Xác ướp trẻ em ăn xương rồng gây ảo giác trước khi hiến tế
Mẫu tóc từ đầu đứa trẻ bị hiến tế ở Peru cổ đại cho thấy nạn nhân từng ăn thực vật chứa chất gây ảo giác trước khi chết.
Cách đây hàng nghìn năm, một đứa trẻ ở Peru bị hiến tế trong nghi thức cổ đại và chặt đầu làm chiến lợi phẩm. Phân tích mới trên một sợi tóc lấy từ hộp sọ của xác ướp hé lộ đứa trẻ đã ăn xương rồng chứa chất gây ảo giác trước buổi hành quyết như một phần trong nghi thức. Các nhà nghiên cứu dự kiến công bố phát hiện trên tạp chí Archeological Science số tháng 12/2022.
Xác ướp của một đứa trẻ từng ăn lá cây coca. (Ảnh: Dagmara Socha)
Nhóm chuyên gia đứng đầu là Dagmara Socha ở Trung tâm nghiên cứu Andes tại Đại học Warsaw, Ba Lan, khai quật các bộ hài cốt trong Dự án Nazca Project, chương trình khảo cổ bắt đầu vào năm 1982. Dù chưa biết rõ giới tính và độ tuổi khi qua đời của nạn nhân, họ báo cáo đứa trẻ đã ăn xương rồng San Pedro (Echinopsis pachanoi), loại thực vật có gai chứa chất gây ảo giác mạnh, thường được người bản xứ châu Mỹ dùng làm thuốc và trong nghi thức. Chiếc đầu còn nguyên vẹn của đứa trẻ là một trong 22 hài cốt gắn liền với xã hội Nazca được kiểm tra trong nghiên cứu. Tất cả họ đều sống trong thời kỳ tiền Tây Ban Nha (năm 3.500 trước Công nguyên - năm 476) và chôn gần vùng ven biển phía nam Peru.
"Chiếc đầu chiến tích là trường hợp đầu tiên về một cá nhân ăn xương rồng San Pedro sống ở vùng ven biển phía nam Peru. Đây cũng là bằng chứng đầu tiên cho thấy một số nạn nhân hiến tế bị ép dùng chất kích thích trước khi chết", Socha cho biết.
Trong nghiên cứu, Socha và cộng sự thu thập mẫu vật tóc trên 4 chiếc đầu chiến tích (3 trong số đó thuộc về người trưởng thành) và 18 xác ướp của cả người lớn và trẻ em. Kiểm tra độc chất hé lộ nhiều người đã ăn cây gây ảo giác hoặc kích thích trước khi chết, bao gồm lá cây coca (chứa chất cocaine) và xương rồng San Pedro (chứa chất mescaline). Nhóm nghiên cứu cũng phát hiện dấu vết của Banisteriopsis caapi, hợp chất chính trong ayahuasca, một loại thức uống chứa harmine và harmaline (hai hợp chất sử dụng trong thuốc chống trầm cảm ngày nay). Việc sử dụng những hợp chất trên có niên đại từ năm 100 trước Công nguyên đến năm 450.
Tuy nhiều bằng chứng cho thấy các loại cây này được dùng làm thuốc và phục vụ nghi thức, Socha và cộng sự vẫn chưa rõ việc tiêu thụ lan rộng như thế nào trong nền văn minh Nazca. Ngoài hài cốt người, nhóm nghiên cứu còn tìm thấy nhiều đồ mai táng trong mộ bao gồm vải vóc, bình gốm, dụng cụ dệt và chuspa, loại túi dùng để đựng lá coca.
Màn bí ẩn về nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn
Nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn từ lâu đã trở thành chủ đề gây tranh cãi. Theo sử sách lưu truyền, người lập nên đế chế Mông Cổ yêu cầu được chôn trong một ngôi mộ vô danh.
Đang đào chiến hào phòng thủ, binh sĩ Ukraine sửng sốt phát hiện cổ vật quý giá
Theo Heritage Daily, vò hai quai là những cổ vật được người xưa sử dụng để lưu trữ và vận chuyển lương thực, thực phẩm cả chất lỏng lẫn đồ khô.
Phát hiện dấu tích của "rồng tử thần" sống cách đây 86 triệu năm
Các nhà khoa học Argentina đã phát hiện ra một loài bò sát bay khổng lồ được mệnh danh là "Rồng tử thần" sống cách đây 86 triệu năm cùng với khủng long.
Người thượng cổ biến đổi gen lúa nước từ 10.000 năm trước
Một nghiên cứu vừa được công bố chứng tỏ, người thượng cố cách đây 10.000 năm là “nhà khoa học” biến đổi gen lúa nước ngày nay.
Quét CT "thần vệ nữ Willendorf": Phát hiện bí mật choáng về báu vật vô song
Sau khi dùng công nghệ quét micro-CT để xem xét bên trong bức tượng nữ thần, các nhà khoa học đã phát hiện điều bất ngờ.
Quét radar khu rừng, các nhà khoa học choáng vì 1.000 bóng ma hiện về từ mọi thời đại
Nhóm nghiên cứu từ Viện Khảo cổ học thuộc Trường Đại học Cardinal Stefan Wyszyński (IA UKSW) ở Warsaw đã phát hiện một "thế giới đã mất" trong rừng Białowieża nhờ kỹ thuật viễn thám LiDAR.
