Loài cá lớn nhất hành tinh có thể nhìn rõ trong bóng tối

Cá mập voi thường bơi gần mặt biển để ăn sinh vật phù du, nhưng chúng cũng lặn xuống vùng nước sâu ở độ sâu gần 2.000m và phần lớn các đặc tính sinh học của chúng vẫn là bí ẩn đối với con người.

Theo một nghiên cứu mới của nhóm các nhà khoa học Nhật Bản, cá nhám voi (cá mập voi) - loài cá lớn nhất hành tinh, có thể nhìn thấy rõ dù ở môi trường biển sâu tăm tối do một đột biến ở võng mạc của chúng.


Một chú cá mập voi bơi ở ngoài khơi bờ biển thành phố Nice, Pháp. (Ảnh: AFP/TTXVN).

Đột biến này cũng là nguyên nhân dẫn đến quáng gà, hay còn gọi là chứng mù đêm, ở con người. Đây là một loại suy giảm thị lực nhiều người gặp phải vào ban đêm hoặc trong môi trường thiếu ánh sáng.

Nghiên cứu cho biết đột biến gene trong mắt cá mập voi kích hoạt các sắc tố thị giác cảm nhận ánh sáng xanh - màu duy nhất chiếu xuống biển sâu, dựa trên sự thay đổi nhiệt độ.

Cá mập voi thường bơi gần mặt biển để ăn sinh vật phù du, nhưng chúng cũng lặn xuống vùng nước sâu ở độ sâu gần 2.000m và phần lớn các đặc tính sinh học của chúng vẫn là bí ẩn đối với con người.

Để hiểu rõ hơn về cách các sinh vật có thể nhìn thấy ở cả vùng nước sáng trên bề mặt lẫn môi trường tối của biển sâu, các nhà nghiên cứu đã tập trung phân tích rhodopsin - một loại protein trong võng mạc của mắt cho phép nhìn trong môi trường thiếu sáng.

Họ phát hiện ra rằng protein rhodopsin - thường nhạy với ánh sáng xanh lục, đã đột biến ở cá mập voi để trở nên nhạy hơn với ánh sáng xanh lam.

Sự thay đổi trong thành phần amino acid này giúp cá mập voi quan sát tốt hơn trong môi trường thiếu ánh sáng ở đáy biển, song thay đổi tương tự ở người lại dẫn đến chứng quáng gà.

Giáo sư tại Viện Di truyền Quốc gia Shigehiro Kuraku - nhà khoa học tham gia nghiên cứu cho biết tuy rhodopsin ở cá mập voi bị phân hủy khi tiếp xúc với nhiệt, nhưng vẫn hoạt động hiệu quả trong vùng nước lạnh của biển sâu.

Các sắc tố cảm nhận ánh sáng xanh của cá mập voi thích ứng theo nhiệt độ.

Nghiên cứu do các nhà khoa học của Viện Di truyền Quốc gia, Đại học Osaka Metropolitan, Quỹ Okinawa Churashima và Trung tâm nghiên cứu Động lực Hệ sinh học RIKEN thực hiện, được công bố trên tạp chí của Viện hàn lâm Khoa học Quốc gia.

TIN CŨ HƠN
Ốc cổ ngỗng - Hải sản giá

Ốc cổ ngỗng - Hải sản giá "cắt cổ" chỉ dành cho người giàu

Vùng biển xứ Galicia ở tây bắc Tây Ban Nha nổi tiếng với nhiều loài hải sản cao cấp, trong đó ốc cổ ngỗng được xem là có giá trị dinh dưỡng rất cao với rất nhiều nguyên tố vi lượng, vị lại ngọt ngon.

Đăng ngày: 01/09/2025
Giải mã vũ khí đáng sợ của tôm búa

Giải mã vũ khí đáng sợ của tôm búa

Tôm búa (Stomatopoda) - hay tôm tít, tôm tích, tôm thuyền - là nhóm động vật giáp xác bao gồm hơn 400 loài thuộc bộ Tôm chân miệng.

Đăng ngày: 31/08/2025
5 loài sinh vật đã tiến hóa để thành cua - Có phải mẹ thiên nhiên đã hết ý tưởng tạo hình

5 loài sinh vật đã tiến hóa để thành cua - Có phải mẹ thiên nhiên đã hết ý tưởng tạo hình

Charles Darwin tin rằng sự tiến hóa đã tạo ra “những dạng vô tận đẹp nhất ”. Tuy nhiên, thuyết tiến hóa và những rung cảm của ông không giải thích được tại sao thiên nhiên vẫn tiếp tục tạo ra những con cua.

Đăng ngày: 31/08/2025
Khe vực Mariana - Nơi sâu nhất đại dương có điều gì huyền bí?

Khe vực Mariana - Nơi sâu nhất đại dương có điều gì huyền bí?

Ngày 26/3/2012, đạo diễn Hollywood James Cameron đã điều khiển con tàu Deepsea Challenger đi xuống độ sâu 10.898 mét và thiết lập một kỷ lục thế giới về việc lặn một mình xuống nơi sâu nhất đại dương – khe vực Mariana.

Đăng ngày: 24/08/2025
Vết cắn tròn xoe kỳ lạ và

Vết cắn tròn xoe kỳ lạ và "tinh vi" trên cơ thể cá ngừ, thủ phạm hóa ra là "con quái vật" này

Một con cá ngừ được đánh bắt ngoài khơi bờ biển Australia vào ngày 29/10, trên cơ thể có đầy những lỗ tròn kỳ lạ.

Đăng ngày: 24/08/2025
Ngày càng có nhiều người bị cá mập tấn công hơn và đây là lý do thực sự đằng sau

Ngày càng có nhiều người bị cá mập tấn công hơn và đây là lý do thực sự đằng sau

Cá mập luôn được xem là những sát thủ của đại dương. Chúng đứng đầu chuỗi thức ăn, sở hữu những đặc điểm của một kẻ săn mồi máu lạnh (như cơ bắp, răng sắc và tốc độ bơi cao).

Đăng ngày: 22/08/2025
8 con trai biển quyền lực nhất Ba Lan: Có thể cắt nước sạch của hàng triệu người bất cứ lúc nào

8 con trai biển quyền lực nhất Ba Lan: Có thể cắt nước sạch của hàng triệu người bất cứ lúc nào

Cả nguồn nước của triệu người dân bỗng thu bé lại vừa bằng... 8 chú trai.

Đăng ngày: 22/08/2025
Khoa Học News