của con người.
Cây "ma" bí ẩn sống không cần quang hợp
Không chứa chất diệp lục, không cần ánh sáng Mặt trời, cây bóng ma ẩn sâu trong những khu rừng u tối ở châu Phi và châu Á.
Việt Nam vinh dự sở hữu 3 trong 10 loại quả hiếm nhất thế giới
Trong danh sách 10 loại trái cây được bình chọn là ngon và hiếm nhất thế giới, thì có tới 5 loại quả xuất hiện ở Việt Nam nhưng trong đó có 3 loại quả có nguồn gốc từ vùng Đông Nam Á.
