Che miệng bằng khuỷu tay khi ho có hiệu quả không? Nghiên cứu này đã có lời giải đáp!

Do đại dịch COVID-19, ai cũng nên đeo khẩu trang khi đến nơi tập trung đông người để không phát tán các giọt bắn khi ho. Một lời khuyên khá phổ biến là nếu ho mà không đeo khẩu trang, thì nên che miệng bằng khuỷu tay hoặc bàn tay. Nhưng liệu những điều này có thực sự hợp lý và hiệu quả không?

Để xoa dịu những nghi ngờ này, Padmanabha Prasanna Simha, từ Tổ chức Nghiên cứu Không gian Ấn Độ, và Prasanna Simha Mohan Rao, từ Viện Nghiên cứu và Khoa học Tim mạch Sri Jayadeva, đã tiến hành thực nghiệm để kiểm tra các trường chuyển động của việc ho dưới nhiều tình huống che miệng thông thường khác nhau.

Simha lập luận rằng sẽ có lợi cho những người khỏe mạnh khác nếu họ có thể giảm thiểu sự lây lan của các giọt bắn và giảm ô nhiễm xung quanh. Mật độ và nhiệt độ cũng có liên quan mật thiết với nhau, và các cơn ho có xu hướng môi trường xung quanh trở nên ấm hơn.

Khai thác mối liên hệ này, Simha và Rao đã sử dụng một kỹ thuật gọi là Phương pháp Schlieren Imaging, để hình ảnh hóa những thay đổi về mật độ giọt bắn từ các đối tượng thử nghiệm. Bằng cách theo dõi chuyển động của một cơn ho qua các hình ảnh liên tiếp, nhóm nghiên cứu đã ước tính được vận tốc và sự lan truyền của các giọt được tống ra ngoài cơ thể.

Trong thí nghiệm, 5 đối tượng ho ở nhiều trạng thái khác nhau và các nhà nghiên cứu theo dõi chuyển động của các giọt bắn trong một loạt hình ảnh. Với Schrilen Imaging, các giọt bắn có thể được nhìn thấy như một vùng gợn sóng trong hình ảnh, như trong hình dưới đây.


Các giọt bắn có thể được nhìn thấy như một vùng gợn sóng trong hình ảnh.

Các đối tượng là "a: không đeo khẩu trang", "b: đeo khẩu trang y tế", "c: đeo khẩu trang N95", "d: dùng một tay giữ miệng", "e: dùng cả hai tay che miệng", "f: bịt miệng bằng khăn tay gấp", "g: bịt miệng bằng tay trên khẩu trang y tế", "h: bịt miệng bằng khuỷu tay" và "i : dùng khuỷu tay với ống tay áo che miệng".


Các hình thức ngăn cản giọt bắn lây lan khi ho.

So sánh hình ảnh thu được của a-b-c, có thể thấy rằng phạm vi lây lan của các giọt bắn giảm rõ ràng. Theo nhóm nghiên cứu, các giọt bắn lan rộng tới 3 mét nếu không đeo khẩu trang, nhưng phạm vi lan truyền giảm xuống còn 50 cm với khẩu trang y tế. Còn khi đeo khẩu trang N95, tốc độ ban đầu của cơn ho đã giảm đến 1/10, đồng thời sự khuếch tán của các giọt bắn chỉ trong khoảng 10 đến 25 cm.


Phạm vi lây lan của các giọt bắn giảm rõ ràng.

Mặt khác, so sánh d-e-f, kết quả như hình dưới. Có thể thấy các giọt bắn có thể rò rỉ từ khe hở nếu chỉ che bằng cách dùng tay ấn vào miệng. Nhưng có vẻ như cũng có thể ngăn chặn đáng kể sự lây lan của các giọt bắn bằng cách ấn khăn tay vào miệng.


Các giọt bắn có thể rò rỉ từ khe hở nếu chỉ che bằng cách dùng tay ấn vào miệng.

Cuối cùng là so sánh g-h-i. Thấy rằng nếu dùng tay ấn vào từ trên cùng của khẩu trang y tế, bạn có thể ngăn chặn đáng kể sự lây lan của các giọt bắn. Nhưng vì các giọt sẽ dính vào tay giữ miệng, nếu bạn dùng tay đó chạm vào những nơi khác, chúng sẽ bị nhiễm virus.

