Sét dị hình xanh nhìn từ độ cao 400km

Thiết bị trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) ghi hình 5 chớp sáng xuất hiện trên đỉnh mây, tạo ra các loại sét dị hình hiếm gặp.

Sét dị hình xanh, đỏ và elves rất khó quan sát từ mặt đất. Hệ thống Giám sát Tương tác Khí quyển - Không gian (ASIM) của Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) theo dõi thời tiết Trái đất từ độ cao 400 km, giúp hé lộ thông tin giá trị về đặc điểm của các loại sét này. ASIM gồm camera, quang kế, bộ dò tia X và tia gamma, có nhiệm vụ tìm kiếm những đợt phóng điện bắt nguồn từ các hiện tượng giông bão, vượt khỏi cơn bão và lên đến tầng thượng quyển.


Sét dị hình xanh là dạng sét phóng lên cao từ những đám mây giông.

Nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Nature hôm 20/1, miêu tả 5 chớp sáng xanh trên đỉnh mây, trong đó có một trường hợp tạo ra sét dị hình xanh ở tầng bình lưu. Sét dị hình xanh là dạng sét phóng lên cao từ những đám mây giông. Chúng có thể lên cao tới 50 km trong tầng bình lưu và chỉ tồn tại chưa đầy một giây. ASIM ghi lại tia sét dị hình xanh xuất hiện chớp nhoáng trong đám mây gần đảo Naru, Thái Bình Dương.

Chớp sáng xanh cũng tạo ra elves, một loại sét dị hình khác. Elves là những vòng sáng lan tỏa nhanh ở đáy tầng điện ly. Tại đây, các electron, sóng vô tuyến và khí quyển tương tác với nhau để tạo thành những đợt sáng này.

Việc sử dụng công cụ siêu nhạy của ASIM để quan sát những hiện tượng trên rất quan trọng với quá trình nghiên cứu hệ thống thời tiết trên Trái đất, giúp cung cấp thông tin về quá trình sét hình thành trong mây. Một số chuyên gia thậm chí cho rằng những hiện tượng này có thể ảnh hưởng đến nồng độ của khí nhà kính trong khí quyển Trái đất. Điều đó khẳng định tầm quan trọng của việc hiểu rõ những hiện tượng xảy ra trên cao.

"Nghiên cứu mới là một điểm nhấn trong số những hiện tượng mà ASIM quan sát được phía trên các cơn bão. Nó cho thấy chúng ta còn rất nhiều điều cần khám phá và học hỏi về vũ trụ", Astrid Orr, chuyên gia tại ESA, chia sẻ.

TIN CŨ HƠN
Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Các nhà khoa học dự báo 10 năm tới hoạt động của Mặt trời sẽ giảm xuống. Do vậy, liệu có lặp lại “thời kỳ tiểu băng hà” đã từng xảy ra vào thế kỷ XVII.

Đăng ngày: 09/12/2025
Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Loài thực vật nằm trong sách đỏ Việt Nam - Giáng hương quả to Pterocarpus macrocarpus bắt đầu thay áo mới và trang điểm bộ cánh màu xanh biếc bằng từng chùm bông hoa vàng rực rỡ. Với chiếc cuống dài và nhiều lông, vàng rực, đan xen trong từng kẽ lá. Những bông hoa đầu mùa không chỉ biết khoe sắc mà còn phát tán mùi hương thơm ngào ngạt cả góc rừng làm đánh thức lũ bướm ngái ngủ trong chiếc kén sau những ngày dài đói bụng...

Đăng ngày: 08/12/2025
5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), khi có thiên tai bão lũ, mọi người cần gia cố nhà cửa hoặc tìm một nơi trú ẩn an toàn.

Đăng ngày: 07/12/2025
Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử

Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử

Trong quá khứ có không ít cơn bão với sức gió mạnh kỷ lục nhưng lại không gây ra nhiều thiệt hại.

Đăng ngày: 05/12/2025
Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?

Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?

Có nhiều người nhận xét sương mù những năm gần đây dày đặc hơn so với trước. Vậy sương mù là gì? Nó có liên quan gì đến ô nhiễm môi trường không?

Đăng ngày: 04/12/2025
Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính

Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính

Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã nghiên cứu ảnh hưởng của các đại dương trên thế giới trong việc hấp thụ khí nhà kính.

Đăng ngày: 02/12/2025
Cố đô Campuchia suy tàn vì hạn hán

Cố đô Campuchia suy tàn vì hạn hán

Những đợt hạn hán nghiêm trọng là một trong những nguyên nhân khiến Angkor, thành phố lớn nhất thế giới trong thời kỳ trước cách mạng công nghiệp, suy tàn và biến mất.

Đăng ngày: 01/12/2025
Khoa Học News