Cơn sốt đào phân khủng long cuối thế kỷ 19
Các thợ mỏ từng đổ xô tới Cambridgeshire, Anh vào thế kỷ 19 nhằm đào hóa thạch phân khủng long để kiếm lời.
Coprolite, hay còn gọi là phân tiền sử, có giá trị cao từ khi phát hiện vào thế kỷ 19. Không chỉ được xem như kho báu vô giá của các nhà cổ sinh vật học và khảo cổ học, đào phân khủng long để làm phân bón vào thời Victoria được cho là ngành kinh doanh đặc biệt kiếm lời, theo Ancient Origins.
Một mẫu hóa thạch phân khủng long 126 triệu năm. (Ảnh: Ripley)
Trong suốt thập niên 1850, một làn sóng thợ mỏ đổ xô tới Cambridgeshire, Anh, trong cơn sốt đào phân khủng long hóa thạch. Cơn sốt kỳ lạ này gắn liền với nhu cầu phân bón gia tăng do thiếu lương thực sau những cuộc chiến tranh của Napoleon.
Phân hóa thạch được phát hiện lần đầu tiên vào đầu thế kỷ 19 bởi thợ săn hóa thạch người Anh Mary Anning. Bà nhận thấy mẫu vật chứa những mẩu cá và xương nhỏ. Chi tiết này truyền cảm hứng cho nhà địa chất học William Buckland đặt tên cho mẫu vật là coprolite vào năm 1829, theo từ gốc Hy Lạp kopros (phân) và lithos (đá). Coprolite có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau, bao gồm mẫu vật khổng lồ dài 67,5 cm với biệt danh Barnum, được cho là thuộc về một con khủng long bạo chúa.
Trong khi coprolite nhỏ tương đối phổ biến, phân khủng long rất hiếm do phần lớn chất bài tiết của khủng long phân tán trên mặt đất, đặc biệt nếu rơi từ vị trí cao. Dù phần lớn mẫu vật trông giống hòn đá, một số vẫn giữ nguyên màu sắc và đường nét đặc trưng.
John Stevens Henslow, nhà thực vật học đến từ Cambrige, đóng vai trò chủ chốt trong việc nhận dạng thành phần phosphate trong coprolite. Năm 1845, ông công bố một bài báo về giá trị kinh tế tiềm ẩn như một loại phân bón của phân hóa thạch, dẫn tới nhiều hệ quả ngoài mong muốn. Tương tự cơn sốt đào vàng ở California, Mỹ, việc đào xới tại các địa điểm giàu coprolite ở miền đông nước Anh dấy lên hiện tượng cơn sốt phân hóa thạch.
Từng chìm dưới mặt nước, những khu vực này là địa điểm hoàn hảo giúp bảo tồn coprolite do bề mặt mềm. Từ thập niên 1859, hiện tượng thu hút hàng trăm thợ mỏ tới khu vực, háo hức tìm kiếm cơ hội sinh lời mới. Tuy nhiên, cơn sốt chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Vào thập niên 1880, ngành khai thác phân hóa thạch nhường chỗ cho phân bón nhân tạo.
Ngày nay, coprolite được đánh giá cao vì lý do hoàn toàn khác. Thông qua kiểm tra mẫu phấn hoa, ADN và thậm chí ký sinh trùng bên trong, coprolite có thể giúp các nhà khoa học tìm hiểu hệ sinh thái và chế độ ăn của những sinh vật đã tuyệt chủng từ lâu. Trong một ví dụ, giới nghiên cứu sử dụng mẩu xương nhỏ trong phân khủng long để chứng minh khủng long bạo chúa đè nghiến con mồi. Phân hóa thạch từ kỷ Jura vẫn có giá trị cao. Một nhà sưu tập từng trả 10.370 USD trong buổi đấu giá để mua mẫu vật coprolite 6 triệu năm.
Chuyện li kỳ về 10 bảo vật vô giá của Trung Quốc
Rác trong mắt bạn lại là một kho báu quý giá trong mắt người khác.Tại Trung Quốc, đã từng có vô số cổ vật, thậm chí là bảo vật Quốc gia lưu lạc trong dân gian, bị coi là rác, là phế vật.
Nguồn gốc thực sự của Bức tường thành Jerusalem
Lịch sử của một trong những địa điểm linh thiêng nhất thế giới đối với cả người Do Thái và người Hồi Giáo có lẽ sẽ phải được viết lại sau một khám phá bất ngờ của các nhà khảo cổ Israel.
Sự thật gây sốc: Tổ tiên quái thú của chúng ta đáng sợ hơn khủng long bạo chúa
Phân tích mới về quái thú Whatcheeria với nhiều phần hài cốt từng xuất hiện trên đất Mỹ đã khiến các nhà cổ sinh vật học phải gọi nó là kẻ săn mồi siêu phàm.
Cuộc giải cứu "bằng chứng văn minh nhân loại" nặng nửa tấn của các nhà khoa học tại cực Nam Lục địa đen
Bằng chứng về nền văn minh nhân loại với tuổi đời hàng vạn năm đã được "giải cứu" mới đây ở một bờ biển Nam Phi.
Kỹ thuật mới giúp giải phóng "hoàng tử băng" 1.300 năm tuổi
Các chuyên gia sử dụng một kỹ thuật mới để rã đông hài cốt 1.300 năm của đứa trẻ được mệnh danh là "hoàng tử băng" sau khi đông lạnh bộ xương bằng nitơ để bảo tồn.
Tìm thấy chai rượu vang 1.700 năm trong mộ cổ, chuyên gia nói có thể vẫn uống được
Các nhà khảo cổ học nhận định, chất lỏng ở bên trong chai rượu vang 1.700 năm tuổi có thể vẫn uống được nhờ được bảo quản đặc biệt.
