Lần đầu phát hiện siêu lỗ đen bắn ra thứ lớn gấp 50 lần thiên hà của nó

Lỗ đen quái vật của thiên hà NCG2663 có thể là một trong những siêu lỗ đen vĩ đại nhất vũ trụ.

Theo The Conversation, các nhà thiên văn học từ Trường Đại học Tây Sydney - Úc đã sử dụng hệ thống siêu kính viễn vọng vô tuyến ASKAP của Tổ chức Nghiên cứu khoa học và công nghiệp khối thịnh vượng chung (CISRO) để xác định siêu lỗ đen thú vị này.

ASKAP với mạng lưới 36 đĩa vô tuyến liên kết tạo thành siêu kính viễn vọng duy nhất, được đặt tại vùng hoang sơ của sa mạc Tây Úc và là một trong những công cụ quan sát thiên văn hàng đầu của nhân loại.


Ảnh đồ họa mô tả dòng vật chất bắn ra từ siêu lỗ đen - (Ảnh: THE CONVERSATION)

Dữ liệu vô tuyến mà ASKAP thu được tiết lộ một tia vật chất ngoài sức tưởng tượng, dài hơn 1 triệu năm ánh sáng, vắt ngang vùng không gian cách chúng ta 93 triệu năm ánh sáng.

Nó bắn ra từ trung tâm của thiên hà NGC2663, một thiên hà elip điển hình, siêu dày đặc với số lượng sao gấp 10 lần thiên hà chứa Trái đất Milky Way.

Tia vật chất này là một dòng phản lực năng lượng cực cao bị lỗ đen trung tâm thiên hà bắn ra. Dù các nhà thiên văn đã nhìn thấy nhiều dòng phản lực nhưng chưa cái nào có tầm vóc như thế.

Không chỉ là một chùm vật chất lớn, nó còn mang kích thước rất chênh lệch so với thiên hà mẹ của lỗ đen bắn ra nó - đến 50 lần. Dòng suối vật chất này còn mang nhiều hạt "kim cương xung kích" khổng lồ - là điểm sáng dạng kim cương chảy trong dòng vật chất khi nó được bắn ra, phát sáng rực rỡ hơn phần còn lại.

Điều này đòi hỏi siêu lỗ đen bắn ra nó phải cực lớn, cực mạnh, có thể là một trong những lỗ đen lớn nhất trong toàn vũ trụ.

Ngoài ra, hiệu ứng này được thúc đẩy bởi vật chất dày đặc giữa các thiên hà xung quanh NGC2663, tương tác với dòng phản lực để tạo ra tác động ngoạn mục.

Tất cả tạo thành một "vòng luân hồi": Vật chất giữa các thiên hà đi vào thiên hà, bị lỗ đen trung tâm thiên hà nuốt chửng, lỗ đen lại phóng dòng phản lực này ra không gian giữa các thiên hà... Những quá trình này giúp các thiên hà trong vũ trụ phát triển.

Nghiên cứu trên vừa được chấp thuận bởi Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

TIN CŨ HƠN
Sao ma quỷ: Vật thể vũ trụ mới làm chao đảo giới khoa học

Sao ma quỷ: Vật thể vũ trụ mới làm chao đảo giới khoa học

Sao ma quỷ ám chỉ vật thể mới mẻ, kỳ dị, nhỏ nhưng cực nặng mà các nhà khoa học chưa thể chắc chắn là cái gì, đang chắn ánh sáng từ một ngôi sao xa tới Trái đất.

Đăng ngày: 31/10/2025
Bản đồ vũ trụ 3D mới hé lộ một triệu thiên hà ẩn

Bản đồ vũ trụ 3D mới hé lộ một triệu thiên hà ẩn

Nhóm chuyên gia tại Đại học Keele lập bản đồ lớn nhất từ trước đến nay về những thiên hà xa xôi bị Cụm Đám mây Magellan che khuất.

Đăng ngày: 30/10/2025
Lần đầu tiên phát hiện lỗ đen

Lần đầu tiên phát hiện lỗ đen "ngủ đông" ẩn nấp gần Trái đất

Một nhóm khoa học gia có biệt danh cảnh sát lỗ đen đã phát hiện một vật thể kỳ dị, hoàn toàn vô hình lẩn trốn trong vùng không gian tối đen ngay bên ngoài thiên hà chứa Trái Đất Milky Way.

Đăng ngày: 30/10/2025
Điểm lại 5 thành tựu lớn của Kính viễn vọng Không gian James Webb sau một tháng hoạt động

Điểm lại 5 thành tựu lớn của Kính viễn vọng Không gian James Webb sau một tháng hoạt động

Bằng việc thu thập ánh sáng hồng ngoại vốn vô hình trong mắt người, kính Webb đã nhìn thấu không gian và thời gian, thu được dữ liệu của một vũ trụ còn non trẻ.

Đăng ngày: 28/10/2025
Phát hiện ngoại hành tinh đầu tiên chứa heli

Phát hiện ngoại hành tinh đầu tiên chứa heli

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng Kính thiên văn vũ trụ Hubble của NASA để quan sát ngoại hành tinh WASP-107b.

Đăng ngày: 27/10/2025
Vụ nổ Big Bang là gì?

Vụ nổ Big Bang là gì?

Vũ trụ là gì? Một câu hỏi lớn đã từng đặt ra trước nhân loại suốt bao nhiêu thế kỷ. Thời xưa ở Trung Hoa cổ đại, nhà triết học Lão Tử đã cho vũ trụ là một tồn tại "vô thuỷ, vô chung, vô cùng, vô tận".

Đăng ngày: 27/10/2025
Phát hiện

Phát hiện "mặt trăng nham thạch" ngoài Hệ Mặt trời

Các nhà thiên văn học tìm thấy bằng chứng về sự tồn tại của một mặt trăng chưa từng được biết tới với đầy rẫy núi lửa hoạt động.

Đăng ngày: 26/10/2025
Khoa Học News