Lần đầu chứng kiến khoảnh khắc hành tinh bị sao chủ nuốt chửng
Các nhà khoa học cho rằng hành tinh có kích cỡ tương đương Sao Mộc đã lao vào ngôi sao chủ, gây ra vụ nổ ánh sáng “cực kỳ chói lòa”.
Các nhà thiên văn học đã chứng kiến sự bùng nổ dữ dội của ánh sáng từ một hành tinh bị ngôi sao chủ của nó nuốt chửng, số phận kịch tính như vậy cũng đang chờ đợi Trái đất khi Mặt trời phình rộng nhanh chóng ở gần cuối vòng đời, theo Guardian.
Đây là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu ghi nhận được khoảnh khắc khi một ngôi sao già phình lớn đến mức một hành tinh gần đó bắt đầu trượt khỏi bề mặt, đẩy các luồng khí và bụi vào không gian, trước khi cuối cùng lao xuống vực sâu rực lửa.
Hình minh họa một hành tinh vào cuối vòng đời lướt qua bề mặt ngôi sao chủ của nó. (Ảnh: K Miller/R Hurt (Caltech/Ipac)).
Ông Kishalay De, một nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại MIT ở Cambridge, Massachusetts, cho biết: “Giống như nhiều khám phá trong khoa học, đây là một khám phá tình cờ đã thực sự mở rộng tầm mắt của chúng ta về một hiện tượng mới. Đó sẽ là số phận cuối cùng của Trái đất”.
Dấu hiệu đầu tiên về thảm họa vũ trụ xuất hiện vào năm 2020 khi ông De phát hiện một vụ nổ ánh sáng giữa các quan sát được thực hiện trong khuôn khổ nghiên cứu Zwicky Transient Facility tại Đài quan sát Palomar ở California. Tia sáng được truy dấu tới một ngôi sao cách xa 12.000 năm ánh sáng, gần chòm sao Aquila, đang trở nên sáng hơn vài trăm lần chỉ trong 10 ngày.
Các nhà nghiên cứu trong nhóm cho rằng đã xảy ra sự hợp nhất của các vì sao, trong đó một ngôi sao hấp thụ một ngôi sao khác trong quỹ đạo của nó, nhưng các quan sát tiếp theo từ Đài quan sát Keck ở Hawaii không củng cố ý tưởng này. Hầu hết vụ hợp nhất sao đều phun ra hydro và heli, khi ngôi sao này ăn mòn ngôi sao kia, nhưng sự kiện tháng 5 không cho thấy dấu hiệu của cả hai nguyên tố.
Các quan sát sâu hơn với camera hồng ngoại tại Đài quan sát Palomar cho thấy ngôi sao này “cực kỳ sáng” ở vùng cận hồng ngoại, tiến sĩ De cho hay. Ông cho rằng sau tia sáng nóng màu trắng ban đầu, ngôi sao phun ra khí lạnh hơn vào không gian và ngưng tụ thành bụi có thể nhìn thấy được ở bước sóng hồng ngoại.
Các nhà khoa học vẫn hướng suy đoán về sự hợp nhất của các vì sao nhưng các chi tiết vẫn chưa rõ ràng cho đến khi nhóm nghiên cứu phân tích thêm dữ liệu từ kính viễn vọng không gian hồng ngoại Neowise của NASA. Phân tích cho thấy vụ nổ rất mờ nhạt, bất cứ thứ gì rơi vào ngôi sao chủ đều nhỏ hơn một ngôi sao khoảng 1.000 lần. “Đó là lúc chúng tôi nhận ra đây là một hành tinh đâm vào ngôi sao chủ của nó”, ông De nói.
Kết hợp dữ liệu lại với nhau, tiến sĩ De cho rằng sự kiện này liên quan đến một hành tinh có kích thước bằng sao Mộc, quay quanh ngôi sao chủ của nó cực kỳ nhanh, hoàn thành một quỹ đạo trong vòng chưa đầy một ngày. Nó bắt đầu lướt qua bề mặt của ngôi sao khoảng 9 tháng trước khi vụ nổ ánh sáng xảy ra và tiếp tục trong vài trăm quỹ đạo trước khi cuối cùng lao vào ngôi sao, khiến nó sáng vụt lên nhanh chóng rồi mờ dần.
“Ngôi sao bây giờ trông rất giống với ngôi sao trước khi bùng nổ, ngoại trừ nó được bao quanh bởi lớp vỏ bụi đã bị đẩy ra trong chính vụ nổ”, tiến sĩ De cho hay. Chi tiết phát hiện này được công bố trên tạp chí Nature.
Khi một ngôi sao hết nhiên liệu vào cuối vòng đời, nó sẽ nở ra gấp một triệu lần so với kích thước ban đầu, nhấn chìm các hành tinh lân cận trong quá trình này. Khi Mặt trời đạt đến điểm này trong tương lai, nó sẽ phồng lên đủ để nuốt chửng sao Thủy, sao Kim và Trái đất.
Morgan MacLeod, nhà vật lý thiên văn trong nhóm nghiên cứu tại Harvard, cho biết: “Mọi người trong thời đại này có thể chưa cần nghĩ tới điều này, bởi khoảng 5 tỷ năm nữa nó mới xảy ra. Chúng tôi cho rằng các hành tinh sẽ khá khắc nghiệt vào thời điểm đó vì Mặt trời cũng tăng nhiệt, vì vậy tất cả nước sẽ bốc hơi khỏi Trái đất và đó sẽ không phải nơi để sinh sống nữa”.
Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng
Khác với các hiện tượng thiên văn khác như Nhật thực, Nguyệt thực hay sao chổi - Mưa sao băng là một hiện tượng xảy ra với tần suất khá nhiều và dễ gây hứng thú cho những người chưa từng được quan sát.
Vì sao thiên hà của chúng ta có tên gọi Milky Way?
Chúng ta có rất nhiều tên gọi không chính thức cho các cảnh quan vũ trụ. Thỉnh thoảng chúng được đặt tên theo hình dạng mà ta nhìn thấy, ví dụ Tinh vân Đầu Ngựa.
Mất bao lâu để đến được hệ sao khác ngoài Hệ Mặt trời?
Một nhóm các nhà vật lý quyết định ước tính xem chúng ta mất bao nhiêu thời gian để đến được các hệ sao khác trong Dải Ngân hà bằng các tàu vũ trụ hiện có.
Các ngôi sao được tạo ra như thế nào?
Sao không do ai hay cái gì tạo ra mà chúng tự hình thành, hay có thể nói thế này: các ngôi sao sinh ra nhờ một tác động rất mạnh của tự nhiên được gọi là trọng lực.
Hệ Hai Mặt trời sẽ ảnh hưởng thế nào tới quỹ đạo Trái đất và cuộc sống con người?
Nếu mặt trời và một ngôi sao khác tạo thành một hệ thống sao đôi, Trái đất và các sinh vật trên đó, cũng như nền văn minh của con người, chắc chắn sẽ hoàn toàn khác so với bây giờ.
Hành tinh thứ 9 xuất hiện, đã "bắt cóc" 20 mặt trăng?
Nghiên cứu mới chỉ ra hành tinh thứ 9 hoàn toàn đen tối của hệ Mặt Trời, to khoảng 5-10 lần Trái Đất và nhân loại có thể nắm bắt thông qua các mặt trăng mà nó đã bắt cóc.
