Phát hiện một trong những thiên hà lâu đời nhất vũ trụ sơ khai

Các quan sát bằng kính viễn vọng không gian James Webb hé lộ vật thể Gz9p3 thực sự là một trong những thiên hà khổng lồ lâu đời nhất vũ trụ sơ khai.

Trước đây kính viễn vọng không gian Hubble đã quan sát được Gz9p3 song chỉ thấy nó như hai đốm sáng lớn chứ không phải là một trong những thiên hà lâu đời nhất từng được phát hiện, theo trang LiveScience ngày 19-3.


Hình dạng phức tạp của thiên hà Gz9p3. (Ảnh: NASA).

Nhóm hợp tác quốc tế Glass Collaboration đã thực hiện các quan sát chi tiết về thiên hà Gz9p3 bằng kính James Webb. Nhóm phát hiện Gz9p3 chỉ đang ở thời điểm 510 triệu năm sau Vụ nổ lớn (Big Bang) - thời kỳ sơ khai của vũ trụ hiện đã được 13,8 tỉ năm tuổi.

Giống những thiên hà thuở sơ khai khác mà kính James Webb quan sát được, Gz9p3 có khối lượng lớn và trưởng thành hơn dự kiến so với thiên hà trong vũ trụ sơ khai. Tại thời điểm Gz9p3 được phát hiện, thiên hà này dường như đã chứa hàng tỉ ngôi sao.

Ngoài ra Gz9p3 không chỉ nặng hơn dự kiến mà còn nặng gấp khoảng 10 lần so với các thiên hà khác từng được quan sát bằng kính James Webb trong thời kỳ tương tự trong lịch sử vũ trụ, theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Astronomy.

Sử dụng kính James Webb và hình ảnh trực tiếp, nhóm quan sát cũng xác định rằng Gz9p3 có hình dạng phức tạp với hai đốm sáng để lộ hai cái nhân. Điều này cho thấy Gz9p3 có khả năng được tạo ra khi hai thiên hà sơ khai va chạm nhau trong vũ trụ sơ khai. Vụ va chạm có khả năng vẫn đang tiếp diễn trong thời gian các nhà thiên văn quan sát Gz9p3 bằng kính James Webb.

Hầu hết các thiên hà trong vũ trụ đều phát triển theo cách này: thôn tính các thiên hà vệ tinh nhỏ hơn quay quanh nó và hình thành các vì sao. Nhờ quan sát Gz9p3, các nhà thiên văn học nhận thấy các thiên hà có thể tích lũy khối lượng nhanh chóng trong vũ trụ sơ khai thông qua sự hợp nhất và sự hình thành sao là một yếu tố quan trọng trong vũ trụ sơ khai hơn dự đoán ban đầu.

Quan sát Gz9p3 và những quan sát khác bằng kính James Webb đang giúp các nhà vật lý thiên văn điều chỉnh mô hình của họ về những năm tháng đầu tiên của vũ trụ.

TIN CŨ HƠN
Công bố hình ảnh vật thể không gian “ngàn năm có một”

Công bố hình ảnh vật thể không gian “ngàn năm có một”

Đang dõi theo một ngôi sao trong chòm Kỳ Lân, các nhà khoa học đã bị “lóa mắt” bởi ánh sáng bất ngờ tăng lên đến 20 lần do sự xuất hiện của các vật thể độc đáo.

Đăng ngày: 16/12/2025
Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Do chuyển động tự quay của Trái đất quanh trục, các ngôi sao luôn thay đổi vị trí trên bầu trời, mọc và lặn. Tuy nhiên trục quay của Trái đất lại hướng thẳng về phía sao Bắc Cực làm nó có vẻ không bao giờ di chuyển.

Đăng ngày: 16/12/2025
Con người có thể du hành xuôi hoặc ngược thời gian?

Con người có thể du hành xuôi hoặc ngược thời gian?

Trong phim khoa học viễn tưởng, các nhân vật sử dụng những cỗ máy đặc biệt, thậm chí nhảy vào một chiếc ô tô tương lai để du hành ngược hoặc xuôi thời gian.

Đăng ngày: 15/12/2025
Thuyết Big Bang sụp đổ, chuyện gì xảy ra với vũ trụ?

Thuyết Big Bang sụp đổ, chuyện gì xảy ra với vũ trụ?

Nhà vật lý plasma và thiên văn nổi tiếng Eric Lerner đã gây chấn động giới khoa học khi cho rằng vụ nổ Big Bang chưa bao giờ xảy ra.

Đăng ngày: 14/12/2025
Mặt trăng đang dần rời xa Trái đất: Khi nào nó biến mất?

Mặt trăng đang dần rời xa Trái đất: Khi nào nó biến mất?

Các nhà khoa học đã tính toán những điều xảy ra trong tương lai trước thực tế là Mặt trăng đang di chuyển ngày một xa khỏi Trái đất và cũng đang khiến hành tinh của chúng ta quay chậm lại.

Đăng ngày: 14/12/2025
“Mặt trăng thứ hai” bằng vàng hiện ra giữa lòng Trái đất?

“Mặt trăng thứ hai” bằng vàng hiện ra giữa lòng Trái đất?

Những cấu trúc khổng lồ trông như 2 lục địa ngầm vươn lên từ lõi Trái đất, gây hoang mang trong giới khoa học nhiều năm qua, có thể là vàng và bạch kim cổ đại từ "Mặt trăng thứ hai".

Đăng ngày: 13/12/2025
Giới hạn tốc độ mới cho những vụ va chạm khắc nghiệt nhất trong vũ trụ

Giới hạn tốc độ mới cho những vụ va chạm khắc nghiệt nhất trong vũ trụ

Các nhà nghiên cứu đã xác định được giới hạn tốc độ mới cho những vụ va chạm khắc nghiệt nhất trong vũ trụ.

Đăng ngày: 13/12/2025
Khoa Học News