Mặt trời có thể biến thành hố đen "nuốt" Trái đất không?
Mặt trời có khả năng hủy diệt Trái đất trong vài tỷ năm tới, nhưng không phải do biến thành hố đen.
Khoảng 5 tỷ năm nữa, Mặt trời sẽ đi tới cuối giai đoạn đốt nhiên liệu hạt nhân và không thể chống đỡ với lực hấp dẫn của chính mình. Các lớp bên ngoài của ngôi sao này sẽ phình ra - một quá trình có thể hủy diệt Trái đất - trong khi lõi sụp đổ thành trạng thái cực kỳ đặc, để lại tàn dư sao. Nếu sự suy sụp hấp dẫn của lõi sao hoàn tất, tàn dư của sao sẽ là một hố đen - vùng không-thời gian có ảnh hưởng hấp dẫn lớn đến mức ánh sáng cũng không thể thoát ra.
Mô phỏng hố đen ngoài vũ trụ. (Ảnh: ESA/Hubble/Digitized Sky Survey/Nick Risinger/N. Bartmann).
Tuy nhiên, Mặt trời sẽ không trở thành hố đen. "Rất đơn giản: Mặt trời không đủ nặng để trở thành hố đen", Xavier Calmet, chuyên gia về hố đen, giáo sư vật lý tại Đại học Sussex (Anh), cho biết.
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc một ngôi sao có thể trở thành hố đen hay không, bao gồm thành phần cấu tạo, chuyển động xoay, quá trình tiến hóa, nhưng yêu cầu chính là khối lượng phù hợp. "Những ngôi sao với khối lượng ban đầu lớn gấp 20 - 25 lần Mặt trời có tiềm năng trải qua sự sụp đổ hấp dẫn cần thiết để tạo thành hố đen", Calmet nói.
J. Robert Oppenheimer cùng đồng nghiệp là những người đầu tiên tính toán ra ngưỡng này, gọi là giới hạn Tolman-Oppenheimer-Volkoff. Hiện tại, các nhà khoa học cho rằng một ngôi sao sắp chết phải để lại lõi sao có khối lượng gấp khoảng 2 - 3 lần khối lượng Mặt trời để tạo ra hố đen.
Khi một ngôi sao cạn kiệt nhiên liệu hạt nhân trong lõi, phản ứng tổng hợp hạt nhân từ hydro thành heli vẫn diễn ra ở các lớp ngoài. Vì vậy, khi lõi sụp đổ, các lớp ngoài phình rộng ra và ngôi sao bước vào giai đoạn sao khổng lồ đỏ.
Khi Mặt trời trở thành sao khổng lồ đỏ trong khoảng 6 tỷ năm nữa (nghĩa là một tỷ năm sau khi cạn kiệt hydro trong lõi), nó sẽ phình rộng tới khoảng quỹ đạo sao Hỏa, nuốt chửng các hành tinh phía bên trong, có thể bao gồm cả Trái đất. Các lớp ngoài của sao khổng lồ đỏ sẽ nguội dần qua thời gian và lan rộng ra, tạo thành tinh vân hành tinh xung quanh phần lõi cháy âm ỉ của Mặt trời.
Những ngôi sao khổng lồ tạo thành hố đen phải trải qua vài giai đoạn sụp đổ và giãn nở như vậy, mỗi lần lại mất thêm khối lượng. Nguyên nhân là với áp suất và nhiệt độ cao, các ngôi sao có thể tổng hợp những nguyên tố nặng hơn. Quá trình đó tiếp diễn cho đến khi lõi sao làm bằng sắt, nguyên tố nặng nhất mà một ngôi sao có thể tạo ra, và ngôi sao đó phát nổ thành siêu tân tinh, mất thêm một phần khối lượng.
Theo NASA, các hố đen sao điển hình (loại hố đen nhỏ nhất mà giới thiên văn quan sát được) nặng gấp 3 - 10 lần Mặt trời, và con số này có thể lên tới 100 lần. Hố đen sẽ trở nên nặng hơn khi nuốt khí bụi xung quanh, thậm chí nuốt cả ngôi sao đồng hành nếu nó từng nằm trong một hệ sao đôi.
Mặt trời sẽ không bao giờ đạt tới giai đoạn tổng hợp sắt. Thay vào đó, nó sẽ trở thành sao lùn trắng, một ngôi sao đặc với kích thước tương đương Trái đất, theo Calmet. Do đó, Trái đất sẽ không trải qua sự kinh hoàng khi bị hố đen nuốt chửng.
Xem mưa sao băng đẹp nhất năm vào sáng 14/12
Trận mưa sao băng đẹp nhất trong năm Geminids (Song Tử) sẽ có thời điểm cực đại vào ngày 13 và 14/12 và đây sẽ là thời điểm lý tưởng nhất để người yêu thiên văn Việt Nam quan sát.
Chiều nay, Trái đất đi đến điểm viễn nhật, "bỏ rơi" sao mẹ
Các tính toán cho thấy thời điểm chính xác mà Trái đất đi vào điểm viễn nhật là 7 giờ sáng theo giờ GMT, tương ứng với 14 giờ chiều 4-7 theo giờ Việt Nam.
Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng
Khác với các hiện tượng thiên văn khác như Nhật thực, Nguyệt thực hay sao chổi - Mưa sao băng là một hiện tượng xảy ra với tần suất khá nhiều và dễ gây hứng thú cho những người chưa từng được quan sát.
Vì sao thiên hà của chúng ta có tên gọi Milky Way?
Chúng ta có rất nhiều tên gọi không chính thức cho các cảnh quan vũ trụ. Thỉnh thoảng chúng được đặt tên theo hình dạng mà ta nhìn thấy, ví dụ Tinh vân Đầu Ngựa.
Mất bao lâu để đến được hệ sao khác ngoài Hệ Mặt trời?
Một nhóm các nhà vật lý quyết định ước tính xem chúng ta mất bao nhiêu thời gian để đến được các hệ sao khác trong Dải Ngân hà bằng các tàu vũ trụ hiện có.
Các ngôi sao được tạo ra như thế nào?
Sao không do ai hay cái gì tạo ra mà chúng tự hình thành, hay có thể nói thế này: các ngôi sao sinh ra nhờ một tác động rất mạnh của tự nhiên được gọi là trọng lực.
