Ngay sau Nga và Ấn Độ, Nhật Bản sắp phóng tàu vũ trụ lên Mặt trăng

Nhật Bản là quốc gia tiếp theo nhắm tới Mặt trăng, vài ngày sau khi tàu vũ trụ Nga đâm vào bề mặt của hành tinh này và tàu Chandrayaan-3 của Ấn Độ hạ cánh xuống cực Nam.

Tên lửa H2-A của Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) sẽ cất cánh vào sáng 27/8 từ Trung tâm Vũ trụ Tanegashima, mang theo một vệ tinh chụp ảnh tiên tiến và một tàu đổ bộ hạng nhẹ. Nó dự kiến đáp xuống Mặt trăng vào tháng 1 hoặc tháng 2 năm sau.

Nếu thành công, JAXA sẽ có nguồn động lực để xây dựng lại danh tiếng sau loạt vụ thất bại đầy tốn kém trong năm qua.

Giáo sư Jiro Kasahara tại Khoa Kỹ thuật Hàng không Vũ trụ của Đại học Nagoya nhận định, những thất bại trước đó đã gây thêm áp lực cho JAXA trong lần phóng này.

Ông cho biết hạ cánh trên một thiên thể đang chuyển động là một công nghệ cực kỳ quan trọng cần phải thuần thục. Trong khi các cơ quan vũ trụ khác đã vượt qua được những lần thất bại, JAXA sẽ gặp khó khăn nếu vẫn đi vào vết xe đổ. Giáo sư Kasahara nói: “Nhật Bản chỉ có một cơ hội duy nhất”.


Trạm đổ bộ Thông minh Điều tra Mặt Trăng (SLIM) tại Trung tâm Vũ trụ Tanegashima ngày 1/6. (Ảnh: JAXA/AFP)

Các vụ phóng thất bại

Mối đen đủi của JAXA bắt đầu từ tháng 10/2022, khi lần phóng tên lửa Epsilon thứ sáu gặp sự cố lúc đang bay. Tên lửa này mang theo hai vệ tinh trong các hợp đồng thương mại đầu tiên của JAXA.

Đây là thất bại lớn đầu tiên của tên lửa Nhật Bản kể từ năm 2003. Và kết quả điều tra cho thấy một bộ phận của tên lửa bị lỗi nên không thể đứng thẳng để tiếp cận quỹ đạo.

Một tháng sau, JAXA tiết lộ một nhóm nghiên cứu đã làm sai lệch lượng lớn dữ liệu được thu thập trong thí nghiệm mô phỏng sự sống trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS).

Đến tháng 2/2023, cơ quan này lại hủy bỏ lễ phóng đầu tiên của H3, sản phẩm thế hệ mới của tên lửa H2-A, sau khi gặp phải trục trặc hệ thống giữa động cơ chính và bộ đẩy bên.

Tập đoàn Mitsubishi Heavy Industries đã dành gần một thập kỷ để phát triển H3 - tên lửa sử dụng một lần nhằm cung cấp giải pháp thay thế rẻ hơn, đáng tin cậy hơn cho các đối thủ cạnh tranh như Falcon 9 có thể tái sử dụng của SpaceX (Mỹ).

Lần phóng thứ hai vào đầu tháng 3 đã kết thúc thảm hại hơn nữa, do động cơ giai đoạn hai của tên lửa không bốc cháy được.

Các nhà điều hành đã gửi một mã tự hủy khi nó bay lên không trung, khiến tàu và vệ tinh mà nó mang theo lao thẳng xuống Biển Philippines.


Khoảnh khắc tên lửa H3 rời bệ phóng tại  trung tâm vũ trụ Tanegashima ngày 7/3. (Ảnh: Reuters).

Và sau đó vào tháng 7, động cơ của Epsilon S (phiên bản thứ bảy của tên lửa) đã phát nổ trong cuộc thử nghiệm trên mặt đất, gây ra đám cháy thiêu rụi một cơ sở ở tỉnh Akita.

Mặc dù không có thương tích nào, nhưng vụ việc là một bước thụt lùi không chỉ đối với dòng Epsilon mà còn đối với H3, vì cả hai tên lửa đều sử dụng cùng một bộ đẩy tên lửa rắn mới.

Giám đốc JAXA Hiroshi Yamakawa phát biểu tại cuộc họp báo sau vụ tai nạn: “Xem xét các sự kiện khác gần đây, chúng tôi đang tìm cách làm bất cứ điều gì có thể để cải thiện tình hình”.

JAXA đã giới hạn các nguyên nhân tiềm ẩn gây ra sự cố của H3 ở bộ phận bugi đánh lửa hoặc bộ điều khiển trong động cơ giai đoạn hai.

Cơ quan này có thể ngăn sự cố lặp lại trong nỗ lực phóng tên lửa H3 tiếp theo, dự kiến trước khi kết thúc năm tài chính hiện tại vào tháng 3 năm 2024.

Giáo sư Shinichi Kimura, Ggiám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đổi mới Hệ thống Vũ trụ của Đại học Khoa học Tokyo, cho biết: “Trước năm nay, tên lửa của Nhật Bản đã hoạt động tốt, có lẽ là quá tốt, nên điều này có thể dẫn đến một số sai sót nhất định”. Và lần phóng vào ngày 27/8 tới đây sẽ cho JAXA một cơ hội để lật ngược tình hình.

