Hố đen giúp tạo sao mới nhanh gấp 500 lần dải Ngân Hà

Hố đen siêu khối lượng nằm giữa cụm thiên hà Phoenix tạo điều kiện cho lượng khí nóng khổng lồ xung quanh nguội đi, thúc đẩy sao mới ra đời.

Nhờ dữ liệu do đài thiên văn tia X Chandra và kính viễn vọng không gian Hubble của NASA thu thập, các nhà khoa học phát hiện hố đen đặc biệt nằm ở trung tâm Phoenix, cụm thiên hà cách Trái Đất khoảng 5,8 triệu năm ánh sáng. Thay vì cản trở, hố đen siêu khối lượng này dường như còn hỗ trợ quá trình tạo ra sao mới, Futurism hôm 19/11 đưa tin.


Hố đen ở trung tâm cụm thiên hà Phoenix có thể tạo điều kiện cho sao mới chào đời. (Ảnh: NASA).

Hố đen của cụm Phoenix có vẻ yếu hơn nhiều so với hố đen ở các cụm thiên hà khác. Xung quanh nó là khí nóng dồi dào với khối lượng gấp hàng nghìn tỷ lần Mặt Trời đang nguội đi, cho phép hàng loạt sao mới chào đời. Thông thường, hố đen ngăn cản khí nguội đi bằng cách liên tục phun ra những luồng hạt năng lượng cao.

"Bạn hãy hình dung mình bật điều hòa trong phòng vào ngày trời nóng, nhưng sau đó thắp cả lò sưởi. Căn phòng sẽ không thể mát mẻ hoàn toàn nếu bạn không tắt lò sưởi đi. Tương tự, khi hố đen ngừng làm nóng cụm thiên hà, khí mới có thể nguội", Brian McNamara, đồng tác giả nghiên cứu, chuyên gia tại Đại học Waterloo, giải thích.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy khí nóng nguội đi với tốc độ tương đương hố đen ngừng phun năng lượng. Điều này nghĩa là một lượng lớn sao có thể hình thành ở những nơi khí nóng đã nguội. Thực tế, cụm thiên hà Phoenix đang tạo sao mới với tốc độ nhanh gấp 500 lần dải Ngân Hà.

Tuy nhiên, tình huống này không kéo dài vĩnh viễn. "Kết quả nghiên cứu cho thấy hố đen tạm thời hỗ trợ tạo ra sao. Nhưng khi mạnh lên, ảnh hưởng của nó sẽ bắt đầu giống với hố đen ở các cụm thiên hà khác, nghĩa là kìm hãm quá trình này", Mark Voit, đồng tác giả nghiên cứu, chuyên gia tại Đại học Bang Michigan, cho biết.

Nghiên cứu mới có thể giúp giới khoa học hiểu thêm về vòng đời của cụm thiên hà và quá trình hố đen siêu khối lượng ở trung tâm các cụm can thiệp hay hỗ trợ sao hình thành.

TIN CŨ HƠN
Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Các nhà khoa học lần đầu tiên quan sát được hiện tượng 3 thiên hà cùng va vào nhau, đặt những siêu hố đen tại trung tâm của chúng vào quỹ đạo để hợp nhất.

Đăng ngày: 18/10/2025
Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Trăng Trung thu là mặt trăng gần nhất ngày Thu phân. Quay quanh Trái đất tại một góc thấp của chân trời trong thời gian này của năm, mặt trăng mọc sau khi mặt trời lặn trong nhiều ngày liên tiếp.

Đăng ngày: 14/10/2025
Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Thiên thạch là gì? Một câu hỏi nghe rất quen thuộc, tưởng chừng dễ ấy thế mà nó đã và đang đánh đố không ít người.

Đăng ngày: 12/10/2025
Những điều bạn chưa biết về sao băng

Những điều bạn chưa biết về sao băng

Sao băng là gì mà có khả năng tạo nên những trận mưa sao băng đình đám? Và sự thật về những ngôi sao băng có huyền bí như chúng ta tưởng…

Đăng ngày: 12/10/2025
Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Hệ Mặt trời (hay Thái Dương Hệ) là hệ hành tinh gồm có Mặt Trời ở trung tâm và các vật quay xung quanh.

Đăng ngày: 11/10/2025
Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Nhà thiên văn học tại Viện Vật lý thiên văn Andalusia, Tây Ban Nha, và các cộng sự phát hiện một vành đai lớn xung quanh hành tinh lùn Haumea nằm bên ngoài quỹ đạo của sao Hải Vương.

Đăng ngày: 10/10/2025
Tổng quan về sao Hỏa

Tổng quan về sao Hỏa

Sao Hỏa còn gọi là: Hỏa Tinh, là hành tinh thứ tư tính từ Mặt Trời trong Thái Dương Hệ. Đôi khi hành tinh này còn được gọi tên là Hỏa Tinh.

Đăng ngày: 10/10/2025
Khoa Học News