Còn nếu bạn che miệng bằng khuỷu tay, nơi khó chạm vào chỗ khác, nhưng các giọt bắn vẫn có cơ hội lan ra từ khe hở nếu không có tay áo dài che chắn. Và cuối cùng nếu bạn mặc quần áo dài tay, khe hở sẽ được lấp đầy và khả năng lây lan của giọt bắn ra ngoài bị hạn chế đáng kể.


Nếu dùng tay ấn vào từ trên cùng của khẩu trang y tế, bạn có thể ngăn chặn đáng kể sự lây lan của các giọt bắn.

Simha chỉ ra từ kết quả của nghiên cứu này rằng ngay cả một chiếc khẩu trang cũng không thể giữ được tất cả các giọt bắn, nhưng chúng có tác dụng ngăn chặn sự phát tán của các giọt nước này ra xa. Mặt khác, ông cũng cho rằng khẩu trang không hoàn hảo và điều quan trọng là mọi người phải giữ một khoảng cách vừa đủ với những người khác.

Simha và Rao hy vọng phát hiện của họ sẽ dập tắt lập luận rằng khẩu trang vải thông thường là không hiệu quả, nhưng họ cũng nhấn mạnh rằng khẩu trang phải tiếp tục được sử dụng cùng với việc giãn cách xã hội.

Nghiên cứu trên đã được trình bày trên tạp chí Vật lý chất lỏng (Physics of Fluids).

TIN CŨ HƠN
Tác dụng và tác hại của hoa sữa

Tác dụng và tác hại của hoa sữa

Các chế phẩm từ cây hoa sữa với nồng độ và liều lượng phù hợp thì có lợi cho sức khỏe nhưng khi lạm dung thì có thể gây nên độc tính.

Đăng ngày: 02/11/2025
Các cách đơn giản tránh ngộ độc thực phẩm

Các cách đơn giản tránh ngộ độc thực phẩm

Bảo đảm chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm giữ vị trí quan trọng trong sự nghiệp bảo vệ sức khỏe, góp phần giảm tỷ lệ mắc bệnh, duy trì và phát triển nòi giống, tăng cường sức lao động, học tập, thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế, văn hóa xã hội và thể hiện nếp sống văn minh.

Đăng ngày: 02/11/2025
Quan điểm Đông Y về đồ ngọt và những điều bạn chưa biết

Quan điểm Đông Y về đồ ngọt và những điều bạn chưa biết

Theo quan điểm Đông Y, ẩn sau đồ ngọt còn bao gồm nhiều vấn đề chứ không đơn thuần chỉ là gây béo phì hay tăng lượng đường trong máu.

Đăng ngày: 01/11/2025
Những lợi ích cơ thể nhận được khi thường xuyên ăn hạt dẻ cười

Những lợi ích cơ thể nhận được khi thường xuyên ăn hạt dẻ cười

Theo các nhà khoa học, hạt dẻ cười có nhiều chất béo có lợi giúp phòng ngừa bệnh tiểu đường, đặc biệt tiểu đường tuýp 2, một dạng tiểu đường thường gặp ở những người béo phì.

Đăng ngày: 31/10/2025
Tìm hiểu triệu chứng và cách chữa ngón tay gãy bút chì

Tìm hiểu triệu chứng và cách chữa ngón tay gãy bút chì

Ngón tay bị gãy bút chì là do chấn thương ở khớp giữa ngón tay, nơi có thể gập cong. Khớp này gọi được là khớp nối liên vị gần (PIP).

Đăng ngày: 30/10/2025
Bột sắn dây có tác dụng gì?

Bột sắn dây có tác dụng gì?

Nhiều người vẫn có thói quen uống bột sắn dây vào mùa hè để giải nhiệt. Vậy thực chất bột sắn dây có tác dụng gì, uống bột sắn dây có mát không và uống như thế nào là đúng cách.

Đăng ngày: 27/10/2025
Hướng dẫn cách đọc kết quả xét nghiệm nước tiểu

Hướng dẫn cách đọc kết quả xét nghiệm nước tiểu

Để giúp bạn hiểu hơn về các chỉ số kết quả khi làm xét nghiệm nước tiểu, chúng tôi sẽ chia sẻ cùng các bạn một số thông tin hữu ích về cách đọc kết quả xét nghiệm nước tiểu để các bạn cùng tham khảo.

Đăng ngày: 26/10/2025
Khoa Học News