Vụ phun trào núi lửa ngầm Tonga tạo ra gần 590.000 tia sét trong 3 ngày
Ngọn núi lửa khổng lồ ở ngoài khơi Tonga phun trào vào tháng trước không chỉ giải phóng lượng tro bụi kỷ lục vào không khí mà còn dẫn đến sự kiện sấm sét lớn kỷ lục.
Theo mạng lưới theo dõi sét toàn cầu trên mặt đất GLD360 của công ty Vaisala, vụ phun trào đã tạo ra gần 590.000 tia sét, không giống bất cứ sự kiện nào trước đây.
Nhà khí tượng học Chis Vagasky tại Vaisala cho biết hàng trăm nghìn tia sét gần như phủ kín toàn bộ quần đảo Tonga.
Hình ảnh sét đánh xuống khu vực núi lửa đang phun trào. (Ảnh: Reuters).
Ông nói: “Tôi không thể tưởng tượng nổi tình cảnh mà người dân trên các hòn đảo đã phải trải qua với một đám mây tro bụi khổng lồ, một cơn sóng thần nhấn chìm mọi thứ họ sở hữu, và những tia sét phóng từ mây xuống mặt đất ở khắp nơi. Họ hẳn đã cảm thấy như ngày tận thế”.
Dựa trên dữ liệu của GLD360, Reuters đã tạo ra một hình ảnh động mô tả sự gia tăng các vụ sét đánh từ ngày 13/1 đến ngày 15/1.
Vào ngày 13/1, một vụ nổ trên mặt đất đã gây ra hàng loạt vụ sét đánh kéo dài cho đến ngày 14/1.
Tiếp đến, ngày 15/1, núi lửa ngầm Hunga Tonga-Hunga Ha'apai “thức giấc” đã gây ra “làn sóng” gần 400.000 vụ sét đánh chỉ trong sáu giờ.
Tổng cộng đã có gần 590.000 vụ sét đánh trong ba ngày, nhiều hơn đáng kể so với sự kiện giữ kỷ lục trước đó là vụ phun trào núi lửa Anak Krakatau ở Indonesia năm 2018.
Ông Chis Vagasky cho biết trong vụ phun trào Anak Krakatau vào tháng 12/2018, họ đã phát hiện chừng 340.000 tia sét trong khoảng thời gian 1 tuần. Do vậy, việc phát hiện gần 400.000 tia sét chỉ trong vài giờ là điều phi thường.
Theo dữ liệu của GLD360, khoảng 56% tia sét xuất hiện trên bầu trời Tonga đã đánh xuống đất liền hoặc đại dương, trong đó có 1.300 tia sét đánh vào hòn đảo chính Tongatapu. 44% còn lại di chuyển trong đám tro bụi, hoặc giữa các đám mây.
Vùng nước biển xung quanh vụ phun trào cũng có thể đóng vai trò trong cơn bão sét. Khi dung nham tiếp xúc với nước, nó sẽ vỡ ra thành những mảnh nhỏ hơn, làm tăng số lượng các hạt có sẵn để va chạm tạo thành hạt tích điện.
Tuy nhiên, vẫn còn một số câu hỏi vì sao hiện tượng sét núi lửa lại xảy ra, đặc biệt là ở cấp độ tương tác hạt vi mô.
Ông Vagasky thông báo các nhà khoa học đang tìm hiểu nguyên nhân khiến vụ phun trào Hunga Tonga trở nên dữ dội đến như vậy, từ quy mô vụ nổ cho đến rung chấn và áp suất, hay sóng thần và lượng tia sét.
Theo một nghiên cứu gần đây, sự kiện ngày 15/1 là một trong những vụ phun trào mạnh nhất từng được ghi nhận.
Các nhà khoa học thuộc Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) cho biết núi lửa Tonga phun trào có sức công phá mạnh tương đương 5 triệu đến 30 triệu tấn thuốc nổ TNT.
Trước đó, vụ phun trào núi St Helens ở bang Washington (Mỹ) năm 1980 có sức mạnh tương đương với khoảng 24 triệu tấn thuốc nổ TNT.
Hunga Tonga-Hunga Ha'apai, một ngọn núi lửa ngầm dưới nước ở Nam Thái Bình Dương, đã phun ra các mảnh vỡ cao tới 40vkm vào bầu khí quyển.
Trận động đất có độ lớn 7,4 này đã khiến sóng thần ập vào bờ biển, tàn phá diện rộng trên quần đảo Tonga. Ngoài khắc phục hậu quả của thảm họa núi lửa và sóng thần, Tonga đang phải ứng phó với dịch COVID-19.
Băng tan ở Tây Tạng và mối nguy đối với Việt Nam
Hàng loạt sông băng trên Cao nguyên Tây Tạng đang tan và thực trạng đó có thể gây nên tác động xấu đối với Việt Nam và nhiều nước châu Á khác.
Lũ ống là gì? Lũ ống thường xảy ra ở đâu, khi nào?
Lũ ống là hiện tượng thiên nhiên xảy ra trong mùa mưa và chỉ có ở miền núi, không ít người lầm tưởng rằng lũ ống chính là lũ quét.
Sự thật phía sau hình ảnh "dấu vân tay" khổng lồ giữa đại dương mênh mông
Hòn đảo nhỏ đang được nhắc đến có tên là Baljenac hay Bavljenac. Baljenac là "thành viên" của quần đảo Sibenik thuộc vùng biển Adriatic, ngoài khơi bờ biển của đất nước Croatia xinh đẹp.
Bom thời tiết là gì và sức công phá của nó như thế nào?
Bạn đã từng nghe đến khái niệm “bom thời tiết” và biết được sức công phá của nó lớn đến mức nào? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến
Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), khi có thiên tai bão lũ, mọi người cần gia cố nhà cửa hoặc tìm một nơi trú ẩn an toàn.
Bão ở biển Đông được hình thành ra sao?
Một cơn bão nhiệt đới được tiếp năng lượng nhờ vào hơi nước bốc lên từ bề mặt đại dương, chúng tạo nên các hình khối mây và mưa vốn thường đi kèm với bão.
