Nhện dùng ròng rọc tơ kéo con mồi to gấp 50 lần

Các nhà nghiên cứu phát hiện cách thức nhện chế tạo ròng rọc từ tơ để kéo con mồi to quá khổ như thằn lằn hoặc động vật có vú nhỏ từ nền đất bên dưới.

Trước đây, giới nghiên cứu không biết chính xác cách nhện bắt con mồi to lớn. Đây là lần đầu tiên họ phân tích kỹ thuật xây dựng và cấu tạo tơ nhện để bẫy và nâng động vật nặng. Trên thực tế, nhện thường chủ động điều chỉnh kết cấu tơ sau khi bắt mồi, gắn những sợi bị kéo căng từ trước vào ròng rọc để tối đa hóa lực nâng và nhấc con mồi nặng hơn nhiều so với bản thân chúng. Họ công bố kết quả nghiên cứu hôm 3/2 trên tạp chí Royal Society Interface.


Nhện Steatoda triangulosa kéo thằn lằn Podarcis muralis bằng kỹ thuật nâng. (Ảnh: Emanuele Olivetti).

Tơ nhện là vật liệu phân tán năng lượng cực tốt. Khi một côn trùng mắc vào mạng, năng lượng từ cử động giãy giụa của nó sẽ bị hấp thụ và tiêu tan thông qua mạng lưới sợi nối với nhau. Tơ nhện cũng đàn hồi cho phép lưu trữ và phóng đại năng lượng, giống như dây cung. Trong nghiên cứu, các nhà khoa học băn khoăn nhện giăng mạng tận dụng đặc tính đàn hồi ở tơ để nâng vật nặng như thế nào.

Có hơn 2.200 loài nhện giăng mạng được mô tả trong họ Theridiidae. Chúng sống trên khắp thế giới và nổi tiếng với những chiếc mạng dày có hình dáng bất đối xứng. Trong nghiên cứu, các chuyên gia làm việc với hai loài nhện giăng mạng là Steatoda paykulliana và Steatoda triangulosa. Họ để chúng kéo những con gián đốm cam (Blaptica dubia) còn sống. Con nhện nặng 0,22 g và con gián nặng nhất to gần gấp đôi (0,56 g).

Nhóm nghiên cứu quan sát lũ nhện khi chúng giăng mạng, đặt các sợi đặc biệt có chất dính để bắt mồi đồng thời báo hiệu khi có vật mắc vào. Nếu nạn nhân kém may mắn là một côn trùng nhỏ, một sợi tơ là đủ để nhấc nó lên, theo trưởng nhóm Gabriele Greco, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ ở Đại học Trento tại Italy. Nhưng nếu con mồi quá lớn, chiếc bẫy sẽ thay đổi.

Không còn là kẻ quan sát bị động, con nhện bắt đầu tạo ra những sợi tơ siêu căng, có thể mắc một đầu vào mạng và đầu còn lại gắn vào con mồi. Khi thả lỏng, sợi tơ giải phóng năng lượng lưu trữ để kéo dần con mồi lên. Con nhện lặp đi lặp lại cho tới khi kéo con mồi tới độ cao mong muốn. Ở cuối thí nghiệm, con nhện có thể nâng gián lên độ cao 8 cm so với mặt đất. Tốc độ nâng nhanh nhất của chúng là khoảng 0,01 cm mỗi giây. Thông qua cơ chế này, Greco và cộng sự ước tính nhện giăng mạng có thể kéo con mồi nặng hơn chúng tới 50 lần.

TIN CŨ HƠN
Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Giá thành cho 1kg của loại quả này tới hàng triệu đồng nhưng giới nhà giàu Trung Quốc vẫn săn lùng đặt mua cho bằng được.

Đăng ngày: 20/11/2025
Loài sâu róm độc nhất thế giới

Loài sâu róm độc nhất thế giới

Trong các khu rừng nhiệt đới miền Nam Brazil có một loài sâu róm được người dân địa phương gọi là “chú hề lười biếng”, tên khoa học là Lonomia.

Đăng ngày: 20/11/2025
Sâu ban miêu gây ngộ độc nguy hiểm thế nào?

Sâu ban miêu gây ngộ độc nguy hiểm thế nào?

Sâu ban miêu có chất cantharidin cực độc, làm hủy hoại protein, hoại tử ruột, suy đa phủ tạng, hầu hết bệnh nhân tử vong.

Đăng ngày: 19/11/2025
Dế mèn và các thông tin thú vị có thể bạn chưa biết

Dế mèn và các thông tin thú vị có thể bạn chưa biết

Dế mèn thuộc họ côn trùng, có quan hệ gần gũi với châu chấu, cào cào và muỗm; cơ thể hình trụ, đầu tròn và cặp râu dài. Dế mèn...

Đăng ngày: 17/11/2025
Phát hiện rận ăn lưỡi ký sinh trong miệng cá

Phát hiện rận ăn lưỡi ký sinh trong miệng cá

Khi các nhà khoa học chụp X quang đầu của một con cá bàng chài, họ phát hiện một loài giáp xác ký sinh đã ăn cụt và thay thế lưỡi của vật chủ.

Đăng ngày: 14/11/2025
Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Các nhà sinh học cảnh báo trong số cây cảnh trồng trong nhà có nhiều loại cây chứa độc tố gây chết người nếu ăn phải.

Đăng ngày: 07/11/2025
Sinh vật đáng sợ biến con mồi thành xác sống rồi ăn sạch nội tạng

Sinh vật đáng sợ biến con mồi thành xác sống rồi ăn sạch nội tạng

Âm thầm biến con mồi thành một xác sống, hoạt động theo sự điều khiển của mình, trong khi đó âm thầm ăn sạch nội tạng của mục tiêu và cuối cùng giết chết nó để phục vụ cho mục đích sinh sản.

Đăng ngày: 06/11/2025
Khoa Học News