Tàu NASA lần đầu bay qua cơn phun trào dữ dội trên Mặt trời

Tàu thăm dò Parker của NASA trở thành tàu vũ trụ đầu tiên bay qua cơn phun trào vành nhật hoa (CME) từ Mặt trời và ghi lại toàn bộ sự kiện bằng camera.


Hình ảnh do tàu Parker ghi lại trong lúc bay qua CME. (Video: Phòng thí nghiệm vật lý ứng dụng John Hopkins).

Thước phim ghi hình tàu vũ trụ Parker lao thẳng qua cơn phun trào khổng lồ hôm 5/9/2022. Tàu thăm dò di chuyển qua rìa sóng plasma trước khi chui ra ở đầu bên kia. Thông qua nghiên cứu thành tựu này, các nhà khoa học có thể tìm hiểu nhiều hơn về động lực bên trong Mặt trời, từ đó dự đoán tốt hơn những vụ phun trào đe dọa Trái đất. Họ công bố phát hiện đúng một năm sau (ngày 5/9/2023) trên tạp chí Astrophysical Journal, theo Live Science.

"Đây là lần chúng tôi quan sát CME ở khoảng cách gần nhất", Nour Raouafi, nhà khoa học làm việc trong dự án Tàu thăm dò Parker ở Phòng thí nghiệm vật lý ứng dụng Johns Hopkins tại Maryland, cho biết. "Chúng tôi chưa bao giờ theo dõi sự kiện lớn như vậy ở khoảng cách này".

CME là những vụ phun trào giống vòng khói từ vết đen, khu vực trên bề mặt Mặt trời nơi có từ trường cực mạnh tạo bởi dòng điện tích, hình thành nút xoắn trước khi đứt đột ngột. Khi phun ra, CME di chuyển ở tốc độ hàng triệu kilomet mỗi giờ, cuốn theo các hạt tích điện từ gió Mặt trời để tạo thành một mặt sóng kết hợp.


 Tàu thăm dò di chuyển qua rìa sóng plasma trước khi chui ra ở đầu bên kia.

Tàu thăm dò Parker phóng tới Mặt trời vào tháng 8/2018. Con tàu trang bị tấm chắn nhiệt và bộ tản nhiệt dành cho những lần tiếp xúc gần với Mặt trời. Parker bay ở độ cao 9,2 triệu km phía trên bề mặt Mặt trời khi camera của nó phát hiện CME tạt qua bên hông. Không lâu sau, tàu vũ trụ lao đầu vào rìa nhô ra của cơn sóng plasma và gió Mặt trời thốc qua ống kính của nó.

Tàu thăm dò trải qua hai ngày quan sát cơn phun trào của Mặt trời, cho phép các nhà vật lý học nghiên cứu sự tiến hóa của CME một cách chi tiết. Họ phát hiện ba giai đoạn trong quá trình phun trào. Hai giai đoạn đầu là sóng xung kích và plasma đi kèm gió Mặt trời từng được quan sát trước đây. Nhưng giai đoạn thứ ba là những hạt di chuyển chậm khiến họ bối rối.

Việc tìm hiểu cơ chế hoạt động của các vụ phun trào Mặt trời rất cần thiết nhằm bảo vệ Trái đất khỏi bão địa từ dữ dội. Dù từ trường Trái đất có thể hấp thụ phần lớn CME, bão địa từ mạnh có thể làm vệ tinh rơi xuống mặt đất, làm cháy hệ thống điện và gián đoạn mạng Internet.

TIN CŨ HƠN
Với sự phát triển của khoa học, liệu con người có thể du hành xuyên Dải Ngân Hà không?

Với sự phát triển của khoa học, liệu con người có thể du hành xuyên Dải Ngân Hà không?

Dải Ngân Hà là một thiên hà khổng lồ và được coi là một trong những thiên hà quan trọng nhất trong vũ trụ mà con người sinh sống.

Đăng ngày: 27/11/2025
Phát hiện nơi dễ sống nhất vũ trụ, hơn cả hành tinh chúng ta

Phát hiện nơi dễ sống nhất vũ trụ, hơn cả hành tinh chúng ta

Trái đất là hành tinh may mắn nằm chính giữa vùng sự sống khá nhỏ hẹp của Hệ Mặt trời, nhưng không may mắn nhất vũ trụ. Thế giới dễ sống nhất có thể là vùng không gian quanh các mặt trời đôi.

Đăng ngày: 27/11/2025
Từ khoảng cách 50 năm ánh sáng, kính viễn vọng NASA vẫn dễ dàng

Từ khoảng cách 50 năm ánh sáng, kính viễn vọng NASA vẫn dễ dàng "soi" được dấu hiệu của nền văn minh trên Trái đất

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng nếu Kính James Webb hướng vào Trái đất từ một ngôi sao ở xa, nó có thể phát hiện các dấu hiệu của nền văn minh trong bầu khí quyển của hành tinh chúng ta.

Đăng ngày: 26/11/2025
Kính viễn vọng Hubble phát hiện một loại hố đen chưa từng tồn tại

Kính viễn vọng Hubble phát hiện một loại hố đen chưa từng tồn tại

Dữ liệu mới nhất do kính viễn vọng Hubble gửi về cho thấy một hố đen khối lượng trung bình rất có thể đang ẩn nấp trong cụm sao Messier 4.

Đăng ngày: 24/11/2025
Tổng quan về sao Diêm Vương

Tổng quan về sao Diêm Vương

Trước kia nó từng được xếp hạng là một hành tinh, sao Diêm Vương hiện được coi là thành viên lớn nhất của một vùng riêng biệt được gọi là Vành đai Kuiper.

Đăng ngày: 24/11/2025
Tổng quan về sao Kim

Tổng quan về sao Kim

Sao Kim hay Kim tinh là hành tinh thứ hai trong Hệ Mặt trời, tự quay quanh nó với chu kỳ 224,7 ngày Trái đất.

Đăng ngày: 23/11/2025
Những điều thú vị về trạm vũ trụ quốc tế đắt tiền nhất trong lịch sử nhân loại

Những điều thú vị về trạm vũ trụ quốc tế đắt tiền nhất trong lịch sử nhân loại

Cuộc sống của các phi hành gia trên ISS cũng rất khác biệt so với cuộc sống trên địa cầu vì thiếu đi trọng lực và các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Đăng ngày: 23/11/2025
Khoa Học News