Tại sao nhìn vào các đường kẻ sọc lại khiến chúng ta đau đầu?
Một buổi sáng thức dậy, bạn đang cố gắng lựa chọn một bộ quần áo phù hợp để mặc, đôi mắt của bạn bỗng dừng lại ở chiếc áo phông kẻ sọc mà bạn thích. Bạn sẽ dành vài giây để nhìn chằm chằm vào nó trong khi vẫn chọn đồ để mặc, có lẽ bạn sẽ cảm thấy mắt mình bị mỏi, cảm giác không thoải mái, thậm chí là bị nhói ở 2 bên thái dương.
Điều này không mới đối với bất kỳ ai, bạn có thể đã cảm nhận được điều đó ở những thời điểm nào đó trước kia khi ngắm nhìn những tòa nhà cao tầng với những họa tiết lặp đi lặp lại, hay thậm chí là những mẫu gạch lát ở một số tầng của ngôi nhà. Nhưng liệu bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao lại xảy ra hiện tượng này, có gì sai khi bạn nhìn vào những đường sọc hoặc những họa tiết như vậy khiến bạn đau đầu hoặc khó chịu cho mắt. Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Sự khác biệt giữa kích thích thị giác tự nhiên và nhân tạo
Môi trường xung quanh chúng ta bao gồm rất nhiều yếu tố kích thích thị giác đa dạng - cả tự nhiên và nhân tạo, tuy nhiên những hình ảnh hoặc vật thể được báo cáo là gây khó chịu nhất cho mắt hầu như luôn có nguồn gốc nhân tạo. Vậy tại sao những cảnh và vật thể tự nhiên hiếm khi gây ra cảm giác khó chịu tương tự cho mắt? Câu trả lời nằm ở đặc tính trực quan của những hình ảnh hay đồ vật này. Các vật thể do con người tạo ra có các thuộc tính thống kê nhất định để phân biệt chúng với các cảnh và vật thể tự nhiên.
Các họa tiết gây khó chịu cho mắt chúng ta hầu như luôn do con người tạo ra, chẳng hạn như rèm Venice.
Các kích thích tự nhiên cũng tuân theo một số quy luật nhất định, trong đó năng lượng tương phản và tần số không gian sẽ có quan hệ tỷ lệ nghịch với nhau. Tức là hệ thống thị giác của bạn chỉ quen với việc tiếp xúc các kích thích có sự kết hợp nghịch đảo giữa năng lượng tương phản và tần số không gian, nơi cái này cao thì cái kia sẽ thấp và ngược lại. Các kích thích nhân tạo thương làm trái với quy tắc này, trong đó chúng thường có năng lượng tương phản cao ở các tần số không gian tầm trung và là những kích thích thường được báo cáo là gây khó chịu cho thị giác.
Cách xử lý các kích thích nhân tạo của não bộ
Các nhà khoa học đã tiến hành một nghiên cứu xem xét sự chuyển hóa oxy của não trong khi những người tham gia xem các hình ảnh cả tự nhiên và nhân tạo với các đặc tính thống kê khác nhau. Những đối tượng càng khác về các đặc tính thống kê trực quan so với các kích thích tự nhiên, thì mức độ khó chịu của những người tham gia càng cao. Mặc khác, hoạt động trao đổi chất trong não cũng tương quan với mức độ khó chịu. Những kích thích gây ra sự khó chịu nhất được cho là gây ra nhu cầu cao hơn đối với hoạt động trao đổi chất trong các vùng thị giác của não. Điều này cũng cho thấy rõ rằng các đường sọc thể hiện các đặc tính thống kê không tự nhiên xuất hiện và cũng đặt ra nhu cầu trao đổi chất cao hơn trên não của chúng ta, gây ra sự khó chịu khi xem chúng.
Tại sao một số kích thích nhân tạo ở đô thị lại gây ra đau đầu hoặc đau nửa đầu?
