"Quái vật xuyên không" 12 tỉ năm đã đánh đổ giới hạn vũ trụ học

Một "quái vật" hiện về từ thế giới sơ khai đã gây sốc khi phát sáng gấp 40 lần giới hạn Eddington vì một hành vi khó tưởng tượng.

Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà thiên văn học Julia Scharwächter của Đài quan sát Gemini và NOIRLab (Mỹ) cho biết họ vừa tìm thấy một lỗ đen quái vật "không thể tồn tại".

Nó là hạt nhân của thiên hà LID-568, tồn tại ở vùng không gian chỉ 1,5 tỉ năm sau sự kiện Vụ nổ Big Bang khai sinh vũ trụ.


Ảnh đồ họa mô tả một thiên hà lùn trong vũ trụ sơ khai sở hữu một "trái tim quái vật" ăn uống điên cuồng và cực sáng - (Ảnh: NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva/M. Zamani)

Điều gây sốc là con quái vật hơn 12 tỉ năm tuổi này dường như đang tiêu thụ vật chất với tốc độ chóng mặt, khiến nó sáng lên gấp hơn 40 lần mức tối đa lý thuyết được gọi là giới hạn Eddington.

Đó là giới hạn về độ sáng tối đa mà một vật thể có thể đạt được. Với lỗ đen, nó sáng lên là nhờ tiêu thụ vật chất nhanh chóng, biến nó thành một chuẩn tinh, tức sáng đến nỗi nhìn từ Trái đất trông như một ngôi sao.

Khi lỗ đen nuốt vật chất, lượng ma sát và trọng lực đáng kinh ngạc làm nóng đĩa vật liệu này đến nhiệt độ cực cao, khiến nó phát sáng. Nhưng điều quan trọng về ánh sáng là nó tạo ra một dạng áp suất.

Một photon đơn lẻ sẽ không làm được gì nhiều, nhưng sự bùng nổ của một đĩa bồi tụ lỗ đen siêu khối đang hoạt động thì khác.

Tại một thời điểm nhất định, áp suất bức xạ hướng ra ngoài sẽ khớp với lực hấp dẫn hướng vào trong của lỗ đen, ngăn không cho vật chất di chuyển lại gần hơn. Đó là giới hạn Eddington.

Nhưng với sự hiện diện "trái tim quái vật" LID-568, lý thuyết được nhân loại tin cậy hàng thập kỷ qua chính thức bị phá vỡ.

Theo TS Scharwächter, trường hợp cực đoan này cho thấy một cơ chế nạp năng lượng nhanh của lỗ đen đã từng tồn tại khi vũ trụ vừa hình thành.

Theo Science Alert, một phân tích tỉ mỉ về dữ liệu cho thấy rằng hố đen quái vật này - cũng như những lỗ đen quái vật khác của vũ trụ sơ khai - có thể khiêm tốn hơn những lỗ đen to lớn nhất ngày nay.

Dù lớn hơn Sagittarius A* của thiên hà chứ Trái đất Milky Way (Ngân Hà), nhưng nó cũng chỉ nặng khoảng 7,2 triệu lần khối lượng Mặt trời.

Vì vậy tốc độ bồi tụ của nó càng đáng kinh ngạc. Với tốc độ đó, giai đoạn bồi tụ siêu Eddington sẽ cực kỳ ngắn. Các nhà nghiên cứu đã cực kỳ may mắn khi nắm bắt được khoảnh khắc hiếm hoi này.

Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Astronomy.

TIN CŨ HƠN
Con người có thể du hành xuôi hoặc ngược thời gian?

Con người có thể du hành xuôi hoặc ngược thời gian?

Trong phim khoa học viễn tưởng, các nhân vật sử dụng những cỗ máy đặc biệt, thậm chí nhảy vào một chiếc ô tô tương lai để du hành ngược hoặc xuôi thời gian.

Đăng ngày: 15/12/2025
Thuyết Big Bang sụp đổ, chuyện gì xảy ra với vũ trụ?

Thuyết Big Bang sụp đổ, chuyện gì xảy ra với vũ trụ?

Nhà vật lý plasma và thiên văn nổi tiếng Eric Lerner đã gây chấn động giới khoa học khi cho rằng vụ nổ Big Bang chưa bao giờ xảy ra.

Đăng ngày: 14/12/2025
Mặt trăng đang dần rời xa Trái đất: Khi nào nó biến mất?

Mặt trăng đang dần rời xa Trái đất: Khi nào nó biến mất?

Các nhà khoa học đã tính toán những điều xảy ra trong tương lai trước thực tế là Mặt trăng đang di chuyển ngày một xa khỏi Trái đất và cũng đang khiến hành tinh của chúng ta quay chậm lại.

Đăng ngày: 14/12/2025
“Mặt trăng thứ hai” bằng vàng hiện ra giữa lòng Trái đất?

“Mặt trăng thứ hai” bằng vàng hiện ra giữa lòng Trái đất?

Những cấu trúc khổng lồ trông như 2 lục địa ngầm vươn lên từ lõi Trái đất, gây hoang mang trong giới khoa học nhiều năm qua, có thể là vàng và bạch kim cổ đại từ "Mặt trăng thứ hai".

Đăng ngày: 13/12/2025
Giới hạn tốc độ mới cho những vụ va chạm khắc nghiệt nhất trong vũ trụ

Giới hạn tốc độ mới cho những vụ va chạm khắc nghiệt nhất trong vũ trụ

Các nhà nghiên cứu đã xác định được giới hạn tốc độ mới cho những vụ va chạm khắc nghiệt nhất trong vũ trụ.

Đăng ngày: 13/12/2025
Hệ Mặt Trời phức tạp hơn nhiều so với chúng ta nghĩ

Hệ Mặt Trời phức tạp hơn nhiều so với chúng ta nghĩ

Là sinh vật có trí tuệ tiên tiến duy nhất trong Hệ Mặt Trời, con người đã tồn tại trên Trái Đất được 5 triệu năm.

Đăng ngày: 13/12/2025
Hành tinh chứa được 1.321 Trái đất bên trong đâm vào Mặt trời, chuyện gì sẽ xảy ra?

Hành tinh chứa được 1.321 Trái đất bên trong đâm vào Mặt trời, chuyện gì sẽ xảy ra?

Chúng ta đều biết hậu quả khủng khiếp khi một ngôi sao chổi va vào Trái đất. Thế nhưng, nếu sao Mộc đâm vào Mặt trời thì chuyện gì sẽ xảy ra?

Đăng ngày: 11/12/2025
Khoa Học News