Khám phá
Khám phá khoa học
Sự thật gây sốc: Trái đất từng nghiêng 12 độ sau đó tự điều chỉnh lại vào 84 triệu năm trước
Sự thật gây sốc: Trái đất từng nghiêng 12 độ sau đó tự điều chỉnh lại vào 84 triệu năm trước
Cú nghiêng ngả "đảo lộn thế giới" thời khủng long có thể lặp lại bất cứ lúc nào do tác động của hoạt động kiến tạo mảng trên Trái đất.
Nghiên cứu mới dẫn đầu bởi nhà địa sinh học Ross N. Mithchell từ Phòng Khoa học địa chất và hành tinh, Viện Công nghệ California (Mỹ) cho thấy cú nghiêng ngả bất ngờ của Trái đất xảy ra vào khoảng 84 triệu năm trước, tức giai đoạn cuối của kỷ Phấn Trắng – thời hoàng kim của loài khủng long.
Trái đất có thể đã nhiều lần bị nghiêng đi ngắn hạn - (Ảnh: NASA).
Theo Bussiness Insider, hành tinh đã bất ngờ nghiêng đi tới 12 độ khi một mảng kiến tạo lớn bị chìm xuống, làm thay đổi sự phân bố trọng lượng của hành tinh. Như nhiều nghiên cứu trước đây cho thấy, vỏ Trái đất thật ra cấu thành từ rất nhiều mảnh gọi là "mảng kiến tạo". Các mảnh này liên tục vận động trong quá trình "kiến tạo mảng", làm bề mặt Trái đất liên tục thay đổi. Các mảng kiến tạo có thể va chạm, chui xuống bên dưới nhau, kéo theo các lục địa và đại dương chúng cõng trên lưng cũng thay đổi không ngừng.
Cú nghiêng ngả rồi đứng thẳng lại của Trái đất thật ra xảy ra trong khoảng thời gian 79-86 triệu năm trước, có vẻ dài nhưng đối với lịch sử hành tinh thì chỉ như một cái chớp mắt. Không phải toàn bộ địa cầu đều bị di chuyển: lõi sắt vẫn đứng yên, trong khi lớp phủ và lớp vỏ quay nhẹ tạo nên trạng thái lệch lạc, làm náo loạn các vĩ độ. Có thể hình dung là cực Bắc từ tính đột ngột rời vị trí của cực Bắc địa lý, sau đó lại chạy ngược về vị trí cũ.
Khi hành tinh tự cân bằng lại trọng lượng, 2 lớp phủ - vỏ cũng lập tức quay ngược trở lại vị trí cũ.
Theo Nature, cú nghiêng ngả nói trên được tiết lộ thông qua dữ liệu cổ từ, chính là những phiến đá cổ hình thành do dung nham giữa 2 phần tiếp giáp mảng kiến tạo nguội đi. Loại đá này chứa các khoáng chất từ tính có kết cấu phù hợp với hướng các cực từ của Trái đất tại thời điểm đông kết, nên ghi lại được rõ ràng sự thay đổi của trục hành tinh.
Vì hoạt động kiến tạo của Trái đất vẫn đang tiếp diễn muôn hình vạn trạng, nên các nhà khoa học tin rằng nó sẽ tiếp tục có những cú nghiêng ngả tương tự.
Những điều bạn chưa biết về kinh tuyến và vĩ tuyến
Dưới đây là những khái niệm cơ bản và dễ hiểu nhất về kinh tuyến và vĩ tuyến, cũng như cách xác định kinh tuyến và vĩ tuyến trên bản đồ, mời các bạn cùng xem.
Google Maps hoạt động như thế nào?
Google Maps đã trở thành một phần thiết yếu của internet trong một thập kỷ trở lại đây, nhưng rất ít người biết cách thức hoạt động của nó như thế nào.
Người đàn ông "không có não" mà vẫn sống thách thức giới khoa học
Bệnh nhân 44 tuổi có đầy đủ nhận thức như bao người dù mang bộ não khác thường.
Bí kíp cực hay giúp bạn thoát khỏi đầm lầy
Nếu chẳng may bạn rơi xuống đầm lầy và phát hiện hai chân các bạn đang bị lún dần thì không được vội vàng rút chân hoặc vùng vẫy, vì càng vùng vẫy thì càng bị lún nhanh hơn và cũng mau chóng tiêu hao sức lực hơn.
Vì sao bạn hát dở, hay thậm chí không biết hát?
Mọi người có co rúm người lại khi bạn hát không? Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, trong hai mươi người thì chỉ có 1 người thật sự mắc chứng không phân biệt được nốt nhạc hay chứng amusia.
Những quái vật từng "làm mưa làm gió" trong thần thoại
Trong thần thoại bên cạnh những con vật hần kỳ như: Hydra và Hades, nhện khổng lồ... còn tồn tại nhiều quái vật kỳ lạ ít được biết đến và dần bị lãng quên: Sói lai sư tử Crocotta, hàm lợn đuôi voi Yale, mình trâu đầu bò Catoblepas...