Các nhà khoa học đã nghiên cứu những phản ứng của não người đối với các đường kẻ dọc để hiểu những gì trong não gây ra cảm giác khó chịu. Bằng cách sử dụng phương pháp điện não đồ từ tính (MEG), các chuyên gia đã phân tích hoạt động não bộ con người trong khi xem các mẫu đường kẻ sọc ở nhiều tần số khác nhau. Các nhà khoa học phát hiện ra một điều thú vị là việc xem những mẫu này ở một tần số nhất định gây ra dao động gamma trong các vùng thị giác của não giống như ở những người báo cáo về sự khó chịu và ảo tưởng. Rõ ràng, sự suất hiện của những dao động gamma này có thể gây ra cảm giác khó chịu, chóng mặt, thậm chí là đau đầu hoặc đau nửa đầu trước phản ứng với các kẻ sọc.
Nhiều người cảm thấy đau đầu hoặc đau nửa đầu trước phản ứng với các kẻ sọc.
Một nghiên cứu mới nhất gần đây cũng đã xác nhận mối nghi ngờ này, nơi họ nghiên cứu các hình ảnh trực quan và xác suất của chúng trong việc kích thích bệnh nhân động kinh cảm quang. Trong điều tra này, họ phát hiện ra rằng một số hình ảnh nhất định sẽ có xác xuất cao hơn trong việc tạo ra dao động gamma trong một số quần thể tế bào thần kinh nhất định trong vùng thị giác của não. Những hình ảnh tương tự này cũng cho thấy những nguy cơ cao gây ra những con động kinh cảm quang.
Các dao động gamma hình thành trong não phản ứng với việc xem các sọc có thể gây ra các cơn động kinh.
Những bằng chứng này đã chứng minh rõ hơn rằng các dao động gamma là nguyên nhân gây ra các cơn co giật ở bệnh nhân động kinh. Các dao động gamma này khi được kích thích trong não của những người bình thường khi họ nhìn vào các đường kẻ sọc gây đau đầu.
Nói tóm lại, cảm giác khó chịu trong mắt của bạn khi xem các đường sọc là kết quả của việc bộ não đang phải đối mặt với vấn đề xử lý các kích thích không tự nhiên xảy ra trong thế giới của chúng ta. Nó được giải thích tương tự như việc máy tính của bạn bị treo do chạy phần mềm mà nó không được xây dựng để hỗ trợ.
Tại sao Tết Việt Nam và Trung Quốc lệch nhau 1 ngày?
Bắt đầu từ năm 1080, lịch Việt Nam đã khác hẳn lịch Trung Quốc do sự khác biệt về cách tính lịch và cách làm tròn ngày của 2 nước.
Vì sao người Mỹ sử dụng đơn vị nhiệt độ F thay vì độ C?
Thang đo Fahrenheit được nhà khoa học người Đức Daniel Gabriel Fahrenheit tạo ra vào năm 1724.
Tại sao người này bị muỗi cắn nhiều hơn người kia?
Rất nhiều người đã phàn nàn cùng ngồi trong đám đông nhưng họ thường xuyên bị muỗi đốt trong khi những người khác thậm chí chẳng biết có muỗi vo ve bên cạnh.
Vì sao nhà khoa học thường dùng chuột làm thí nghiệm?
Chuột bạch được sử dụng phổ biến trong nghiên cứu khoa học, nhưng trên thực tế đây là một sự lựa chọn ngẫu nhiên hay có yếu tố nào gì đặc biệt ở chúng?
Vì sao con người sợ bóng tối?
Bạn có thói quen khi đi ngủ phải để đèn sáng không? Hay thường xuyên bị mất ngủ do bị ám ảnh, sợ hãi bởi bóng đêm?
Tại sao điều hòa không đủ mát khi trời nóng gay gắt?
Trong hoàn cảnh nắng nóng gay gắt, giải pháp của nhiều người là không đi ra ngoài vào giờ nắng cao điểm và ở trong phòng sử dụng điều hòa nhiệt độ để “tránh nóng”.
