Loài thằn lằn chuyên ăn nhện góa phụ đen kịch độc

Thằn lằn cá sấu ở Nam California ăn nhện góa phụ đen và dường như tiến hóa miễn dịch đối với nọc độc của chúng.

Các nhà nghiên cứu ở Nevada tiến gần hơn một bước trong việc xác định bí quyết kháng nọc độc của nhện góa phụ đen. Thông qua nghiên cứu tác động của nọc độc tới các loài thằn lằn, thiên địch của nhện góa phụ đen, họ phát hiện chúng có thể kháng cơ chế tự vệ chết chóc từ loài nhện này.


Nhện góa phụ đen là một trong những loài nhện độc nhất ở Bắc Mỹ. (Ảnh: Kadams66)

Ở California và các bang miền Tây khác, thằn lằn cá sấu (Elgaria coerulea) có thể dễ dàng ăn nhện góa phụ đen. Điều đó thu hút sự quan tâm của Chris Feldman, giáo sư sinh vật học ở Đại học Nevada, Reno. Dù nọc độc nhện vô hại khi ăn, nhiều khả năng thằn lằn bị cắn khi săn mồi. Liệu chúng có miễn dịch với nọc độc hay không?

Trong nghiên cứu công bố hôm 19/10 trên tạp chí Royal Society Open Science, Feldman và cộng sự tìm cách trả lời câu hỏi thông qua một loạt thí nghiệm bao gồm 3 loài thằn lằn và một đường đua nhỏ. Kết quả cho thấy trong lịch sử chung sống lâu dài với nhện, thằn lằn cá sấu đã tiến hóa khả năng chống chọi nọc độc.

Trong môi trường ấm áp nơi nhện góa phụ đen phát triển ở miền Tây nước Mỹ, thằn lằn là hàng xóm gần gũi của chúng. Nhện góa phụ đen thậm chí ăn thằn lằn nhỏ mắc vào lưới của chúng. Để xem xét những loài thằn lằn khác nhau có tiến hóa cơ chế bảo vệ hay không, nghiên cứu sinh Vicki Thill và cộng sự đưa thằn lằn cá sấu, thằn lằn hàng rào miền Tây và thằn lằn side-blotched vào phòng thí nghiệm. Tại đó, họ tiêm nọc độc nhện góa phụ đen vào thằn lằn và để chúng chạy trên đường đua nhằm xem xét nọc độc có ảnh hưởng tới tốc độ của chúng hay không.

Thằn lằn side-blotched chạy chậm chứng tỏ nọc độc có ảnh hưởng. Nhưng dù gặp lượng nọc độc đủ giết chết 5 con chuột, thằn lằn cá sấu và thằn lằn hàng rào không có bất kỳ thay đổi nào.

Tiếp theo, các nhà khoa học kiểm tra mô cơ ở chân thằn lằn. Ở động vật có vú, nọc độc nhện góa phụ đen tiêu diệt tế bào cơ bắp, để lại tổn thương lan rộng quanh vết cắn. Thằn lằn hàng rào và thằn lằn side-blotched có dấu hiệu bị thương cơ bắp và viêm nhiễm. Nhưng ở thằn lằn cá sấu, cơ bắp hoàn toàn nguyên vẹn như thể chưa bao giờ nhiễm nọc độc. Điều đó chứng tỏ thằn lằn cá sấu đã tiến hóa cách phản ứng nhanh để bảo vệ bản thân trước nọc độc của nhện góa phụ đen. Feldman suy đoán một số hợp chất có thể vô hiệu hóa hoặc làm tan nọc độc trước khi gây tổn thương.

TIN CŨ HƠN
Cách phân biệt rắn hổ mang chúa, hổ mang thường và hổ trâu

Cách phân biệt rắn hổ mang chúa, hổ mang thường và hổ trâu

Rất nhiều tai nạn xảy ra do con người không phân biệt được các loài rắn này.

Đăng ngày: 11/12/2025
Tại sao tinh tinh thường... ném phân vào du khách?

Tại sao tinh tinh thường... ném phân vào du khách?

Sở thú có thể là một địa điểm không tồi để trải nghiệm chuyến đi thú vị, cho đến khi bạn thấy một nắm phân bay thẳng tới mình.

Đăng ngày: 11/12/2025
Những động vật đang “đối mặt” với nguy cơ tuyệt chủng

Những động vật đang “đối mặt” với nguy cơ tuyệt chủng

Động vật hoang dã hiện nay đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng, trong đó có nhiều loài đã ở mức báo động và vô cùng nguy cấp.

Đăng ngày: 11/12/2025
Lừa hoang dã Tây Tạng - Loài động vật thích hơn thua và dễ nổi nóng nhất trong giới tự nhiên

Lừa hoang dã Tây Tạng - Loài động vật thích hơn thua và dễ nổi nóng nhất trong giới tự nhiên

Lừa hoang Tây Tạng là loài lớn nhất trong số các loài lừa hoang ở Trung Quốc, đồng thời cũng là một loài động vật móng guốc cỡ lớn rất quý.

Đăng ngày: 10/12/2025
Những loài rùa lạ nhất thế giới

Những loài rùa lạ nhất thế giới

Những con rùa gai, rùa cổ dài, rùa bướu đen khiến không ít người ngạc nhiên về hình dáng kỳ dị và những đặc điểm "có một không hai" của chúng.

Đăng ngày: 10/12/2025
“Gan lì cóc tía

“Gan lì cóc tía": Hóa ra cóc tía là con vật kỳ lạ này

Cóc tía là con vật đã đi vào tiềm thức người Việt qua câu thành ngữ "gan lì cóc tía". Nhưng hiện tại, hầu như không ai có cơ hội bắt gặp chúng trong thực tế.

Đăng ngày: 09/12/2025
Những loài động vật ăn thịt đồng loại đáng sợ nhất

Những loài động vật ăn thịt đồng loại đáng sợ nhất

Chắc hẳn các bạn từng xem một vài bộ phim về những kẻ ăn thịt người (Cannibal). Những câu chuyện kiểu ấy xem ra nhàm chán với mọi người, nhưng với một số loài động vật, đây không phải là trò đùa.

Đăng ngày: 09/12/2025
Khoa Học News