Sự thật về quái vật biển ở Bắc Âu thế kỷ 13

Có một số bằng chứng cho thấy rằng, những mô tả quái vật biển trong các bản thảo Bắc Âu thế kỷ 13 thực chất là cá voi bẫy mồi, thay vì chỉ là những câu chuyện huyền thoại.

Một quái vật biển được nhắc tới trong bản thảo viết tay bằng tiếng Bắc Âu cổ ở thế kỷ 13 nhiều khả năng là cá voi sử dụng chiến thuật săn mồi gọi là trap feeding. Các nhà khoa học mới chỉ mô tả hành vi kiếm ăn này khoảng một thập kỷ trước sau khi phát hiện cá voi lưng gù (Megaptera novaeangliae) và cá voi Bryde (Balaenoptera brydei) chờ mồi trong tư thế thẳng đứng bất động ở mặt nước với phần miệng há to. Những đàn cá có thể nhầm miệng cá voi là nơi trú ẩn và bơi thẳng vào bẫy tử thần.


Hình vẽ quái vật biển trong bản thảo thời Trung Cổ (trái) và cá voi há miệng chờ con mồi tự nhảy vào (phải). (Ảnh: J. McCarthy).

"Tôi đọc một số truyện thần thoại Bắc Âu và nhận thấy quái vật trong đó rất giống hành vi kiếm ăn nổi tiếng của cá voi", John McCarthy, nhà khảo cổ học hải dương ở Trường khoa học nhân văn, nghệ thuật và xã hội ở Đại học Flinders, Australia, chia sẻ. "Sau khi tìm hiểu kỹ hơn, chúng tôi phát hiện sự tương đồng thực sự rất đáng kinh ngạc".

Các nhà sinh vật học hải dương, khảo cổ học, chuyên gia ngôn ngữ và văn học Trung Cổ cộng tác để tìm hiểu những điểm giống nhau giữa hành vi của quái vật mang tên "hafgufa" trong bản thảo chép tay Bắc Âu cổ và chiến thuật kiếm ăn của cá voi. Họ công bố nghiên cứu hôm 28/2 trên tạp chí Marine Mammal Science.

Mô tả chi tiết về hafgufa, có nghĩa là "sương mù biển" trong tiếng Anh, xuất hiện ở bản thảo "Konungs skuggsjá" ở thế kỷ 13 viết cho vua Hákon Hákonarson của Na Uy, người trị vì từ năm 1217 đến 1263. Nhưng nhóm nghiên cứu tìm ra nhiều đoạn đề cập tới hafgufa trong văn bản có tên "Physiologus" ở thế kỷ 2, trong đó có hình vẽ sinh vật giống cá voi và những con cá khác nhảy vào miệng nó.

Theo các nhà nghiên cứu, những người đi biển thời Trung Cổ có thể biết hafgufa là một loại cá voi và không phải quái vật trong tưởng tượng. Người Bắc Âu là những thủy thủ kỳ cựu. Phần lớn chuyến ra khơi của họ vào thời Trung Cổ ở Scandinavia là để đánh bắt cá, vì vậy họ có hiểu biết rất rộng về thủy triều, dòng hải lưu, kiểu sóng và loại cá, theo Lauren Poyer, trợ lý giáo sư ở khoa Nghiên cứu Scandinavia tại Đại học Washington.

Trong bản thảo chép tay Bắc Âu cổ, hafgufa phát ra mùi thu hút cá nhảy vào miệng. Theo nghiên cứu mới, mùi đặc biệt này có thể là mùi "bắp cải thối" gắn liền với hành vi kiếm ăn của cá voi. Cá voi lưng gù và cá voi Bryde cũng sản sinh mùi đặc trưng khi chúng nôn ra thức ăn để hấp dẫn nhiều con mồi hơn nhảy vào bộ hàm bất động của chúng. Tuy nhiên, mãi tới gần đây, các nhà khoa học hiện đại mới phát hiện nguồn gốc của quái vật hafgufa bởi công nghệ như drone cho phép giới nghiên cứu theo dõi số lượng cá voi dễ dàng hơn.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Khe vực Mariana - Nơi sâu nhất đại dương có điều gì huyền bí?

Khe vực Mariana - Nơi sâu nhất đại dương có điều gì huyền bí?

Ngày 26/3/2012, đạo diễn Hollywood James Cameron đã điều khiển con tàu Deepsea Challenger đi xuống độ sâu 10.898 mét và thiết lập một kỷ lục thế giới về việc lặn một mình xuống nơi sâu nhất đại dương – khe vực Mariana.

Đăng ngày: 23/02/2025
Cá sói -

Cá sói - "Quái vật biển sâu" thân thiện với con người

Cá sói (wolffish) sở hữu vẻ ngoài và khuôn mặt như những loài vật bước ra từ các bộ phim kinh dị, tuy nhiên điều mà ít ai ngờ tới lại là chúng vô cùng thân thiện với con người.

Đăng ngày: 22/02/2025
Loài tôm có thể sống trong nước nóng 450 độ C

Loài tôm có thể sống trong nước nóng 450 độ C

Loài tôm này được cho là sống sâu hơn bất kỳ loài tôm nào từng được biết tới trên thế giới.

Đăng ngày: 16/02/2025
Trái tim của cá voi xanh có thực sự to bằng một chiếc ô tô không?

Trái tim của cá voi xanh có thực sự to bằng một chiếc ô tô không?

Có nhiều tin đồn cho rằng loài động vật lớn nhất trên hành tinh của chúng ta - cá voi xanh sở hữu trái tim to bằng cả một chiếc ô tô, tuy nhiên điều này chưa chắc đã đúng.

Đăng ngày: 13/02/2025
Vì sao sinh vật biển hay nuốt nhầm rác nhựa?

Vì sao sinh vật biển hay nuốt nhầm rác nhựa?

Các nhà khoa học cho biết không phải ngẫu nhiên mà sinh vật biển, đặc biệt là rùa, lại ăn rác thải nhựa...

Đăng ngày: 10/02/2025

"Đội quân" hàng ngàn con cua xếp chồng nhau dưới biển

"Đội quân" lên đến hàng ngàn con cua nhện bản địa xuất hiện ở vùng nước nông ngoài khơi dọc theo bờ biển phía Nam của Úc.

Đăng ngày: 10/02/2025
Kỳ lân biển sở hữu báu vật quý hơn vàng

Kỳ lân biển sở hữu báu vật quý hơn vàng

Kỳ lân biển là động vật biển có kích cỡ trung bình của phân bộ cá voi có răng. Điều khiến loài vật này được chú ý nhiều nhất là chiếc sừng dài đặc biệt ở trên đầu.

Đăng ngày: 09/02/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News