Ông nói: “Đó là một sứ mệnh quan trọng, cả về mặt khoa học lẫn tính biểu tượng”.

Giáo sư Kimura và Giáo sư Kasahara là cố vấn cho hội đồng chính phủ điều tra các trục trặc của H3.

Hỗ trợ khởi nghiệp

Khi các doanh nhân Nhật Bản cố gắng xây dựng công ty khởi nghiệp về không gian, họ sẽ nhận được một số hỗ trợ từ JAXA. Space Walker là công ty tên lửa tư nhân đầu tiên nhận được tài trợ của JAXA. Cơ quan này có kế hoạch hỗ trợ thêm nhiều doanh nghiệp vũ trụ khác.

Đáng chú ý, công ty nổi tiếng nhất trong số các doanh nghiệp khởi nghiệp trên đã gặp phải một bước thụt lùi vào đầu năm nay.

Tàu đổ bộ Hakuto-R của công ty Ispace có trụ sở tại Tokyo chỉ còn vài phút nữa là thực hiện được chuyến hạ cánh lên Mặt trăng đầu tiên của đất nước này vào tháng 4. Thế nhưng, nó bị mất liên lạc với bộ phận điều khiển ở Trái đất. Sau đó, nó hết nhiên liệu và bắt đầu rơi tự do trong lần tiếp cận cuối cùng.

Ispace cho biết sẽ khởi động sứ mệnh thứ hai vào đầu năm 2024 như kế hoạch ban đầu.

H2-A - tên lửa đáng tin cậy nhất của cơ quan này với chỉ một lần thất bại trong số 42 lần phóng kể từ năm 2001 - sẽ mang theo tàu đổ bộ nhỏ thăm dò Mặt trăng, hay còn gọi là SLIM, vào cuối tuần này.

Với chiều cao chưa đến 3m, tàu đổ bộ này có thể mở đường lên Mặt trăng cho các tàu thăm dò khác với độ chính xác điều hướng cao.

Tên lửa H2-A cũng sẽ mang theo Sứ mệnh Quang phổ và Hình ảnh Tia X (XRISM), một vệ tinh giúp các nhà khoa học quan sát plasma trong các ngôi sao và thiên hà.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Đường thay đổi ngày quốc tế

Đường thay đổi ngày quốc tế

Trái đất tự quay từ Tây sang Đông, sáng, trưa, chiều, tối lần lượt xuất hiện ở các nước trên thế giới một cách tuần hoàn. Vậy một ngày mới trên Trái đất nên bắt đầu từ đâu và kết thúc ở đâu? Để tránh sự hỗn loạn về ngày tháng, Hội ng

Đăng ngày: 30/06/2025
Phương pháp đo khoảng cách tới sao và thiên hà

Phương pháp đo khoảng cách tới sao và thiên hà

Việc nhìn một ngôi sao trên bầu trời, vốn chỉ hiện lên biểu kiến dưới dạng một chấm sáng nhỏ và ước tính khoảng cách của nó dường như rất mơ hồ.

Đăng ngày: 30/06/2025
Bản đồ trái đất và các hành tinh

Bản đồ trái đất và các hành tinh

Nếu bạn là người bắt đầu yêu thích môn thiên văn học thì việc nhận dạng vị trí, tên gọi, thông tin về các hành tinh trong vũ trụ không phải là điều dễ dàng.  Với Home Planet, bạn có thể dễ dàng biết được tất cả các th&ocirc

Đăng ngày: 29/06/2025
Đặt tên cho các ngôi sao, cần cả một chiến dịch toàn cầu

Đặt tên cho các ngôi sao, cần cả một chiến dịch toàn cầu

Tên đăng ký phải sử dụng từ 4 đến 16 ký tự La tinh và chưa từng được đặt cho bất cứ thiên thể nào khác.

Đăng ngày: 28/06/2025
Năm 1994, loài người từng đối mặt với diệt vong nhưng thoát nạn nhờ vị

Năm 1994, loài người từng đối mặt với diệt vong nhưng thoát nạn nhờ vị "anh hùng bí ẩn" này

Theo các nhà khoa học, vị "anh hùng bí ẩn" này từng cứu Trái đất và loài người thoát khỏi những vụ va chạm nhiều lần chứ không chỉ có năm 1994.

Đăng ngày: 28/06/2025
Những điều bạn chưa biết về Tinh vân

Những điều bạn chưa biết về Tinh vân

Tinh vân là một thiên thể ở dạng mây mù gồm khí sao và bụi vũ trụ. Tỷ trọng vật chất trong tinh vân rất thấp. Nếu đo bằng tiêu chuẩn trên Trái đất, có nơi hầu như là chân không. Nhưng thể tích tinh vân lại cực kỳ to lớn, cũng phải đế

Đăng ngày: 27/06/2025
Cách xa 1,4 tỷ km, tàu tỷ đô của NASA gửi về bức ảnh bí ẩn khiến giới khoa học sửng sốt

Cách xa 1,4 tỷ km, tàu tỷ đô của NASA gửi về bức ảnh bí ẩn khiến giới khoa học sửng sốt

Bức ảnh bí ẩn này có gì đặc biệt mà khiến các nhà khoa học bất ngờ?

Đăng ngày: 27/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News