Lần đầu tiên ghi lại cảnh não bộ thu dọn "rác thải" trong hệ thần kinh

Quá trình làm sạch hệ thần kinh của não bộ dựa trên kết quả thí nghiệm ở chuột được các nhà khoa học tại Đại học Yale, New Haven, Connecticut, Mỹ, ghi lại.

Não bộ có một hệ thống xử lý chất thải để dọn dẹp các tế bào thần kinh chết và độc hại, ngăn chúng làm tắc nghẽn hệ thần kinh. Tuy nhiên, quá trình đó diễn ra như thế nào vẫn còn là điều bỏ ngỏ.

Tạp chí y khoa Science Advances vừa đăng tải nghiên cứu của nhóm các nhà khoa học của Đại học Y thuộc Đại học Yale, New Haven, Connecticut, Mỹ. Nghiên cứu đã ghi lại toàn bộ quá trình dọn “rác thải” trong hệ thần kinh dựa trên thí nghiệm ở chuột.

Đây được xem là bước tiến đáng kể trong việc tìm ra những điều mới mẻ có thể có trong não bộ người. Xa hơn, phát hiện này thậm chí có thể cung cấp các phương pháp điều trị cho chứng suy giảm trí não và rối loạn thần kinh liên quan đến tuổi tác.

Nhà thần kinh học Jaime Grutzendler (Đại học Y thuộc Đại học Yale), đại diện nhóm nghiên cứu, cho hay video lần này là lần đầu tiên quá trình nói trên được ghi lại trong não của động vật có vú.


Đường đi của các tế bào thần kinh đệm (màu xanh lá cây) trong hệ thần kinh để dọn dẹp các tế bào chết. (Ảnh: Science Alert).

Nhóm tác giả đã tập trung vào các tế bào thần kinh đệm chịu trách nhiệm dọn dẹp não bộ. Họ sử dụng kỹ thuật 2Phatal để nhắm vào một tế bào não thải ra trong quá trình apoptosis (kích hoạt các protein caspases, gây chết tế bào). Sau đó, nhóm sử dụng dấu hiệu huỳnh quang để theo dõi đường đi của những tế bào thần kinh đệm.

Ba loại tế bào thần kinh đệm - microglia, astrocytes và NG2 - đã được chứng minh có liên quan đến quá trình loại bỏ tế bào thần kinh chết.

Quan sát thấy quy trình diễn ra như sau: Một tế bào microglia nhấn chìm các tế bào đã chết, trong khi đó, astrocytes nhắm mục tiêu để loại bỏ. Còn NG2 có thể giúp ngăn các mảnh vỡ của tế bào chết lan rộng.

Dựa trên nghiên cứu này, nhóm các nhà khoa học cho rằng có thể phát triển phương pháp điều trị não bộ cho người cao tuổi, người bị chấn thương ở đầu.

Quá trình gây chết tế bào là hiện tượng phổ biến trong các bệnh về não. Hiểu được quy trình của nó sẽ mang đến những gợi mở về cách giải quyết, tiên lượng được nguy cơ đột quỵ và các tình trạng nghiêm trọng khác”, nhà thần kinh học Eyiyemisi Damisah của Đại học Y thuộc Đại học Yale, New Haven, Connecticut, Mỹ nói.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Thiết bị đọc suy nghĩ trong não của con người

Thiết bị đọc suy nghĩ trong não của con người

Các nhà khoa học đang nghiên cứu phát triển một thiết bị "giải mã bộ não" cho phép họ có thể đọc được suy nghĩ riêng tư.

Đăng ngày: 10/05/2025
Con cái “giống” bố hay mẹ?

Con cái “giống” bố hay mẹ?

Theo các nhà khoa học, gene di truyền của bố mẹ là nhân tố quyết định chiều cao cho con.

Đăng ngày: 10/05/2025
11 mẹo giúp bạn thức dậy dễ dàng hơn vào mùa đông

11 mẹo giúp bạn thức dậy dễ dàng hơn vào mùa đông

Trong một bài viết trên trang The Conversation, các chuyên gia đã chỉ ra 8 mẹo nhỏ giúp bạn thức dậy dễ dàng và thoải mái hơn trong mùa đông.

Đăng ngày: 09/05/2025
Tất tần tật về tác dụng của nước muối sinh lý và cách sử dụng

Tất tần tật về tác dụng của nước muối sinh lý và cách sử dụng

Nước muối sinh lý ngày càng trở nên thân thuộc hơn với con người. Đặc biệt khi môi trường ngày càng ô nhiễm dẫn tới căn bệnh viêm xoang, viêm mũi dị ứng ngày càng hoành hành thì tác dụng của nước muối sinh lý lại trở nên hữu hiệu.

Đăng ngày: 08/05/2025
Tác hại đáng sợ của việc ăn mì tôm sống

Tác hại đáng sợ của việc ăn mì tôm sống

Mì tôm sống thơm thơm, giòn giòn lại rẻ tiền, không phải mất công nấu nướng chế biến là món ăn khoái khẩu của rất nhiều người, đặc biệt là các bạn học sinh sinh viên.

Đăng ngày: 08/05/2025
Tập luyện ở độ tuổi 70 - có nên không?

Tập luyện ở độ tuổi 70 - có nên không?

Câu hỏi tuần này: Có người khuyên tôi nên luyện tập thể dục nhiều hơn nhưng tôi đang lo sẽ có một số ảnh hưởng không tốt lắm vì năm nay tôi đã ở tuổi 73 rồi.

Đăng ngày: 07/05/2025
Bạn “thuận” mắt trái hay mắt phải?

Bạn “thuận” mắt trái hay mắt phải?

Những nghiên cứu đặc biệt đã được tiến hành và cho kết luận rằng 2/3 thuận mắt phải và phần còn lại thuộc về những người thuận mắt trái. Một con người thường có hai tay, hai chân, hai mắt, hai bán cầu não. Nhưng đó chỉ là cái nhìn đầu tiê

Đăng ngày: 06/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News