Khám phá
Tại sao? Vì sao?
Tại sao NASA cho phép phi hành gia nam ở trên vũ trụ lâu ngày hơn nữ phi hành gia?
Tại sao NASA cho phép phi hành gia nam ở trên vũ trụ lâu ngày hơn nữ phi hành gia?
Theo các giới hạn do NASA đặt ra vào năm 1989, giới hạn cho sự nghiệp của phi hành gia dựa trên nguy cơ tử vong do ung thư vượt quá tối đa 3% trong suốt cuộc đời. Nguy cơ đó được đánh giá với thang điểm dựa trên độ tuổi và giới tính.
Mỗi ngày, Trái đất bị bao vây bởi bức xạ ion hóa, sóng năng lượng cao có thể loại bỏ các electron từ các nguyên tử trong cơ thể. Phơi nhiễm bức xạ ion hóa ở mức độ cao có thể dẫn đến bệnh liên quan đến phóng xạ và ung thư.
Nữ phi hành gia có nguy cơ nhiễm bức xạ hoặc ung thư cao hơn nếu làm việc lâu dài trên ISS.
Rất may, từ quyển và bầu khí quyển của hành tinh chúng ta ngăn cản gần như tất cả bức xạ này - được tạo ra bởi mặt trời và các tia vũ trụ thiên hà từ các ngôi sao đang phát nổ - tiếp cận với sự sống trên bề mặt Trái đất.
Tuy nhiên, trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), nơi vẫn được bảo vệ bởi từ quyển chứ không phải khí quyển, các phi hành gia phải tiếp xúc với mức bức xạ ion hóa cao hơn, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư trong suốt quá trình làm việc của họ.
Tại sao lại có giới hạn nghề nghiệp đối với việc tiếp xúc với bức xạ đối với các phi hành gia nam và nữ?
Theo R. Julian Preston, một nhân viên chính phủ đặc biệt thuộc bộ phận Bảo vệ Bức xạ của Cơ quan Bảo vệ Môi trường của Mỹ, ngưỡng bức xạ thấp hơn của NASA đối với các phi hành gia nữ dựa trên phát hiện về thời gian, phụ nữ có nguy cơ phát triển ung thư phổi cao hơn gấp đôi so với nam giới .
Vào năm 2018, cựu trưởng đoàn phi hành gia của NASA, Peggy Whitson, người đã công khai bày tỏ sự thất vọng của mình với giới hạn bức xạ đối với các phi hành gia nữ, đã phải nghỉ hưu sau khi đạt đến giới hạn nghề nghiệp về phơi nhiễm bức xạ ở tuổi 57.
Tuy nhiên, ngưỡng bức xạ của NASA dự kiến sẽ thay đổi trong tương lai gần. Vào năm 2021, NASA đã yêu cầu một hội đồng chuyên gia do Viện Hàn lâm Khoa học, Kỹ thuật và Y học Quốc gia triệu tập để đánh giá kế hoạch của cơ quan vũ trụ nhằm thay đổi giới hạn bức xạ nghề nghiệp lên 600 mSv cho tất cả các phi hành gia ở mọi lứa tuổi.
NASA đã xác định giới hạn đó bằng cách áp dụng mô hình nguy cơ ung thư đối với những người dễ mắc bệnh nhất: phụ nữ mới vào nghề. NASA đã tính toán rủi ro tử vong do phơi nhiễm trung bình cho nhóm này và quy đổi rủi ro đó, cho phép sai số lớn hơn nhiều so với trước đây.
Giới hạn 600 mSv tương đương với mức phơi nhiễm mà một phi hành gia sẽ nhận được trong bốn chuyến thám hiểm kéo dài sáu tháng trên ISS.
Preston, phó chủ tịch hội đồng chuyên gia của Học viện Quốc gia về đánh giá nguy cơ ung thư cho các sứ mệnh không gian của phi hành đoàn , cho biết: “Giới hạn mới sẽ giảm cho một số nhóm nam giới, đặc biệt là nam giới lớn tuổi. Điều đó có nghĩa là phụ nữ có thể có một sự nghiệp dài hơn".
Preston cho biết thêm: “Để đạt được sự bình đẳng, phụ nữ có thể có giới hạn cao hơn mức họ có thể, với mức phơi nhiễm hiện tại cao hơn mức cho phép. Chúng tôi đã thảo luận về vấn đề đó như một vấn đề đạo đức".
Kế hoạch được đề xuất của NASA bao gồm việc miễn trừ giới hạn tiếp xúc nghề nghiệp cho các nhiệm vụ dài hơn, chẳng hạn như một chuyến đi cuối cùng lên sao Hỏa, sẽ khiến các phi hành gia tiếp xúc với ước tính 900 mSv. Tuy nhiên, giới hạn đó có khả năng thấp hơn giới hạn phơi nhiễm nghề nghiệp 1.000 mSv mà các cơ quan vũ trụ châu Âu, Canada và Nga hiện dành cho các phi hành gia của họ.
Vì sao lốp xe có lông?
Những sợi lông này không có tác dụng khi vận hành, nhưng đây lại là thứ giúp ích trong quá trình sản xuất lốp.
Tại sao có rất nhiều loài động vật nguy hiểm sinh sống ở Úc?
Có rất nhiều loài động vật nguy hiểm trên thế giới. Một số nguy hiểm vì chúng truyền bệnh, như muỗi gây bệnh sốt rét.
Vì sao ngộ độc botulinum khó chữa?
Bệnh nhân nhập viện muộn, bác sĩ chẩn đoán nhầm, độc tố ngấm sâu, không có thuốc kháng độc sẵn... là nguyên nhân khiến khó chữa ngộ độc botulinum.
Vì sao không có cây cầu nào dám bắc qua sông Amazon?
Dù dòng Amazon trải dài từ dãy Andes tới Đại Tây Dương qua nhiều quốc gia Nam Mỹ, thế nhưng, điều khiến con sông này đáng nhớ hơn cả là không có một cây cầu nào bắc qua.
Vì sao tờ giấy A4 lại có kích thước lẻ đến như vậy? Người ta quy ước nó như thế nào?
Tờ giấy A4 phổ biến nói riêng, và toàn bộ giấy khổ A nói chung đều có một kích thước chiều dài và chiều rộng rất là kì lạ, ví dụ như 297x210mm ở cỡ A4.
Vì sao hát ru giúp trẻ dễ ngủ hơn?
Chắc hẳn ai có con cũng đều hiểu rõ cảnh tượng những đứa trẻ khóc ré lên lúc 3 giờ sáng. Các ông bố, bà mẹ phải lê thân xuống giường và dỗ dành hay hát ru để chúng quay trở lại giấc ngủ.
