Phát hiện ngoại hành tinh có khí quyển nhiều tầng như Trái đất

Di chuyển quá gần sao chủ, ngoại hành tinh WASP-189 b có nhiệt độ cực kỳ cao và hoàn thành một vòng quỹ đạo chỉ trong 2,7 ngày.

Các nhà thiên văn phân tích một trong những ngoại hành tinh (hành tinh ngoài hệ Mặt trời) khắc nghiệt nhất từng biết, WASP-189 b, và nhận thấy nó có khí quyển nhiều tầng giống Trái đất, IFL Science hôm 29/1 đưa tin. Tuy nhiên, điểm tương đồng chỉ có vậy. Hành tinh này có khối lượng gấp đôi sao Mộc với mức nhiệt cao hàng nghìn độ nên con người không thể chuyển tới sinh sống.

Phát hiện ngoại hành tinh có khí quyển nhiều tầng như Trái đất
Minh họa ngoại hành tinh WASP-189 b quay quanh sao chủ. (Ảnh: ESA)

WASP-189 b cực kỳ nóng do di chuyển gần sao chủ. Nó quay quanh sao chủ chỉ trong 2,7 ngày với khoảng cách bằng 1/20 so với khoảng cách Trái đất - Mặt trời. Nhưng cũng nhờ đó, các nhà khoa học có thể nghiên cứu chi tiết khí quyển của WASP-189 b.

Theo nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Nature Astronomy, nhóm chuyên gia quốc tế đã xác định được sự hiện diện của sắt, crom, vanadi, magiê, mangan và oxit titan trong khí quyển hành tinh này.

"Chúng tôi đo ánh sáng từ sao chủ chiếu qua khí quyển của WASP-189 b. Các khí trong khí quyển của hành tinh này hấp thụ một số ánh sáng sao, tương tự ozone hấp thụ một số ánh sáng Mặt trời trong khí quyển Trái đất, qua đó để lại "dấu vân tay" đặc trưng. Với sự trợ giúp của cỗ máy săn ngoại hành tinh HARPS, chúng tôi đã xác định được các chất tương ứng", chuyên gia Bibiana Prinoth tại Đại học Lund, thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết.

Oxit titan là phát hiện đặc biệt thú vị vì giới khoa học từng phát hiện chất này ở một lớp giống ozone và một số lớp giống tầng bình lưu trên những ngoại hành tinh khác. Tuy nhiên, nghiên cứu mới còn tìm thấy bằng chứng về các lớp bổ sung.

"Chúng tôi thấy "dấu vân tay" của những khí khác nhau thay đổi một chút so với dự đoán của mình. Chúng tôi cho rằng gió mạnh và các quá trình khác có thể gây ra thay đổi này. Dấu vân tay của mỗi loại khí bị thay đổi theo những cách riêng, cho thấy chúng tồn tại ở các lớp khác nhau - tương tự như dấu vân tay của hơi nước và ozone trên Trái đất sẽ không giống nhau khi nhìn từ xa", Prinoth giải thích.

Còn nhiều điều mà giới khoa học chưa biết về khí quyển của các ngoại hành tinh, thậm chí khí quyển của những hành tinh khí khổng lồ trong hệ Mặt trời cũng còn rất bí ẩn. Nghiên cứu mới góp phần làm sáng tỏ lý do các ngoại hành tinh như WASP-189 b không có khí quyển đơn tầng.

"Chúng tôi tin rằng muốn hiểu đầy đủ về những hành tinh này và các loại hành tinh khác, bao gồm các hành tinh giống Trái đất hơn, chúng ta cần nghiên cứu tính ba chiều của khí quyển trên đó. Điều này đòi hỏi sự đổi mới trong kỹ thuật phân tích dữ liệu, lập mô hình máy tính và xây dựng lý thuyết khí quyển căn bản", đồng tác giả nghiên cứu Kevin Heng kết luận.

Từ khóa liên quan: