Nobel Vật lý vinh danh phát hiện về vũ trụ học và ngoại hành tinh

Giải thưởng thuộc về ba nhà khoa học James Peebles, Michel Mayor và Didier Queloz với hai nghiên cứu về vũ trụ học và ngoại hành tinh.

Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển lúc 16 giờ 55, ngày 8/10 (giờ Hà Nội) đã công bố giải Nobel Vật lý năm 2019 thuộc về các nhà khoa học James Peebles, Michel Mayor và Didier Queloz. Ba nhà khoa học sẽ cùng chia sẻ khoản tiền thưởng trị giá hơn 900.000 USD cho hai công trình nghiên cứu được đánh giá là "đóng góp vào sự hiểu biết về sự tiến hóa của vũ trụ và vị trí của Trái Đất trong vũ trụ".

Nobel Vật lý vinh danh phát hiện về vũ trụ học và ngoại hành tinh
Ba nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý 2019. (Ảnh: Twitter).

Nhà nghiên cứu James Peebles đã xây dựng nền tảng mang tính lý thuyết về vũ trụ học và Michel Mayor cùng Didier Queloz phát hiện ngoại hành tinh quay quanh ngôi sao giống Mặt Trời.

James Peebles ở Đại học Princeton (Mỹ) nghiên cứu chuyên sâu về vũ trụ cùng với hàng tỷ thiên hà và cụm thiên hà. Công trình của ông giúp tăng cường hiểu biết về cấu trúc và lịch sử của vũ trụ, đặt nền móng cho ngành vũ trụ học trong 50 năm qua. Mô hình Big Bang mô tả quá trình vũ trụ tiến hóa trong gần 14 tỷ năm từ một khối cầu nóng và đặc thành vũ trụ mênh mông, lạnh lẽo và không ngừng mở rộng như ngày nay.

Gần 400.000 năm sau vụ nổ Big Bang, vũ trụ tăm tối dần trở nên trong suốt, cho phép ánh sáng truyền qua không gian. Ngày nay, bức xạ còn sót lại dưới dạng phông vi sóng vũ trụ và lưu giữ nhiều thông tin về vũ trụ thuở đầu.

Với các công cụ lý thuyết và tính toán, Peebles giải mã những dấu vết sót lại từ thuở sơ khai của vũ trụ và phát hiện nhiều quá trình mới. Ông nhận thấy chúng ta mới chỉ biết 5% vũ trụ khả kiến dưới dạng ngôi sao, hành tinh và con người. 95% còn lại bao gồm năng lượng tối và vật chất tối theo cách gọi của các nhà vật lý. Năng lượng tối là lực thúc đẩy sự mở rộng của vũ trụ trong khi vật chất tối vô hình dường như lơ lửng quanh các thiên hà, chỉ có thể nhận biết qua sức hút trọng lực.

Michel Mayor và Didier Queloz ở Đại học Geneva (Thụy Sĩ) khám phá các khu vực lân cận hệ Mặt Trời trong dải Ngân Hà. Tháng 10/1995, họ tìm thấy hành tinh khí khổng lồ quay quanh ngôi sao 51 Pegasi ở cách Trái Đất 50 năm ánh sáng. Sử dụng thiết bị chuyên dụng, họ quan sát hành tinh giống sao Mộc 51 Pegasi b từ Đài thiên văn Haute-Provence ở phía nam nước Pháp. Đây là ngoại hành tinh đầu tiên được phát hiện quanh một ngôi sao dãy chính, loại sao hợp nhất nguyên tử hydro để hình thành nguyên tử heli ở lõi. Sao dãy chính, bao gồm cả Mặt Trời, là loại sao phổ biến nhất trong vũ trụ.

Phát hiện của họ đã mở ra cuộc cách mạng trong ngành thiên văn học. Kể từ sau đó, hơn 4.000 ngoại hành tinh được phát hiện trong dải Ngân Hà với sự đa dạng về kích thước, hình thái và quỹ đạo.

