Phát hiện mới về Vết Đỏ Lớn trên sao Mộc từ kính viễn vọng Hubble
Các quan sát mới từ kính viễn vọng Hubble đã tiết lộ những điều thú vị về Vết Đỏ Lớn trên sao Mộc - cơn bão khổng lồ đã tồn tại suốt 190 năm.
Hình ảnh thu được cho thấy cơn bão này không hoàn toàn đứng yên như vẻ bề ngoài, mà thực chất dao động như thạch và thay đổi hình dạng, tương tự một quả bóng căng thẳng bị bóp méo.
Trong 90 ngày, từ tháng 12/2023 đến tháng 3/2024, Hubble đã ghi nhận những chuyển động bất thường của Vết Đỏ Lớn.
Cơn bão không chỉ thay đổi về tốc độ mà còn biến đổi kích thước. Nhà khoa học Amy Simon từ NASA cho biết: "Chúng tôi biết rằng chuyển động của cơn bão thay đổi theo thời gian, nhưng thật bất ngờ khi kích thước của nó cũng dao động. Đây là lần đầu tiên chúng tôi có đủ dữ liệu để quan sát điều này".
Vết Đỏ Lớn là cơn xoáy nghịch lớn nhất trong Hệ Mặt trời, đủ lớn để chứa Trái đất. Dù cơn bão này đã tồn tại gần hai thế kỷ, những thay đổi gần đây về chuyển động và hình dạng cho thấy cấu trúc của nó phức tạp hơn nhiều so với những gì chúng ta từng nghĩ.
Qua các hình ảnh tua nhanh, các nhà khoa học phát hiện cơn bão lắc lư và thay đổi kích thước theo thời gian. Những phát hiện này đã được công bố trong Tạp chí khoa học Hành tinh và trình bày tại cuộc họp thường niên của Ban khoa học hành tinh thuộc Hiệp hội Thiên văn học Mỹ.
Ngoài ra, các nhà thiên văn còn sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb để quan sát Vết Đỏ Lớn qua ánh sáng hồng ngoại, trong khi Hubble tập trung vào ánh sáng khả kiến và tia cực tím. Kết quả cho thấy, trung tâm cơn bão lạnh, với các đám mây dày chứa amoniac, nước và khí phosphine – có thể là yếu tố tạo nên màu đỏ đặc trưng của nó.
Việc theo dõi những thay đổi trong cơn bão có thể giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về các quá trình diễn ra trong bầu khí quyển của sao Mộc. (Nguồn: NASA)
Các nhà khoa học NASA theo dõi Vết Đỏ Lớn hằng năm thông qua chương trình OPAL, nhưng lần này, họ thực hiện những quan sát chi tiết hơn nhằm nghiên cứu sâu về sự thay đổi của cơn bão qua các tháng. Nhà khoa học Mike Wong từ Đại học California so sánh Vết Đỏ Lớn như một chiếc bánh sandwich quá đầy, bị ép bởi các luồng gió mạnh phía bắc và nam của sao Mộc.
Những phát hiện mới này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về thời tiết trên sao Mộc mà còn mở ra cơ hội nghiên cứu các hành tinh ngoài Hệ Mặt trời.
Vết Đỏ Lớn đang dần thu hẹp
Trong thập kỷ qua, các nhà thiên văn học nhận thấy Vết Đỏ Lớn đang dần thu nhỏ. Dự đoán cho thấy cơn bão sẽ tiếp tục co lại đến khi đạt được hình dạng ổn định hơn và ít bị dao động. Nhà khoa học Amy Simon giải thích: "Hiện tại, cơn bão chiếm trọn dải vĩ độ của nó, nhưng khi co lại, các luồng gió sẽ giúp ổn định vị trí của nó".
Mặc dù kích thước thu hẹp, các nhà khoa học ghi nhận rằng tốc độ chuyển động của cơn bão không thay đổi nhiều. Thông qua quan sát kéo dài, họ phát hiện cơn bão không chỉ nhỏ lại mà còn thay đổi hình dạng, điều này có thể ảnh hưởng đến cách nó tương tác với các hệ thời tiết khác trên sao Mộc.
Leigh Fletcher, một nhà khoa học khác, nhấn mạnh: "Sự thay đổi hình dạng này có thể tác động đến cách mép xoáy của cơn bão va chạm với các hệ thời tiết khác". Ông cũng cho rằng việc theo dõi dài hạn các hệ thống khí quyển giúp khám phá thêm nhiều mô hình và cấu trúc tinh vi hơn trong thời tiết hỗn loạn.
Mất bao nhiêu năm để khám phá vũ trụ khi di chuyển với tốc độ ánh sáng?
Tốc độ ánh sáng tương đương 299.792.458 m/s được xem là giới hạn tốc độ tối đa được tiết lộ bởi thuyết tương đối của Einstein.
Kính viễn vọng Hubble chụp được sao cực sáng đầy lạ lùng
Kính viễn vọng không gian Hubble vừa bắt được khoảnh khắc một ngôi sao “cô đơn” với ánh sáng chói lòa với những tia sáng bất thường.
Phát hiện ngôi sao nhỏ nhất và người "bạn đồng hành kỳ lạ"
Một nhóm các nhà thiên văn học đã phát hiện ra một hệ thống sao đôi kỳ lạ, nơi có ngôi sao nhỏ nhất từng được phát hiện.
Kính viễn vọng Hubble phát hiện "quái vật vô hình" nặng bằng 20 triệu Mặt trời
Kính viễn vọng Không gian Hubble của NASA đã vô tình chụp được hố đen 'chạy trốn' với khối lượng siêu lớn đang lao nhanh trong không gian, tạo ra vệt sao dài gấp đôi dải Ngân Hà.
Năm ánh sáng là gì? Một năm ánh sáng bằng bao nhiêu km?
Năm ánh sáng là đơn vị đo thông dụng ngoài vũ trụ bao la, rộng lớn. Và người ta thường nhầm lẫn nghĩ rằng đây là đơn vị đo thời gian.
Phát hiện vật thể sáng nhất trong vũ trụ
Một chuẩn tinh mới phát hiện phá vỡ nhiều kỷ lục, không chỉ là chuẩn tinh sáng nhất từng được quan sát, đó còn là thiên thể sáng nhất được tìm thấy.