Kể từ khi Alfred Nobel lập ra giải thưởng, đã có 112 giải Nobel Vật lý được trao cho 209 nhà khoa học. John Bardeen là học giả duy nhất hai lần đoạt giải Nobel Vật lý vào năm 1956 và 1972. Giải thưởng được trao bởi Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển ở Stockholm.

Giải Nobel Vật lý 2018 được trao cho nhà nghiên cứu Arthur Ashkin (Mỹ), Gérard Mourou và Donna Strickland (Canada) nhờ những phát minh đột phá trong lĩnh vực vật lý laser. Strickland ở Đại học Waterloo, Ontario, trở thành người phụ nữ đầu tiên giành giải Nobel Vật lý từ khi Maria Goeppert Mayer nhận được vinh dự này vào năm 1963. Bà là người phụ nữ thứ ba trong lịch sử đoạt giải Nobel Vật lý.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Nobel Y Sinh 2019 cho nghiên cứu phản ứng của tế bào khi oxy thay đổi

Nobel Y Sinh 2019 cho nghiên cứu phản ứng của tế bào khi oxy thay đổi

Ủy ban Nobel ngày 7/10 công bố giải Nobel Y Sinh năm 2019 thuộc về nhóm 3 tác giả William G. Kaelin Jr, Sir Peter J. Ratcliffe và Gregg L. Semenza.

Đăng ngày: 08/10/2019
Những ứng viên sáng giá cho giải Nobel Y học 2019

Những ứng viên sáng giá cho giải Nobel Y học 2019

Các nghiên cứu về di truyền học được dự đoán chiến thắng giải năm nay. Miễn dịch học, ung thư, bệnh truyền nhiễm có ít cơ hội hơn.

Đăng ngày: 07/10/2019
VinTech rót tiền tỷ cho 12 dự án khoa học

VinTech rót tiền tỷ cho 12 dự án khoa học

86 tỷ đồng là tổng số tiền dành cho các dự án với tiêu chí tính công nghệ khác biệt và khả năng chinh phục thị trường của sản phẩm.

Đăng ngày: 23/09/2019
Ig Nobel 2019 trao cho nghiên cứu dạy bác sĩ phẫu thuật như dạy thú

Ig Nobel 2019 trao cho nghiên cứu dạy bác sĩ phẫu thuật như dạy thú

Ig Nobel, giải "Nobel nhái" dành cho những phát minh kỳ lạ, vừa được trao cho một nghiên cứu về biện pháp đào tạo bác sĩ phẫu thuật cũng dễ như huấn luyện thú nuôi.

Đăng ngày: 14/09/2019
Nghiên cứu tăng hiệu suất pin quang điện

Nghiên cứu tăng hiệu suất pin quang điện

Nghiên cứu đưa ra giải pháp tái cấu trúc pin mặt trời để tăng hiệu suất và độ bền của hệ thống năng lượng trong điều kiện thời tiết thất thường.

Đăng ngày: 09/09/2019
Hình ảnh đầu tiên về lỗ đen được trao giải

Hình ảnh đầu tiên về lỗ đen được trao giải "Oscar khoa học" trị giá 3 triệu USD

Nhóm 347 nhà khoa học từng tham gia hợp tác nghiên cứu tìm ra hình ảnh đầu tiên trong lịch sử lỗ đen vừa được trao tặng giải thưởng Breakthrough Prize in Fundamental Physics (Giải thưởng đột phá về vật lý cơ bản) danh giá.

Đăng ngày: 06/09/2019
9 đội khởi nghiệp tranh tài giành giải thưởng 50.000 USD

9 đội khởi nghiệp tranh tài giành giải thưởng 50.000 USD

Các đội thi sẽ thuyết trình dự án khởi nghiệp trước hội đồng giám khảo quốc tế, tại Đại học MIT, Boston ngày 7/9 để chọn ra ứng viên xuất sắc.

Đăng ngày: 05/09/2019
Tiêu điểm
Khoa Học News